Laserowa korekcja wzroku: fakty i mity. Przeciwwskazania i metody

Laserowa korekcja wady wzroku to zabieg wykonywany powszechnie i przywracający pełną ostrość widzenia. Co należy wiedzieć o laserowej korekcji wzroku? Jakie są fakty i mity wokół metod leczenia wad wzroku?

Spis treści

1. Laserowa korekcja wady wzroku - co to jest?
2. Laserowa korekcja wady wzroku - jak przebiega zabieg?
3. Laserowa korekcja wady wzroku - dla kogo zabieg?
4. Laserowa korekcja wady wzroku wykonuje się raz na całe życie i wada już nigdy nie powraca?
5. Laserowa korekcja wady wzroku w presbiopii
6. Jaki wpływ na efekty laserowej korekcji może mieć ciąża w krótkim czasie po zabiegu?
7. Laserowa korekcja wady wzroku - ile trwa taki zabieg i rekonwalescencja po nim?
8. Laserowa korekcja wady wzroku a powikłania, np. halo. Jak często występują?
9. Jakie jeszcze zabiegi wykonuje Pan laserem?
10. Czy po zabiegu odzyskuje się pełną sprawność widzenia i nie trzeba już nosić soczewek ani okularów?
11. Czy to prawda, że niektóre osoby mogą mieć po zabiegu problemy np. z prowadzeniem samochodu?
12. Czy wykonanie laserowej korekcji wzroku może zwiększać ryzyko zachorowania na AMD w starszym wieku?
13. Czy po zabiegu można uprawiać bez obaw każdy rodzaj sportu i wykonywać każdą pracę?
14. Ile kosztuje taki zabieg i czy jest refundowany przez NFZ?
15. Jakie metody laserowej korekcji wzroku są do wyboru?

Laserowa korekcja wzroku naprawia oczy i przywraca  pełną ostrość widzenia. Wady wzroku stają się coraz bardziej powszechną dolegliwością współczesnej cywilizacji. Okuliści alarmują, że już prawie połowa Polaków cierpi na krótkowzroczność. Wielu z nich marzy o tym, by pozbyć się okularów lub soczewek kontaktowych i móc widzieć wszystko w pełnej ostrości. Obecnie możliwość całkowitego pozbycia się wady wzroku daje właśnie laserowa korekcja  wzroku.

Dr n. med. Łukasz Kołodziejski, z kliniki okulistycznej LIBERMEDIC odpowiada na najczęściej zadawane pytania dotyczące laserowej korekcji wzroku.

Laserowa korekcja wady wzroku - co to jest?

Laserowa korekcja wzroku jest bezpieczną alternatywą dla tradycyjnych okularów i soczewek kontaktowych. Polega na modelowaniu rogówki pacjenta, tak, aby zredukować wadę wzroku. Pacjenci, którzy przeszli zabieg laserem potwierdzają, że poprawa widzenia zauważalna jest natychmiast po jego zakończeniu.

Laserowa korekcja wady wzroku - jak przebiega zabieg?

Korekcja laserowa jest zabiegiem przeprowadzanym w znieczuleniu miejscowym – do oczu wpuszczamy krople znieczulające i jest to wystarczające, by zabieg był bezbolesny. Przed zabiegiem zabezpieczam powieki przed mruganiem za pomocą tzw. rozwórki. Zadaniem pacjenta jest patrzenie prosto „w światełko”. Laser, na którym pracuję, ma dodatkowo funkcję śledzenia gałki ocznej – a więc, gdyby pacjent jednak spojrzał poza wskazane miejsce, laser zatrzymuje się, by po chwili, gdy oko jest już prawidłowo ustawione – wrócić do korekcji w miejscu, w którym się zatrzymał. To bardzo wygodne technologicznie rozwiązanie, którego nie ma w innych laserach.

Aby móc przeprowadzić zabieg, musimy przygotować rogówkę na jego działanie. W mojej pracy, opartej również na doświadczeniu przekazanym przez prof. Iwonę Grabską-Liberek, stosuję tzw. Metody powierzchowne w korekcji wad wzroku. Najnowszą jest SmartSurfAce. Metoda ta jest całkowicie bezdotykowa. Dzięki algorytmowi, którym projektujemy zabieg, laser najpierw usuwa nabłonek z rogówki, by po chwili (tak naprawdę jest to kilka sekund) rozpocząć modelowanie rogówki, czyli korekcję wady wzroku. Po zabiegu, na kilka dni zakładamy soczewki kontaktowe, które są opatrunkiem, i pozwalają na bezpieczne, bezbolesne odnowienie się nabłonka. Zabieg SmartSurfAce trwa kilkanaście sekund. Korygujemy najpierw jedno, a potem drugie oko, w czasie jednej sesji.

Laserowa korekcja wady wzroku - dla kogo zabieg?

Laserowa korekcja wzroku jest przeznaczona dla osób pełnoletnich, o stabilnej wadzie. Wcześniej wykonujemy badanie kwalifikacyjne, w czasie którego dokładnie oglądam oczy pacjenta, badamy wielkość wady wzroku, rozszerzamy źrenice. Innowacyjnym badaniem jest tomografia rogówki Sirius. To krótkie, bezbolesne badanie, w którym oceniamy kształt rogówki a także mierzymy szerokość źrenic.

Laserowa korekcja wzroku jest przeznaczona dla osób mających wadę: krótkowzroczność do -8D, nadwzroczność do +6D i astygmatyzm do 5D. Naszym laserem ponadto możemy korygować tzw. wady resztkowe – np. powstałe po operacji zaćmy z soczewką monofokalną, czy astygmatyzm pozostający po operacji zaćmy.

Ostatnio wykorzystaliśmy korekcję laserową jako ostatni etap leczenia u pacjenta, który miał bardzo dużą wadę wzroku. Najpierw prof. Iwona Grabska-Liberek zoperowała oczy z wykorzystaniem multifokalnych soczewek torycznych. Jednak nawet największa moc soczewek nie dała pełnej korekcji astygmatyzmu. Zdecydowaliśmy o dokorekcji resztkowego astygmatyzmu laserem i taki zabieg przeprowadziłem. U pacjentów z wysokimi wadami nie ma opcji, by laser skorygował całą wadę, dlatego najpierw stosujemy refrakcyjną wymianę soczewek (to zabieg technicznie wyglądający jak operacja zaćmy) a potem dokorekcję tego, czego soczewka nie wyrówna, laserem.

Laserowa korekcja wady wzroku wykonuje się raz na całe życie i wada już nigdy nie powraca?

Tak, zabieg korekcji laserowej jest przeprowadzany raz na całe życie. Warunkiem jest dobrze przeprowadzona kwalifikacja oraz stabilność wady. Sama korekcja laserowa nie jest metodą, która zapobiegnie konieczności korzystania z okularów do czytania. Pamiętajmy, że po 40. roku życia pojawia się fizjologiczna presbiopia objawiająca się „za krótką ręką do czytania”.

Laserowa korekcja wady wzroku w presbiopii

Można, ale nie klasyczną korekcją laserową. Do likwidacji presbiopii służy inny zabieg, który wykonuję tym samym laserem, ale inaczej planuję jego pracę. Zabieg PresbyMax może być wykonany u pacjenta, który ma tylko presbiopię oraz jako dodatek, gdy pacjent ma wadę wzroku do dali i do bliży.

Jaki wpływ na efekty laserowej korekcji może mieć ciąża w krótkim czasie po zabiegu?

Ciąża i karmienie piersią stanową czasowe przeciwwskazanie do wykonania zabiegu laserowej korekcji wzroku. W tym okresie bowiem, ze względu na zmiany hormonalne w organizmie kobiety, dochodzi do pewnej niestabilności ostrości wzroku oraz topografii powierzchni oka. Zabieg można przeprowadzić ok. 6 miesięcy od zakończenia okresu karmienia.

Warto zaznaczyć, że przebycie zabiegu nie jest samo w sobie przeciwwskazaniem do porodu naturalnego w przyszłości. A jeśli chodzi o ciążę w krótkim czasie po zabiegu laserowej korekcji wzroku, to zalecamy jednak, aby przez pierwsze 6 miesięcy jednak uważać i stosować antykoncepcję.

Laserowa korekcja wady wzroku - ile trwa taki zabieg i rekonwalescencja po nim?

SmartSurfAce trwa kilkanaście sekund. Dłużej trwa przygotowanie do zabiegu. Poprawa widzenia jest niemal natychmiastowa. Moich pacjentów, od razu po zabiegu, proszę o odczytanie godziny wskazywanej przez zegar wiszący na ścianie. Czytają bezbłędnie. Pierwsze dni po zabiegu mogą być trudniejsze – może pojawić się łzawienie i lekki światłowstręt. Ale po zakończeniu gojenia nabłonka, czyli po kilku dniach, gdy zdejmujemy soczewki, wszystko wraca do normy.

Przez miesiąc pacjent przyjmuje krople ze sterydem i antybiotykiem i w tym czasie ograniczamy aktywność fizyczną związaną z pływaniem na basenie, morzu, korzystaniem z siłowni czy sauny. Na proces rekonwalescencji nie ma wpływu korzystanie z komputera, czytanie, oglądanie telewizji.

Laserowa korekcja wady wzroku a powikłania, np. halo. Jak często występują?

Każdy zabieg projektujemy na odpowiedniej strefie optycznej. Chodzi o to, by korekcję zaplanować tak, by obejmowała rogówkę o średnicy nie mniejszej, niż ta jaką ma źrenica w ciemności. My możemy pracować na strefie nawet 1 cm, a więc pacjentów z tzw. „szerokimi żrenicami”.

Standardowo większość laserów pracuje na strefie optycznej 6,2 – 7,0. Efekt „halo” jest związany z tym, że wykonany został zabieg na mniejszej, niż szerokość źrenicy w ciemności – strefie. W takiej sytuacji w ciemności, np. gdy prowadzimy samochód w nocy, źrenica rozszerza się poza strefę skorygowaną laserem. Wtedy mamy takie rozszczepione światła ulicy czy samochodów jadących z naprzeciwka.

U niektórych pacjentów długo utrzymuje się problem „suchego oka”, u niewielu przyzwyczajenie do nowych warunków patrzenia rwa nawet do pół roku. Jednak są to niezwykle rzadkie przypadki.

Jakie jeszcze zabiegi wykonuje Pan laserem?

Razem z Prof. Grabską-Liberek mamy szczególne zainteresowania jeśli chodzi o korekcję astygmatyzmu. Astygmatyzm to taka wada wzroku, która może być objawem choroby – stożka rogówki. U pacjentów ze stożkiem wykonujemy jednoczasowy zabieg łączony, czyli cross-linking z SmartSurf Topoquided. Sam zabieg SmartSurf Topoquided możemy wykonać również u pacjentów ze stożkiem, którzy już jakiś czas temu mieli cross-linking ale nadal potrzebują korekcji tzw. aberracji wyższego rzędu.

Czy po zabiegu odzyskuje się pełną sprawność widzenia i nie trzeba już nosić soczewek ani okularów?

Tak, po zabiegu większość pacjentów odzyskuje pełną sprawność widzenia. Ważne jest to, że różnica jest widoczna od razu po zakończeniu operacji. Bardzo rzadko zdarzają się przypadki, że jakaś część wady pozostaje.

Czy to prawda, że niektóre osoby mogą mieć po zabiegu problemy np. z prowadzeniem samochodu?

Większość pacjentów po laserowej korekcji wzroku nie ma żadnych problemów z widzeniem. U niektórych mogą jednak występować nieduże wahania ostrości wzroku, pogorszenie kontrastu i efekt rozmywania świateł w warunkach zmierzchowych. W tym przypadku może to powodować przejściowe utrudnienia w prowadzeniu pojazdów.

Czy wykonanie laserowej korekcji wzroku może zwiększać ryzyko zachorowania na AMD w starszym wieku?

Nie. Laserowa korekcja wzroku w żadnym stopniu nie wpływa na zachorowania na AMD. Przyczyny tej choroby nie są jeszcze do końca znane, wiadomo jedynie, że ma ona podłoże genetyczne.

Czy po zabiegu można uprawiać bez obaw każdy rodzaj sportu i wykonywać każdą pracę?

Oczywiście po okresie rekonwalescencji można wykonywać wszystkie dotychczasowe czynności. Nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, wręcz przeciwnie, laserowa korekcja wady wzroku może być bardzo przydatna dla osób uprawiających sporty lub czynności zawodowe, w których inne metody korekcji są szczególnie niewygodne lub eliminujące, np. nurkowanie czy praca w służbach mundurowych.

Ile kosztuje taki zabieg i czy jest refundowany przez NFZ?

Zabiegi korekcji laserowej zarówno w Polsce, jak i na całym świecie, są poza koszykiem świadczeń gwarantowanych przez ubezpieczyciela państwowego. W Polsce więc NFZ ich nie refunduje. SmartSurfAce kosztuje około 6 000 za dwoje oczu, są też inne metody, czasem trochę tańsze a czasem droższe.

Jakie metody laserowej korekcji wzroku są do wyboru?

Jest kilka metod laserowej korekcji wzroku. Można je podzielić na powierzchowne (tu znajdziemy SmartSurfAce) oraz tzw. głębokie – czyli mocno ingerujące w rogówkę (tu mamy smile czy femtolasik).