Co to jest zez. Rodzaje i leczenie zeza
Zez jest dość częstą przypadłością, jednak da się go zniwelować za pomocą odpowiednich ćwiczeń, okularów lub dzięki zabiegowi chirurgicznemu.
Spis treści
Zez to wada oczu polegająca na osłabieniu mięśni ocznych. Efektem tego jest zmiana kąta patrzenia jednego oka względem drugiego i zaburzenia widzenia stereoskopowego. Wada ta znacząco obniża jakość życia. Osoby z tą wadą mają problemy z prowadzeniem samochodu czy operowaniem różnymi urządzeniami lub maszynami w ruchu. Kłopot sprawiają też niektóre sporty, szczególnie siatkówka. Przyczyną zeza mogą być zmiany w rozwoju ośrodków kojarzeniowych kory mózgowej.
Zez może spowodować powstanie tzw. leniwego oka. Polega to na osłabieniu zdolności widzenia w jednym oku. Leczenie jest bardzo proste. Poprzez zasłonięcie zdrowego oka, to leniwe zmusza się do pracy.
Rodzaje zeza
Istnieją dwa główne rodzaje zeza. Najczęstszą postacią jest zez towarzyszący. Jego cechą jest to, że oko zezujące towarzyszy w ruchach oku prowadzącemu, utrzymując przy tym stały kąt odchylenia. Przyjmując kąt odchylenia oka jako kryterium podziału, możemy wyróżnić zez zbieżny, rozbieżny, ku górze, ku dołowi oraz skośny. Odchylenie osi jednego oka powodować może utratę równowagi sensorycznej obu oczu, co z kolei prowadzi do poważnych zaburzeń czynnościowych. Dochodzi do nich przede wszystkim w oku zezującym, które, mimo anatomicznie prawidłowego aparatu percepcyjnego, traci zdolność widzenia. Powstaje niedowidzenie, które powoduje obniżenie ostrości wzroku nawet do poziomu bliskiego praktycznej ślepoty. Z kolei zez ukryty jest zaburzeniem równowagi mięśni ocznych. Nierównowaga ta polega na tym, że pewna grupa mięśni jest silniejsza od innych. Ujawnia się to w momencie wyłączenia obuocznego widzenia, a tym samym braku konieczności łączenia obrazów. W zależności od kierunku, wyróżnić można: zbaczanie do wewnątrz, na zewnątrz, ku górze i ku dołowi.
Jak leczyć zeza?
W przypadku zeza istotne jest to, by leczenie podjąć jak najwcześniej. U dzieci 15 proc. pacjentów kwalifikuje się do operacji. Zaleca się, by operacja odbyła się nie później niż w 10. roku życia dziecka. Wówczas istnieje bowiem ogromna szansa nie tylko na prawidłowe ustawienie gałek ocznych, ale także na nauczenie prawidłowego widzenia obuocznego. U dorosłych leczenie operacyjne zeza jest tylko kosmetyką, dlatego tutaj wiek nie gra roli. Niemożliwe jest natomiast przywrócenie prawidłowego widzenia obuocznego.
Leczenie operacyjne zawsze odbywa się w pełniej narkozie. Zanim dojdzie do skierowania na operację, lekarz musi ocenić wadę wzroku, sprawdzić widzenie obuoczne, a u dorosłych dodatkowo wykonuje się tzw. próby dwojenia. Następnie anestezjolog przeprowadza z pacjentem dokładny wywiad anestezjologiczny.
Warto przy tym pamiętać o kilku ważnych wskazówkach. 6 godzin przed zabiegiem nie wolno nic jeść ani pić - aby uniknąć zachłyśnięcia. Jeśli pacjent przyjmuje jakieś leki - powinien je wziąć o zwykłej porze. 24 godziny przed zabiegiem nie wolno pić alkoholu. Nie wolno też lakierować paznokci i robić makijażu, a 6 godzin przed zabiegiem - nie palić. Z kolei po zabiegu przez 24 godziny nie można spożywać alkoholu. Dzień po operacji lekarz zdejmuje opatrunek, a po tygodniu następuje kontrola u lekarza.