Leczenie jaskry u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią

Leczenie jaskry u kobiet w ciąży i matek karmiących piersią przebiega inaczej niż u pozostałych dorosłych pacjentów. Wszystko dlatego, że większość preparatów stosowanych w leczeniu jaskry jest zaliczanych do grupy leków mogących uszkodzić płód. Sprawdź, na czym polega leczenie jaskry u kobiet w ciąży i matek karmiących.

Spis treści

1. Leki na jaskrę mogą uszkodzić płód
2. Jaskra - czym się objawia?
3. Leczenie jaskry u kobiet w ciąży
4. Leczenie jaskry u matek karmiących piersią
5. Jaskra - sposoby leczenia jaskry

Badania wykazują, że w ciąży dochodzi do różnego typu zmian hormonalnych, które mogą mieć wpływ na ciśnienie wewnątrzgałkowe i obniżać jego poziom. Obniżenie ciśnienia w oczach może utrzymywać się nawet przez dłuższy czas po porodzie. Często jednak u kobiet, u których wcześniej rozpoznano i leczono jaskrę, to hormonalne obniżenie ciśnienia nie jest wystarczające, aby zapobiec postępowi choroby, i konieczne jest zastosowanie leczenia farmakologicznego.

Leki na jaskrę mogą uszkodzić płód

Większość preparatów stosowanych w leczeniu jaskry jest zaliczanych do grupy leków mogących uszkodzić płód, dlatego leczenie kobiet w ciąży stanowi bardzo duży problem i cały czas toczą się dyskusje na ten temat. Pacjentka, która jest leczona na jaskrę, powinna zawsze poinformować lekarza o planowanej lub zaistniałej ciąży, ponieważ ciągłe stosowanie leków, szczególnie w trzech pierwszych miesiącach ciąży, może spowodować zaburzenia rozwoju płodu. Stosowanie leczenia farmakologicznego w ciąży musi być rozważone indywidualnie i zastosowane jedynie w sytuacjach, gdy korzyści są większe niż poniesione ryzyko, tzn. gdy w przypadku braku kontynuacji leczenia, może dojść do utraty widzenia u matki. Dodatkowo pacjentka musi być poinstruowana, w jaki sposób zakraplać lek, by nie dopuścić do przedostawania się ich do nosa, skąd w łatwy sposób wchłaniają się do krwiobiegu i mogą docierać przez łożysko do rozwijającego się płodu.

Jaskra - czym się objawia?

Leczenie jaskry u kobiet w ciąży

Ze względu na bezpieczeństwo stosowania w trakcie ciąży, leki zostały podzielone na pięć grup: A, B, C, D i X, gdzie grupa A to leki, w przypadku których nie wykazano żadnych działań uszkadzających płód, a grupa X to leki, których stosowanie jest  przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Badania nad lekami prowadzone są na zwierzętach, więc o ich rzeczywistym wpływie na organizm ludzki nie wiemy zbyt wiele (z oczywistych powodów nie wykonuje się badań na ludziach).

Leki przeciwjaskrowe są zaklasyfikowane do grupy B i C. Do grupy B należy brimonidyna. Badania na zwierzętach nie wykazały negatywnego wpływu leków z grupy B na płód. Mimo że brimonidyna została uznana za bezpieczną, to obserwuje się niekorzystny jej wpływ na centralny układ nerwowy. Ma ona zdolność przechodzenia przez łożysko, a ze względu na brak badań u ludzi, nie można całkowicie wykluczyć jej szkodliwego działania.

Inne leki przeciwjaskrowe należą do grupy C i nie można wykluczyć ich działania teratogennego. Rozważa się możliwość stosowania blokerów receptorów beta w minimalnych dawkach. Leki z grupy prostaglandyn, parasympatykomimetyki i inhibitory anhydrazy węglanowej nie powinny być stosowane w ciąży ze względu na teoretyczną możliwość wywoływania wad u dziecka.

Wydaje się, że ze względu na możliwość uszkodzenia płodu, lepsze jest zastosowanie leczenia laserowego. Najczęściej wykonuje się laserową trabekuloplastykę, która wydaje się być całkowicie bezpieczna, chociaż nie daje zbyt dużego obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego i nie jest zwykle skuteczna w zaburzeniach rozwojowych kąta przesączania, jakie można czasami stwierdzić u młodych pacjentek w ciąży.

W przypadku braku skuteczności podjętego leczenia, można rozważyć wykonanie zabiegu laserowej destrukcji ciała rzęskowego lub operacji chirurgicznej.

Leczenie jaskry u matek karmiących piersią

W przypadku pacjentek chorych na jaskrę, które karmią dziecko piersią, również stosuje się specjalne postępowanie. Większość leków przechodzi do mleka matki i może powodować niepożądane działania u dziecka, a nawet zaburzać jego prawidłowy rozwój. Warto wiedzieć, że za najbardziej bezpieczne uważa się inhibitory anhydrazy węglanowej i blokery receptorów beta. Rekomendowane jest tu jednak wykonanie zabiegu laserowego, dającego szansę na obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego i zmniejszenie ryzyka postępu jaskry.

Jaskra - sposoby leczenia jaskry

Jaskra jest leczona różnymi metodami - ich wybór zależy od stopnia zaawansowania choroby - od najmniej inwazyjnych - kropli - po leczenie operacyjne. Jaka metoda leczenia jaskry przynosi najlepsze efekty? Kiedy stosujemy leczenie bezoperacyjne, a kiedy konieczna jest operacja? Więcej o tym opowie nasz ekspert prof. Iwona Grabska-Liberek, ordynator oddziału okulistyki Szpitala Klinicznego im. W. Orłowskiego w Warszawie.