Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?

2017-03-10 18:14

Badanie GCL to badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki. Jest bardzo ważne w diagnostyce jaskry, ponieważ w przebiegu tej choroby dochodzi do zaniku komórek zwojowych. Warstwa komórek zwojowych siatkówki odgrywa bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Dzięki tym komórkom wzrokowe impulsy poprzez włókna nerwowe biegną do kory mózgowej, gdzie zachodzi proces powstawania obrazu. Na czym polega ocena warstwy komórek zwojowych siatkówki?

Badanie GCC (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?
Autor: Thinkstockphotos.com Badanie GCC (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?

Spis treści

  1. Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - wskazania do badania
  2. Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?

Badanie GCL to badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki. Warstwa komórek zwojowych siatkówki odgrywa bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Dzięki tym komórkom wzrokowe impulsy poprzez włókna nerwowe biegną do kory mózgowej, gdzie zachodzi proces powstawania obrazu. Komórki zwojowe znajdują się w całej siatkówce, ale większość z nich jest zlokalizowana w jej centralnej części zwanej plamką żółtą. W tym obszarze komórki zwojowe ułożone są w kilku warstwach i dlatego ich zanik w tym miejscu jest stosunkowo łatwy do uchwycenia przy użyciu nowoczesnych metod diagnostycznych. Dwa główne typy komórek zwojowych odpowiedzialnych za prawidłowe widzenie to komórki zwojowe małe P i komórki zwojowe olbrzymie M. Komórki zwojowe małe stanowią 80% wszystkich komórek zwojowych i są odpowiedzialne za widzenie kolorów, kształtów, widzenie centralne i stereoskopowe. Komórki zwojowe typu M stanowią 5-10% wszystkich komórek zwojowych odpowiadają za rozpoznawanie ruchu i kontrastu

Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - wskazania do badania

Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) jest niezbędne w diagnostyce jaskry. W przebiegu jaskry dochodzi do zaniku komórek zwojowych, dlatego ich ocena jest bardzo ważna w diagnostyce tej choroby. Komórki zwojowe typu M jako pierwsze zanikają w przebiegu jaskry.

Do głównych przyczyn obumierania komórek zwojowych zalicza się podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe i niedokrwienie. Te dwa czynniki są przyczyną zaniku komórek zwojowych w jaskrze z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym lub w patologiach nerwu wzrokowego związanych z zaburzeniem ukrwienia występującym na przykład w przebiegu cukrzycy.

Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?

Oceny anatomicznej grubości warstwy komórek zwojowych w siatkówce można dokonać mierząc jej grubość badaniem optycznej koherentnej tomografii laserowej OCT. W siatkówce znajduje się około miliona komórek zwojowych, niemożliwe jest ich zliczenie bez użycia tomografu.

Badanie GCL/GCC jest bardzo ważne w diagnostyce jaskry.

W badaniu GCL (Ganglion Cell Layer), nazywanym niekiedy także GCC, tomograf określa grubość warstwy komórek zwojowych GCL oraz wewnętrznej warstwy splotowatej IPL. Kolorowe mapy grubości wskazują pomiary obu warstw (GCL + IPL), a mapa odchylenia standardowego wyraża porównanie grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki pacjenta mierzonych w sześciu sektorach z normatywną bazą danych, czyli z danymi uzyskanymi dla osób zdrowych.

GCL/GCC jest bardzo ważnym badaniem dodatkowym, niezbędnym w diagnostyce jaskry. Powinno być zawsze wykonywane w ocenie uszkodzenia nerwu wzrokowego przy podejrzeniu jaskry jako badanie uzupełniające do badań HRT i GDx oceniających tarczę nerwu wzrokowego i warstwę włókien nerwowych siatkówki. Na podstawie moich doświadczeń mogę także stwierdzić duże znaczenie prognostyczne badania GCL/GCC. Często uwidaczniają się w nim zmiany nie wychwytywane w innych badaniach diagnostycznych.

O autorze
dr n. med. Barbara Polaczek-Krupa, specjalista chorób oczu, Centrum Okulistyczne Targowa 2, Warszawa

Dr n. med. Barbara Polaczek-Krupa, inicjatorka i założycielka Centrum T2. Specjalizuje się w nowoczesnej diagnostyce i leczeniu jaskry – temu była poświęcona także jej praca doktorska obroniona z wyróżnieniem w 2010 r.

Dr n. med. Polaczek-Krupa doświadczenie zdobywa od 22 lat, odkąd rozpoczęła pracę w Klinice Okulistycznej CMKP w Warszawie, z którą była związana w latach 1994-2014. W tym okresie uzyskała dwa stopnie specjalizacji z okulistyki i tytuł doktora nauk medycznych.

W latach 2002-2016 pracowała w Instytucie Jaskry i Chorób Oka w Warszawie, gdzie zdobywała wiedzę i doświadczenie lekarskie konsultując pacjentów z całej Polski i z zagranicy.

Od lat w ramach współpracy z Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego jest wykładowcą na kursach i szkoleniach prowadzonych dla lekarzy specjalizujących się w zakresie okulistyki i podstawowej opieki zdrowotnej.

Jest autorem lub współautorem licznych publikacji w czasopismach naukowych. Członek Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO) i Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego (EGS).