ŻYLAKI POWRÓZKA NASIENNEGO: przyczyny, objawy, leczenie

Żylaki powrózka nasiennego najczęściej pojawiają się u młodych mężczyzn. Lekarze uważają, że żylaki powrózka ma około 15 procent panów, ale wiadomo też, że wśród tych, którzy mają problemy z płodnością, odsetek ten wzrasta do 30-40 proc. Jakie są przyczyny powstawania żylaków powrózka i jak przebiega ich leczenie?

Spis treści

1. Żylaki powrózka nasiennego: czym są?
2. Żylaki powrózka nasiennego: objawy
3. Żylaki powrózka nasiennego: diagnoza
4. Żylaki powrózka nasiennego: leczenie
5. Żylaki powrózka nasiennego: efekty leczenia

Żylaki powrózka nasiennego - fakt, że powstają to przede wszystkim wina anatomii.

– Lewa żyła jądrowa ma przeciętnie 42 cm i jest jednym z najdłuższych naczyń w ciele człowieka – mówi prof. Barbara Darewicz, urolog-seksuolog z Akademii Medycznej w Białymstoku.

– Przepływ krwi utrudnia w niej dodatkowo to, że uchodzi ona do żyły nerkowej pod kątem prostym. Jeśli więc zastawki w niej są niewydolne lub mężczyzna cierpi na ich wrodzony brak, to stosunkowo łatwo dochodzi do utrudnień w krążeniu. Sprzyjają im m.in. intensywny, regularny wysiłek czy np. siedzący tryb życia - stwierdza.

Krew zaczyna zalegać w naczyniach, wywierając na ich ścianki nadmierne ciśnienie, co prowadzi do powstania w żyłach poszerzeń. To właśnie ze względu na anatomię problem ten dotyczy w zdecydowanej większości lewej strony moszny. Gdy żylaki pojawiają się po stronie przeciwnej, należy szukać innej przyczyny, która je wywołała (np. guzów wewnątrz jamy brzusznej) - dodaje.

Żylaki powrózka nasiennego: czym są?

Żylaki powrózka nasiennego to poszerzenie, poskręcanie i wydłużenie naczyń żylnych zbierających krew z jądra i tworzących w obrębie moszny tzw. splot wiciowaty. Splot ten wchodzi w skład powrózka nasiennego w jego odcinku mosznowym, nad jądrem. Żylaki powrózka łatwo wyczuwa się w tej okolicy w formie miękkich guzowatych tworów rozmaitej wielkości. Związane są one z przyjęciem przez człowieka pionowej, dwunożnej postawy ciała, co naraziło nas na problem zastoju żylnego.

Wyróżnia się trzy stopnie zaawansowania żylaków powrózka nasiennego:

• I stopień - małe, początkowo trudno wyczuwalne, ujawniające się w pozycji stojącej, zwłaszcza w czasie napinania mięśni brzucha;
• II stopień - większe, mimo że słabo widoczne, dają się stwierdzić dotykiem, a próba napięcia mięśni powoduje ich dalsze powiększenie;
• III stopień - duże żylaki, widoczne gołym okiem, powodujące zniekształcenie zarysu moszny.

Żylaki powrózka nasiennego: objawy

- Problem w tym, że zazwyczaj żylaki powrózka nie powodują żadnych większych dolegliwości. Bardzo często rozpoznawane są dopiero wtedy, gdy para chce mieć dziecko, a nie może - podkreśla prof. Darewicz.

- Czasami też mężczyźni zgłaszają się do gabinetu, bo przypadkowo wyczuli w mosznie ponad jądrem zgrubienia. Warto więc co jakiś czas przeprowadzać (choćby w czasie kąpieli czy pod prysznicem) samokontrolę jąder, by nie przegapić niepokojących sygnałów. Gdy choroba się nasila, zaczynasz odczuwać dyskomfort, ciężar lub tępe pobolewania w obrębie moszny i/lub pachwiny, które pogłębiają się w czasie długiego stania lub w czasie erekcji. To już wyraźny sygnał, że najwyższy czas iść do urologa.

Żylaki powrózka nasiennego: diagnoza

Zaawansowane stadium zmian w naczyniach krwionośnych lekarz zobaczy już na pierwszy rzut oka. Potem zbada cię fizykalnie, czyli po prostu palcami będzie starał się sprawdzić stan jąder i poszerzonych żył przed i w trakcie próby Valsalvy (napinania mięśni brzucha).

Dla potwierdzenia rozpoznania zleci wykonanie badania ultrasonograficznego (usg) z uwidocznieniem wstecznego przepływu krwi. – Bardzo ważne jest zbadanie, i to dwukrotne, nasienia, bo zarówno ułatwia wybór leczenia, jak i pomaga w ocenie jego efektów – dodaje prof. Darewicz.

– Czasem, gdy jakość nasienia jest bardzo zła, zalecamy pacjentowi zdeponowanie go w banku nasienia. Jeżeli żylaki nie są przyczyną bólu, to jedynie prosimy pacjenta, by obserwował, czy się nie powiększają. Gdy jednak w grę wchodzą dolegliwości bólowe, chęć posiadania dzieci albo zmiany są bardzo zaawansowane, trzeba podjąć leczenie chirurgiczne. U nastolatków wskazaniem do zabiegu jest zahamowanie wzrostu objętości jądra po stronie żylaków.

Żylaki powrózka nasiennego: leczenie

Jedyną skuteczną metodą pozbycia się żylaków powrózka jest zabieg chirurgiczny. Można go wykonać zarówno w znieczuleniu miejscowym, jak i pod narkozą, metodą tradycyjną, jak i laparoskopowo. Chirurg odnajduje powiększone naczynia, a następnie je podwiązuje. Trwa to zazwyczaj około 30 minut, w szpitalu spędza się przeciętnie dzień do dwóch dni.

Ból bardzo skutecznie zmniejszają tabletki i okłady z lodu. Przeciętnie po dwóch tygodniach wraca się do pełnej sprawności, z życiem seksualnym włącznie. Komplikacje występują bardzo rzadko. Do nawrotów może dojść, jeśli nie wszystkie naczynia zostały zamknięte – zdarza się to zazwyczaj wtedy, gdy zmiany były bardzo duże.

Żylaki powrózka nasiennego: efekty leczenia

Podwiązanie żylaków powrózka nasiennego poprawia jakość, ruchliwość i zwiększa ogólną liczbę plemników u 40-60 proc. pacjentów. Na pierwszą zauważalną w wynikach badań poprawę trzeba czekać 80 dni, bo tyle czasu powstaje plemnik. Na pełne efekty czeka się około roku. Nawet gdy ilość plemników nie wzrośnie, to ich lepsza jakość zwiększa szanse np. na powodzenie sztucznych metod zapłodnienia.

Agnieszka Paculanka