Jaskra w przebiegu zespołu rzekomego złuszczania (pseudoeksfoliacji, PEX) – jaskra torebkowa

Jaskra torebkowa należy do grupy jaskier wtórnych z otwartym kątem przesączania i rozwija się z powodu gromadzenia się materiału złuszczeniowego (pseudoeksfoliacyjnego) w kącie komory przedniej.

Spis treści

1. Jaskra torebkowa: przyczyny
2. Jaskra - czym się objawia?
3. Jaskra torebkowa: objawy
4. Jaskra torebkowa: badania
5. Jaskra torebkowa: rokowania i leczenie
6. Jaskra [wideo]

Jaskra torebkowa (inaczej jaskra w przebiegu zespołu rzekomego złuszczania - pseudoeksfoliacji, PEX) dotyka zwykle ludzi po 60. roku życia. Często zmiany dotyczą tylko jednego oka, chociaż w późniejszym okresie mogą rozwinąć się również w drugim oku. Prawdopodobieństwo rozwoju jaskry w przebiegu zespołu pseudoeksfoliacji wynosi ok. 40% w ciągu 10 lat.

Jaskra torebkowa: przyczyny

Zespół rzekomego złuszczania polega na odkładaniu się w strukturach przedniej komory oka charakterystycznego, nieprawidłowego materiału amyloidowego (białkowego). Lekarzowi najłatwiej jest go dostrzec na przedniej powierzchni soczewki, przy poszerzonej źrenicy. Złogi te przybierają wygląd położonego centralnie białego krążka. Zmiany pojawiają się również na brzegu źrenicznym tęczówki, włókienkach soczewki, przedniej powierzchni ciała szklistego, wyrostkach rzęskowych, śródbłonku rogówki i w kącie komory przedniej.Odkładanie się złogów na włókienkach obwódki rzęskowej może powodować ich osłabienie i przyczyniać się do samoistnego podwichnięcia soczewki. W takich przypadkach może częściej dochodzić do powikłań w trakcie operacji zaćmy.

Odkładanie się materiału pseudoeksfoliacyjnego w strukturach kąta przesączania powoduje, że beleczkowanie, przez które odbywa się odpływ cieczy wodnistej z oka, wydaje się trochę jakby "pokryte łupieżem" i cechuje się zwiększoną ilością rozsypanego barwnika. Kąt przesączania może czasami ulec zwężeniu.

Odkładający się w beleczkowaniu kąta przesączania włóknisty materiał powoduje mechaniczne zatkanie dróg umożliwiających odpływ cieczy wodnistej z oka i jest przyczyną podwyższenia się ciśnienia w oku.

Jaskra - czym się objawia?

Jaskra torebkowa: objawy

Przy długotrwałym stanie wysokiego ciśnienia dochodzi do uszkodzenia nerwu wzrokowego. Jeżeli ciśnienie nie jest bardzo wysokie, nie daje zwykle żadnych objawów, dlatego w tym typie jaskry o jej rozpoznaniu najczęściej decyduje przypadkowa wizyta pacjenta u okulisty, najczęściej z powodu pogorszenia widzenia, które jest spowodowane tworzącą się zaćmą, a nie jaskrą. Jeżeli pacjent nie zgłasza się do okulisty, bo nie przeszkadza mu gorsze widzenie, to jaskra może rozwijać się niezauważalnie i może być wykryta dopiero w zaawansowanych stadiach, kiedy pacjent decyduje się na operację zaćmy i idzie do okulisty. Dlatego tak ważne u osób starszych są regularne kontrole okulistyczne, minimum raz w roku, a najlepiej dwa razy w roku.

Jaskra torebkowa: badania

U pacjentów z rozpoznanym zespołem pseudoeksfoliacji kontrole powinny być częstsze. W przypadku podejrzenia jaskry torebkowej pacjent powinien mieć wykonane badania diagnostyczne wchodzące w skład złotego standardu. Jest to:

• ocena nerwu wzrokowego HRT
• ocena warstwy włókien nerwowych siatkówki GDx i warstwy komórek zwojowych siatkówki GCL
• ocena kąta przesączania AS-OCT
• badanie pola widzenia, najlepiej w technologii FDT

Jaskra torebkowa: rokowania i leczenie

Rokowanie w tym typie jaskry jest gorsze niż w jaskrze pierwotnej ze względu na to, że ciśnienia w oku są wyższe i wykazują większe wahania. Również leczenie jest mniej satysfakcjonujące, z powodu mniejszej skuteczności leków i większych odczynów zapalnych po leczeniu zabiegowym.

Leczenie jaskry torebkowej polega na obniżeniu ciśnienia wewnątrzgałkowego przy pomocy leków w postaci kropli do oczu, zabiegów laserowych, operacji chirurgicznych usunięcia zaćmy i zabiegów przeciwjaskrowych.

Jaskra [wideo]

Jaskra rozwija się powoli, często bezobjawowo. Jaskrę wykrywa się zazwyczaj przypadkiem, podczas badania wzroku u okulisty czy dobierania okularów. Jakie są przyczyny tej choroby i jak rozpoznać pierwsze objawy jaskry? Posłuchaj naszego eksperta prof. Iwony Grabskiej-Liberek, ordynator oddziału okulistyki Szpitala Klinicznego im. W. Orłowskiego w Warszawie.