Uraz jąder, czyli kopniak, który zwala z nóg

Kopnięcie w jądra pod względem skali bólu porównuje się z bólem, jaki kobiety odczuwają podczas porodu bez znieczulenia. Czy tak jest w rzeczywistości, nie wiadomo, ponieważ nikt nie zbadał doznań bólowych w obu sytuacjach. Każdy z nas ma inny próg odczuwania bólu, inaczej go znosi. Niewątpliwie jednak kopnięcie w jądra przynosi mężczyźnie tak ogromny ból, że niektórzy tracą przytomność. Jakie są konsekwencje urazu jąder?

Spis treści

1. Uraz jąder - dlaczego tak boli?
2. Uraz jąder - jak ulżyć bólowi?
3. Uraz jąder - typy obrażeń, konsekwencje
4. Uraz jąder - diagnostyka
5. Uraz jąder - leczenie

Urazy jąder i moszny dotyczą głównie młodych mężczyzn. Są wynikiem urazów powstałych w czasie wykonywania pracy w rolnictwie i przemyśle, następstwem aktywności sportowej i pobić. Na ogół obrażenia jąder dotyczą mężczyzn w wieku między 15. a 40. rokiem życia, co związane jest głównie z aktywnością zawodową, a czasami młodzieńczą brawurą.

Ze względu na warstwową budowę jąder skutki urazów mogą być bardzo błahe, ale mogą również zakończyć się utratą jądra. W zależności od rodzaju obrażeń potrzebna jest właściwa diagnostyka i leczenie.

Uraz jąder - dlaczego tak boli?

Jądra są narządami parzystymi zaliczanymi do męskich wewnętrznych narządów płciowych. Wraz z przylegającymi do ich tylnych brzegów najądrzami leżą w mosznie. Lewe jądro jest większe i położone na ogół nieco niżej niż prawe. W strukturze jądra można wyróżnić dwie części. Pierwszą jest miąższ jądra, drugą otaczająca go błona biaława. Błona biaława jest strukturą silnie unerwioną i dlatego bardzo wrażliwą. Każde z jąder okryte jest osłonkami. Są one odpowiednikami warstw przedniej ściany brzucha.

Czytaj też:

Jądra: budowa i funkcje. Choroby jąder

Męski układ rozrodczy: budowa i funkcje

Męskie jądra kształtują się w jamie brzusznej, a dokładnie w okolicy żołądka. W miarę rozwoju płodu, zmieniają one swoją pozycję i trafiają do moszny. Jednak nerwy wciąż są umocowane w obszarze, w którym się kształtowały. To właśnie dlatego cios w jądra tak boli. Spowodowany kopniakiem ból roznosi się po całym podbrzuszu.

Informacja o urazie jąder dochodzi do mózgu z prędkością bliską 300 km/h. Na taki sygnał mózg musi zadziałać. Mózg reaguje wielotorowo. Przede wszystkim dostajemy nagły zastrzyk endorfin, czyli naturalnego środka przeciwbólowego. Ale nagły wzrost stężenia hormonów szczęścia powoduje spadek ilości tlenu.

To sprawia, że po urazie może się pojawić silny ból głowy lub wymioty. Czasami ból pochodzący z jąder uaktywnia te obszary mózgu, które odpowiadają za wytwarzanie łez. Kolejnym ośrodkiem, który reaguje na silny ból jest ucho środkowe, którego reakcja może spowodować nudności, a nawet wymioty.

Pojawienie się silnego bólu to dla mózgu z jednej strony informacja, że doszło do urazu i trzeba złagodzić nieprzyjemne doznanie, a z drugiej, że trzeba pamiętać o zdarzeniu. To właśnie dlatego po np. kopnięciu w jądra instynktownie łapiemy się za brzuch, zginamy wpół lub zwijamy w pozycji embrionalnej.

Aktywność nerwów brzusznych zainicjowana bólem sprawia, że zwiększa się częstotliwość bicia serca i temperatura ciała oraz zaczynamy się pocić.

Uraz jąder - jak ulżyć bólowi?

Uraz jąder to niezwykle bolesne doświadczenie. Są jednak sposoby, aby nieco ulżyć sobie w cierpieniu.

Pierwszą rzeczą jaką warto zrobić to położyć się, aby w naturalny sposób uspokoić krążenie krwi. W pozycji leżącej łatwiej też przeczekać ból głowy, który potrafi być bardzo silny. Gdy wyciszy się aktywność ucha środkowego miną też mdłości.

Pomocne będzie także schłodzenie obolałego miejsca. Po dotarciu do domu warto zdjąć ubranie i bieliznę i przyłożyć do krocza okład z zimnej wody.

Jeżeli ból nie ustępuje konieczna jest wizyta u urologa. W ciężkich przypadkach najlepiej udać się do szpitala.

Czytaj też: BÓL JĄDRA - przyczyny. Co oznacza ból jądra?

Uraz jąder - typy obrażeń, konsekwencje

W obrębie jąder i moszny może dojść do obrażeń otwartych lub zamkniętych. Z otwartymi mamy do czynienia w przypadku przerwania ciągłości skóry moszny. W przypadku uszkodzenia samej moszny najczęściej zdarza się powstanie ubytku skórnego. Jeżeli chodzi o jądro, to może ono ulec stłuczeniu, rozerwaniu bądź rozkawałkowaniu.

Stłuczenie jądra może być powikłane wytworzeniem się krwiaka, ale możliwy jest również przebieg stłuczenia bez rozwoju krwiaka jądra. Istotą zaś rozerwania jądra jest przerwanie ciągłości osłonki białawej.

Rozkawałkowanie jądra jest najcięższym i najgroźniejszym w skutkach możliwym obrażeniem tej okolicy ciała. Na skutek urazu może dojść również do pourazowej amputacji jądra lub obu jąder jednoczasowo.

Należy pamiętać, że ból w okolicy moszny po błahym nawet urazie może sugerować skręt jądra, który jest bardzo poważnym stanem dlatego w takiej sytuacji należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza.

Uraz jąder - diagnostyka

Podczas pierwszej wizyty u lekarza z powodu urazu jąder lekarz zbiera od chorego dokładny wywiad. Następnie bada całe krocze oraz narządy płciowe palpacyjnie. Jeżeli obrażenia jąder są izolowane, czyli chory nie ma żadnych innych obrażeń zagrażających bezpośrednio życiu wykonuje się badania obrazowe jąder, czyli USG jąder.

Czytaj też: Samobadanie jąder - powinien je robić każdy mężczyzna

Dzięki badaniu lekarz może ocenić stan struktur anatomicznych narządów. Ważnym elementem diagnozowania poszkodowanego z urazem jąder jest także sprawdzenie ukrwienia narządu. Wykorzystuje się do tego ultrasonografię dopplerowską.

W niektórych przypadkach może zajść konieczność wykonania innych badań obrazowych na przykład tomografii komputerowej miednicy mniejszej.

Uraz jąder - leczenie

Leczenie zawsze jest uzależnione od rodzaju odniesionych obrażeń. W przypadku ubytków skórnych moszny, możliwe jest ich pokrycie przeszczepami skórnymi z okolicy krocza lub uda. Jeżeli zaś cała skóra moszny uległa utraceniu, jądra można wszyć pod skórę pachwin.

W przypadku jąder leczenie nieoperacyjne możliwe jest tylko wtedy, gdy uraz polega na stłuczeniu jądra bez powstania krwiaka. W każdej innej sytuacji konieczne jest podjęcie szybkiej interwencji chirurgicznej. Jeżeli mamy do czynienia tylko z krwiakiem, należy go odbarczyć i po kontroli jąder zakończyć zabieg.

Jeżeli zaś rozdarta została osłonka, należy ją zszyć. Rozkawałkowanie jądra uniemożliwia jego uratowanie, a jedynym postępowanie jest wówczas amputacja jądra.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Czytaj więcej artykułów tej autorki

Anna Jarosz