Zapalenie najądrza: przyczyny, objawy, leczenie

Zapalenie najądrza to problem, który stosunkowo często przydarza się mężczyznom – głównie młodym, ale nie tylko. Jeśli jest wcześnie wykryte, a leczenie szybko wdrożone – zapalenie najądrza nie jest trudne do pokonania. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy zapalenia najądrza, a także jakie powikłania grożą chorym, u których nie zostanie na czas wdrożone leczenie.

Spis treści

1. Zapalenie najądrza: przyczyny
2. Zapalenie najądrza: objawy
3. Zapalenie najądrza: diagnostyka i leczenie

Zapalenie najądrza jest najczęstszą przyczyną bólu jądra, dlatego gdy poczujesz dyskomfort w tym miejscu, jest duże prawdopodobieństwo, że dopadła cię właśnie ta choroba. Wyjaśnijmy, czym są najądrza. Stanowią one wewnętrzną część męskich organów płciowych. Znajdują się w mosznie i są narządami parzystymi. Przylegają do jąder, jak gdyby otulając je. Wyglądają jak wąskie płaty przechodzące w nasieniowody. Składają się z kanalików, które mają za zadanie odprowadzać z jądra oraz magazynować nasienie. Tutaj też plemniki dojrzewają, m.in. nabywają zdolność ruchu, która jest im niezbędna do zapłodnienia komórki jajowej.

Zapalenie dotyczy zwykle jednego najądrza, ale czasem obejmuje oba, często też przechodzi na jądro. Jeśli trwa kilka dni do maksymalnie 6 tygodni, mówimy o tzw. ostrym zapaleniu najądrza. Jeśli dłużej – o przewlekłym, które dużo trudniej już leczyć.

Zapalenie najądrza: przyczyny

Przyczyn można wymienić co najmniej kilka. Najczęściej jest to zakażenie bakteryjne Chlamydia trachomatis - wśród chorych heteroseksualnych, (do 35 roku życia), aktywnych seksualnie chlamydia odpowiada za 47 procent zachorowań.

Wśród rzadszych przyczyn ostrego zapalenia najądrza znajdują się różne urazy, powikłania po cewnikowaniu (zwłaszcza u starszych osób), zwężenie cewki moczowej, a także łagodny rozrost stercza, czy guzy nowotworowe.

U starszych mężczyzn, dzieci oraz homoseksualistów, patogenami wyzwalającymi zapalenie najądrza są drobnoustroje powodujące zakażania układu moczowego, głównie E. coli. U około 20-30 procent chorych na świnkę dochodzi do powikłania w postaci zapalenia najądrza i jądra. Czasem zdarza się to także po podaniu szczepionki przeciwko śwince. Ostre zapalenie najądrza może wystąpić u osób z obniżoną odpornością, stosujących leki immunosupresyjne, a także np. w przebiegu cukrzycy i wtedy "winowajcą" okazują się Candida, Brucellosis lub wirus cytomegalii.

Zapalenie najądrza: objawy

Objawów zapalenia najądrza nie można przegapić, gdyż powodują spory dyskomfort w normalnych funkcjonowaniu. Chory odczuwa silny ból w pachwinie po stronie objętej infekcją, który promieniuje do podbrzusza i szybko przechodzi na jądro. Do tego dochodzi powiększenie i stwardnienie jądra, a także obrzmienie moszny.

Nieleczone zapalenia najądrza prowadzi do groźnych powikłań, takich jak: zapalenie jądra, ropień jądra, zanik jądra, niepłodność.

Dodatkowymi objawami są: wydzielina z cewki moczowej, ból cewki podczas oddawania moczu, a także ból jądra podczas wypróżniania, ból w trakcie stosunku seksualnego i ejakulacji, gorączka dochodząca do 40 st. C. Ponieważ dolegliwości te należą do tzw. wstydliwych, często zdarza się, że panowie zwlekają z wizytą u lekarza. Doprowadzają tym samym do stanu, w którym nawet długotrwała antybiotykoterapia może nie przynieść pożądanych skutków. Wtedy konieczna jest już hospitalizacja. Bywa, że np. w przypadku ropnia, jądro trzeba operacyjnie usunąć.

Zapalenie najądrza: diagnostyka i leczenie

Niezmiernie ważne podczas leczenia jest odróżnienie zapalenia najądrza od skrętu jądra, które z reguły dotyczy bardzo młodych mężczyzna – do 20 roku życia. Obie choroby dają podobne objawy jednak leczy się je inaczej. Skręt jądra powstaje wtedy, gdy jądro obróci się w mosznie wokół własnej osi, co powoduje utrudnienie przepływu krwi przez naczynia i ogólnie zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu tego narządu. Ból pojawia się znienacka i jest bardzo silny. Trzeba wtedy wykonać badanie ultrasonograficzne (USG) i jeśli podejrzenie się potwierdzi, jak najszybciej wykonać operację. Czas działa tu na niekorzyść i z każą chwilą szanse na uratowanie jądra, zmniejszają się.

W razie konieczności, zwłaszcza w pierwszym etapie leczenia, stosuje się również leki przeciwbólowe. Zaleca się leżenie w łóżku i unoszenie moszny. Ulgę przynoszą także chłodne okłady.

Po wykluczeniu skrętu jądra lekarz zleca wykonanie ogólnego badania moczu z posiewem. Podwyższona liczba leukocytów, czyli białych krwinek, oraz bakterii przemawia za tym, że stan zapalny spowodowany jest zakażeniem bakteryjnym. W takim wypadku terapia odpowiednio dobranym antybiotykiem powinno w ciągu kilku dni przynieść poprawę. Stosuje się z reguły fluorochinolony lub azytromycynę. Jeśli przyczyną infekcji jest Chlamydia, leczeniu powinna poddać się także partnerka pacjenta. Gdy posiew ujawni zakażenie drożdżakami (Candida), włączone zostaną leki przeciwgrzybicze.

O autorze

Marta Uler

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, urodowej i psychologicznej. Z wykształcenia również dietoterapeutka. Jej zainteresowania to medycyna, ziołolecznictwo, joga, kuchnia wegetariańska i koty. Jestem mamą dwóch chłopców - 10-letniego i 6-miesięcznego.

Czytaj więcej artykułów tego autora

Marta Uler