Zapalenie jąder – przyczyny, objawy, leczenie i powikłania

Zapalenie jąder to poważny stan, który, nieleczony, może doprowadzić nie tylko do bezpłodności, lecz także do utraty jądra. Dlatego po wystąpieniu niepokojących objawów ze strony tego narządu należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy zapalenia jąder, na czym polega leczenie i do jakich powikłań może doprowadzić.

Spis treści

1. Zapalenie jąder – przyczyny
2. Zapalenie jąder – objawy
3. Zapalenie jąder – diagnoza
4. Zapalenie jąder – leczenie

Zapalenie jąder to stan zapalny gruczołu rozrodczego wytwarzającego plemniki. Zapaleniu jąder towarzyszy zapalenie najądrza, a ściślej to do rozwoju stanu zapalnego dochodzi najpierw w najądrzu, a później rozprzestrzenia się on na jądro. Jednak bardzo trudno odróżnić od siebie te dwa stany, w związku z tym są traktowane jak jedno.

Zapalenie jąder najczęściej pojawia się albo u mężczyzn między 15. a 30. rokiem życia, albo u tych, którzy skończyli 60 lat.

Ponadto zapalenie jąder może się pojawić w przebiegu chorób, takich jak: zespół Behçeta, układowe zapalenie naczyń, guzkowe zapalenie tętnic i plamica Henocha-Schoenleina. Może być także skutkiem ubocznym przyjmowania amiodaronu – leku antyarytmicznego.

Z kolei czynnikiem ryzyka rozwoju zapalenia jąder są zabiegi w obrębie dróg moczowych. Również nieprawidłowo leczony wodniak jądra za pomocą nakłuć igłą może doprowadzić do tego schorzenia.

Zapalenie jąder – przyczyny

U mężczyzn przed 40. rokiem życia, którzy są aktywni seksualnie, zapalenie jąder zwykle jest powikłaniem po chorobach przenoszonych drogą płciową (wenerycznych) – najczęściej (około 50 proc. przypadków) po chlamydiozie. Wówczas za zakażenie jest odpowiedzialna bakteria Chlamydia trachomatis. W około 20 proc. przypadków stan zapalny rozwija się w wyniku zakażenia rzeżączką. W tym przypadku za stan zapalny odpowiada patogen Neisseria gonorrhoeae, czyli dwoinka rzeżączki. Ponadto zapalenie jąder może się rozwinąć u mężczyzn zakażonych kiłą.

Stan zapalny jąder u młodych mężczyzn może być również powikłaniem świnki. Świnkowe zapalenie jąder jest szczególnie niebezpieczne dla mężczyzn, gdyż w 50 proc. przypadków doprowadza do tego, że jądro nie jest w stanie produkować plemników.

WARTO WIEDZIEĆ >> Świnka i różyczka u mężczyzn a niepłodność

Poza tym u młodych mężczyzn zapalenie jądrer może być wynikiem wad wrodzonych cewki moczowej.

Z kolei u panów po 40. roku życia najczęstszą przyczyną zapalenia jądrer są bakterie jelitowe, które powodują zakażenia układu moczowego - Escherichia coli. Klebsiella czy Pseudomonas. Do rozwoju zapalenia jądrer może doprowadzić także przerost lub nowotwór prostaty. Również cewnik znajdujący się w drogach moczowych sprzyja stanom zapalnym.

Zapalenie jąder – objawy

W przebiegu stanu zapalnego jądro (zwykle tylko jedno) jest:

Dolegliwości te pojawiają się stopniowo i trwają kilka dni.

• bolesne (ból jądra może promieniować wzdłuż powrózka nasiennego do pachwiny i do krocza)
• obrzęknięte
• powiększone
• twarde

SPRAWDŹ>> OBRZĘK JĄDRA - jaka choroba objawia się opuchlizną jądra?Ponadto obserwuje się zaczerwienienie moszny oraz obrzęk, ból i zaczerwienienie powrózka nasiennego. Dolegliwościom tym towarzyszą wysoka gorączka (do 40 st. c) oraz dreszcze i poty.

Ponadto pojawiają się objawy schorzenia odpowiedzialnego za stan zapalny (np. świnki, kiły, gruźlicy i innych wyżej wymienionych). Na przykład w przypadku infekcji wywołanej przez bakterie odpowiedzialne za choroby dróg moczowych, może się pojawić wydzielina z cewki moczowej.

Zapalenie jąder – diagnoza

W przypadku podejrzenia zapalenia jąder wykonuje się badania krwi i moczu (badanie mikroskopowe i posiew), a także badanie mikroskopowe wymazu z cewki moczowej i posiew wymazu z cewki moczowej. Ponadto może być konieczne badanie partnerów seksualnych.

Lekarz może także wykonać USG dopplerowskie (by ocenić przepływ krwi w naczyniach jądra).

W czasie diagnozy należy wykluczyć skręt i guza jądra, które objawiają się podobnie.

WARTO WIEDZIEĆ >> Samobadanie jąder - powinien je robić każdy mężczyzna

Zapalenie jąder – leczenie

Leczenie zależy od tego, co jest przyczyną zapalenia jąder. Jeśli za stan zapalny odpowiadają bakterie, stosuje się antybiotyki (na przykład zakażenie Neisseria gonorrhoeae leczy się ceftriaksonem). Jeśli wirusy - zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych (najczęściej niesterydowych leków przeciwzapalnych). Poza tym można zintensyfikować leczenie przeciwzapalne między innymi lekami z grupy glikokortykoidów np. metyloprednizolonem.

Poza tym zaleca się leżenie w łóżku, uniesienie i podparcie moszny (aby zmniejszyć zastój krwi i zmniejszyć ból), a także okłady z lodu, przy czym lód powinien być zawinięty w ręcznik lub włożony w woreczek. Nie należy przykładać lodu bezpośrednio na skórę!

Do czasu zakończenia leczenia chory powinien unikać stosunków płciowych bez użycia prezerwatywy.

Jeśli dojdzie do nieodwracalnego zniszczenia tkanek jądra, konieczna może być orchideoktomia, czyli chirurgiczne usuniecie jądra. Taki zabieg zwykle wykonuje się u starszych mężczyzn, u których schorzenie często przebiega gwałtownie.

Czytaj też: Moszna - budowa, funkcje, choroby

Monika Majewska