Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?
Badanie GCL to badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki. Jest bardzo ważne w diagnostyce jaskry, ponieważ w przebiegu tej choroby dochodzi do zaniku komórek zwojowych. Warstwa komórek zwojowych siatkówki odgrywa bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Dzięki tym komórkom wzrokowe impulsy poprzez włókna nerwowe biegną do kory mózgowej, gdzie zachodzi proces powstawania obrazu. Na czym polega ocena warstwy komórek zwojowych siatkówki?
Spis treści
- Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - wskazania do badania
- Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?
Badanie GCL to badanie warstwy komórek zwojowych siatkówki. Warstwa komórek zwojowych siatkówki odgrywa bardzo ważną rolę w procesie widzenia. Dzięki tym komórkom wzrokowe impulsy poprzez włókna nerwowe biegną do kory mózgowej, gdzie zachodzi proces powstawania obrazu. Komórki zwojowe znajdują się w całej siatkówce, ale większość z nich jest zlokalizowana w jej centralnej części zwanej plamką żółtą. W tym obszarze komórki zwojowe ułożone są w kilku warstwach i dlatego ich zanik w tym miejscu jest stosunkowo łatwy do uchwycenia przy użyciu nowoczesnych metod diagnostycznych. Dwa główne typy komórek zwojowych odpowiedzialnych za prawidłowe widzenie to komórki zwojowe małe P i komórki zwojowe olbrzymie M. Komórki zwojowe małe stanowią 80% wszystkich komórek zwojowych i są odpowiedzialne za widzenie kolorów, kształtów, widzenie centralne i stereoskopowe. Komórki zwojowe typu M stanowią 5-10% wszystkich komórek zwojowych odpowiadają za rozpoznawanie ruchu i kontrastu
Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - wskazania do badania
Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) jest niezbędne w diagnostyce jaskry. W przebiegu jaskry dochodzi do zaniku komórek zwojowych, dlatego ich ocena jest bardzo ważna w diagnostyce tej choroby. Komórki zwojowe typu M jako pierwsze zanikają w przebiegu jaskry.
Do głównych przyczyn obumierania komórek zwojowych zalicza się podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe i niedokrwienie. Te dwa czynniki są przyczyną zaniku komórek zwojowych w jaskrze z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym lub w patologiach nerwu wzrokowego związanych z zaburzeniem ukrwienia występującym na przykład w przebiegu cukrzycy.
Badanie GCL (komórek zwojowych siatkówki) - na czym polega?
Oceny anatomicznej grubości warstwy komórek zwojowych w siatkówce można dokonać mierząc jej grubość badaniem optycznej koherentnej tomografii laserowej OCT. W siatkówce znajduje się około miliona komórek zwojowych, niemożliwe jest ich zliczenie bez użycia tomografu.
Badanie GCL/GCC jest bardzo ważne w diagnostyce jaskry.
W badaniu GCL (Ganglion Cell Layer), nazywanym niekiedy także GCC, tomograf określa grubość warstwy komórek zwojowych GCL oraz wewnętrznej warstwy splotowatej IPL. Kolorowe mapy grubości wskazują pomiary obu warstw (GCL + IPL), a mapa odchylenia standardowego wyraża porównanie grubości warstwy komórek zwojowych siatkówki pacjenta mierzonych w sześciu sektorach z normatywną bazą danych, czyli z danymi uzyskanymi dla osób zdrowych.
GCL/GCC jest bardzo ważnym badaniem dodatkowym, niezbędnym w diagnostyce jaskry. Powinno być zawsze wykonywane w ocenie uszkodzenia nerwu wzrokowego przy podejrzeniu jaskry jako badanie uzupełniające do badań HRT i GDx oceniających tarczę nerwu wzrokowego i warstwę włókien nerwowych siatkówki. Na podstawie moich doświadczeń mogę także stwierdzić duże znaczenie prognostyczne badania GCL/GCC. Często uwidaczniają się w nim zmiany nie wychwytywane w innych badaniach diagnostycznych.
Dr n. med. Barbara Polaczek-Krupa, inicjatorka i założycielka Centrum T2. Specjalizuje się w nowoczesnej diagnostyce i leczeniu jaskry – temu była poświęcona także jej praca doktorska obroniona z wyróżnieniem w 2010 r.
Dr n. med. Polaczek-Krupa doświadczenie zdobywa od 22 lat, odkąd rozpoczęła pracę w Klinice Okulistycznej CMKP w Warszawie, z którą była związana w latach 1994-2014. W tym okresie uzyskała dwa stopnie specjalizacji z okulistyki i tytuł doktora nauk medycznych.
W latach 2002-2016 pracowała w Instytucie Jaskry i Chorób Oka w Warszawie, gdzie zdobywała wiedzę i doświadczenie lekarskie konsultując pacjentów z całej Polski i z zagranicy.
Od lat w ramach współpracy z Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego jest wykładowcą na kursach i szkoleniach prowadzonych dla lekarzy specjalizujących się w zakresie okulistyki i podstawowej opieki zdrowotnej.
Jest autorem lub współautorem licznych publikacji w czasopismach naukowych. Członek Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO) i Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego (EGS).
Porady eksperta