Wodniak jądra: przyczyny, objawy, leczenie

Wodniak jądra może dotyczyć zarówno niemowlaków (wodniak wrodzony), jak i dorosłych mężczyzn (wodniak nabyty). Jego pierwszym i najbardziej charakterystycznym objawem jest powiększenie worka mosznowego. Jakie są przyczyny i pozostałe objawy wodniaka jądra? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Wodniak jądra: objawy i diagnostyka
2. Wodniak jądra: leczenie

Wodniak jądra to nic innego jak nadmierne nagromadzenie się płynu w jego osłonkach. Zazwyczaj dotyczy tylko jednej (często prawej) strony, rzadziej schorzenie występuje obustronnie.

Wodniaka jądra zazwyczaj nie wywołuje bólu, dlatego choroba odkrywana jest często przez przypadek albo dopiero w momencie zwiększonego obrzmienia moszny.

U niemowlaków wodniak jądra jest chorobą wrodzoną, spowodowaną niewchłonięciem się płynu, który otacza jądra, gdy zstępują do moszny. Inną przyczyną może być też nie do końca zamknięty tzw. wyrostek pochwowy, który jest częścią otrzewnej i to właśnie przez niego przemieszcza się płyn z jamy brzusznej do worka mosznowego.

Natomiast nabyty wodniak jądra może być wynikiem urazu, stanu zapalnego (np. ostrego lub przewlekłego zapalenie jądra) lub powikłaniem po leczeniu operacyjnym żylaków powrózka nasiennego. Bez względu na przyczyny powstania wodniaka jądra konieczna jest dokładna diagnostyka oraz podjęcie odpowiedniego leczenia.

Wodniak jądra: objawy i diagnostyka

Pierwszym i podstawowym objawem wodniaka jądra jest powiększenie worka mosznowego. Jednak skóra wokół miejsca chorobowego pozostaje gładka, niezaczerwieniona, nie odnotowuje się też problemów z oddawaniem moczu. Zazwyczaj też jednostronne obrzmienie nie jest bolesne, ale na tyle widoczne, że w końcu pacjent trafia do lekarza.

W rzadkich przypadkach nagromadzenie się płynu w mosznie uciska jądra i może dojść do ich bolesności, np. podczas uprawiania sportu. Choroba sama w sobie nie jest niebezpieczna, lekarze są jednak zdania, że nadmierne nagromadzenie się płynu może zaburzać funkcjonowanie jąder, a przez to wpływać pośrednio na produkcję plemników oraz ich jakość, a co za tym idzie na męską płodność.

Poza tym specjalista musi wykluczyć, czy nie ma do czynienia z innymi schorzeniami, które dają podobne objawy jak wodniak, np. przepukliną pachwinową, przepukliną mosznową, zapaleniem jądra lub zapalenie najądrza czy nawet nowotworem jądra.

Na szczęście diagnostyka w celu potwierdzenia lub wykluczenia wodniaka nie jest skomplikowana. Obejmuje m.in. diafanoskopię, która polega na podświetleniu moszny, np. latarką. Charakterystyczne dla wodniaka jądra jest to, że światło przenika przez niego na wylot, w przeciwieństwie np. do guza.

Stuprocentowe potwierdzenie daje oczywiście badanie ultrasonograficzne moszny, dzięki któremu można przy okazji ocenić ewentualne zmiany w obrębie jąder.

Czytaj też: Męskie jądra - jak zbudowane są jądra oraz na jakie choroby są narażone?

Wodniak jądra: leczenie

Leczenie wodniaka jądra polega na zabiegu chirurgicznym. U dzieci operacje wykonuje się nie wcześniej niż po ukończeniu drugiego roku życia. Często do tego czasu wodniak ustępuje samoistnie, np. dzięki wchłonięciu płynu otaczającego jądra lub zamknięciu wyrostka pochwowego. Jeśli jednak zapadnie decyzja o zabiegu chirurgicznym nie ma powodów do obaw – nie jest on skomplikowany, a powikłania zdarzają się niezwykle rzadko.

Operacja może być przeprowadzona metodą Winkelmanna lub Bergmanna. W obydwu przypadkach najważniejszą kwestią jest usunięcie nadmiaru płynu, a różnica między metodami polega na tym, że w tej pierwszej osłonki jądra są wywijane na zewnątrz i zszywane ze sobą, a w tej drugiej nadmiar osłonek jest po prostu wycinany. Metodę Bergmanna stosuje się w przypadku większych wodniaków jądra, gdy lekarze mają obawy, że może dojść do nawrotu choroby.

Po operacji pacjent musi zostać w szpitalu aż do momentu usunięcia drenu, który pomaga w oczyszczeniu moszny. Natomiast w ciągu kilku tygodni po zabiegu konieczny jest oszczędny tryb życia, zwłaszcza że w tym czasie może występować opuchlizna i bolesność moszny. W związku z tym zaleca się unikanie wysiłku fizycznego oraz noszenie obcisłej bielizny, by obrzęk szybciej się wchłonął.

Wizyta kontrolna powinna odbyć się mniej więcej po siedmiu dniach, lekarz ocenia jak goi się pooperacyjna rana. W późniejszym czasie ewentualnych konsultacji wymaga zbyt długo utrzymujący się obrzęk lub ból po zabiegu, ale do powikłań w przypadku operacji wodniaka jądra dochodzi niezwykle rzadko.