Wrastające rzęsy - przyczyny, objawy i leczenie. Do jakiego lekarza należy się udać?

Weryfikacja

Autor: lek. Katarzyna Banaszczyk

Rzęsy to drobne włoski, znajdujące się na powiece górnej oraz dolnej obu oczu. Ich funkcją jest przede wszystkim ochrona przedniego odcinka oka przed uszkodzeniami i zabrudzeniem. Jednym z zaburzeń związanych z rzęsami oczu są tak zwane wrastające rzęsy. Jakie są przyczyny tej nieprawidłowości? Jak możemy leczyć wrastające rzęsy?

Spis treści

1. Wrastające rzęsy - przyczyny
2. Wrastające rzęsy - objawy
3. Wrastające rzęsy - powikłania
4. Wrastające rzęsy - leczenie
5. Rekonstrukcja usuniętych rzęs po usunięciu
6. Wrastające rzęsy - do kogo się udać?

Wrastające rzęsy to zaburzenia należące do grupy nabytych nieprawidłowych położeń rzęs. Z łaciny nazywamy je ectopia cilii. Rzęsy rosną w nieprawidłowym kierunku, a więc w stronę worka spojówkowego, jednak brzeg rzęskowy jest ustawiony prawidłowo, w odróżnieniu od innego schorzenia, jakim jest podwinięcie powieki (entropion).

Podwinięciem powieki nazywamy stan, w którym brzeg rzęskowy odwraca się w kierunku worka spojówkowego i najczęściej dotyczy to dolnej powieki oka. Podwinięcie powieki typowo występuje u osób starszych, podobnie zresztą, jak omawiane w tym artykule wrastanie rzęs.

Wrastające rzęsy - przyczyny

Do przyczyn wrastających rzęs należy przede wszystkim utrata prawidłowej elastyczności tkanek, związana z wiekiem. Elastyczność powiek zmniejsza się, co prowadzi do przybierania nieprawidłowego kierunku wzrostu przez rzęsy.

Przyczyną wrastających rzęs i podrażnienia spojówek może być również zjawisko nazywane dwurzędowością rzęs. Stan ten polega na tym, że jedna cebulka daje początek dwóm rzęsom, co prowadzi do powstania ich dwóch rzędów w obrębie powieki.

Bliższy rząd rzęs może drażnić spojówkę i rogówkę i prowadzić do podrażnień. Co ciekawe, w medycynie znane są również przypadki istnienia trzech rzędów rzęs, co nazywamy trójrzędowością.

Wrastające rzęsy - objawy

Wrastające rzęsy mogą wiązać się z występowaniem nieprzyjemnych objawów, co jest związane przede wszystkim z drażnieniem spojówki oka i rogówki. Spojówką oka nazywamy błonę pokrywającą tylne powierzchnie obu powiek oraz gałkę oczną.

Natomiast rogówka to część przedniego odcinka oka, składająca się z 6 warstw komórek i odpowiadająca za skupianie promieni świetlnych (podobnie, jak soczewka oka). Stałe drażnienie spojówek przez rzęsy często prowadzi do ich zapalenia.

Najczęstsze objawy wrastających rzęs to:

• zaczerwienienie oczu,
• swędzenie oczu,
• pieczenie w obrębie spojówki,
• łzawienie,
• światłowstręt.

Wrastające rzęsy - powikłania

Wrastanie rzęs może prowadzić nie tylko do zapalenia spojówek oka, ale również do uszkodzenia rogówki, na skutek jej mechanicznego drażnienia. Rogówka jest elementem optycznym oka, czyli jednym z tych elementów, które odpowiadają za prawidłową ostrość widzenia.

Uszkodzenie rogówki może więc prowadzić do pogorszenia widzenia, co z kolei może istotnie obniżać jakość życia pacjenta. W przypadku przewlekłego drażnienia rogówki może dojść również do jej zapalenia, co również często prowadzi do pogorszenia widzenia.

Wrastające rzęsy - leczenie

Drażniące właściwości nieprawidłowo skierowanych rzęs można zniwelować poprzez stosowanie specjalnych soczewek kontaktowych, jednak jest to działanie wyłącznie czasowe i nie rozwiąże kompleksowo naszego problemu.

W celu leczenia przyczynowego wrastających rzęs stosuje się przede wszystkim:

• mechaniczną epilację - jest to po prostu usunięcie niewłaściwie rosnących rzęs za pomocą pęsety, metoda ta sprawdza się w przypadku pojedynczych rzęs o nieprawidłowym położeniu, jednak należy mieć świadomość, że rzęsy mogą odrastać i również nieprawidłowo się układać,
• diatermię - metoda ta wykorzystuje fale radiowe, dzięki którym możliwe jest przegrzanie tkanek i usunięcie niechcianych rzęs, metoda ta daje trwałe rezultaty,
• krioterapię (krioepilacja) - metoda ta wykorzystuje bardzo niską temperaturę w celu usunięcia wrastających rzęs, metoda ta daje długotrwałe rezultaty,
• laseroterapię - ta metoda wykorzystuje wiązkę laserową w celu zniszczenia cebulki włosa, co również pozwala na trwałe rozwiązanie problemu,
• plastykę powieki - jest to zabieg, wykonywany typowo u osób starszych, u których elastyczność tkanek jest nieprawidłowa. Taki zabieg zapobiega wywinięciu powieki. Podczas zabiegu możliwe jest wycięcie fragmentu tkanki powieki wraz z wrastającymi rzęsami.

Rekonstrukcja usuniętych rzęs po usunięciu

W niektórych sytuacjach klinicznych konieczne jest usunięcie wielu rzęs, co może być nieakceptowane przez pacjenta ze względu na estetykę. Medycyna posiada jednak nowoczesne rozwiązania również w tym zakresie.

Możliwe jest bowiem wykonanie rekonstrukcji rzęs na drodze ich przeszczepienia z innego miejsca, co pozwala na skuteczne uzupełnienie powstałych ubytków.

Wrastające rzęsy - do kogo się udać?

Z problemem wrastających rzęs najlepiej udać się do lekarza okulisty. Specjalista ten może za pomocą dokładnych badań ocenić stan naszych oczu oraz ostrość widzenia. Aktualnie wizyta u okulisty w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia wymaga posiadania skierowania, które możemy uzyskać od lekarza rodzinnego.

Podczas wizyty u okulisty, lekarz po zebraniu dokładnego wywiadu i zbadaniu wzroku zadecyduje o dalszych postępowaniu terapeutycznym.

Podsumowując, wrastające rzęsy mogą być przyczyną dużego dyskomfortu i pogorszenia widzenia, dlatego nie warto bagatelizować tego problemu okulistycznego. Zabieg leczniczy wykonany przez lekarza pozwala na trwałe pozbycie się problemu wrastających rzęs.

lek. Katarzyna Banaszczyk