CHOROBY JĄDER: skręt jądra, żylaki powrózka nasiennego, zapalenie, rak

Jądra to symbol męskości. Bywa tak ważny, że po operacji usunięcia jednego z nich wielu mężczyzn decyduje się  na protezę wyłącznie ze względów kosmetycznych. Najczęstsze choroby jąder to: skręt jądra, żylaki powrózka nasiennego, zapalenie jądra oraz rak jądra.

Bez tych dwóch niewielkich gruczołów płciowych, znajdujących się na zewnątrz jamy brzusznej w worku mosznowym, nie byłoby życia. Jądra są bowiem pracującą pełną parą fabryką plemników. Ale i jądra chorują, tak jak wszystkie inne narządy. Niektóre choroby jąder są związane z zaburzeniami hormonalnymi. Wtedy trzeba szukać pomocy u lekarza androloga. Jest również dużo chorób wynikających z wrodzonych lub nabytych wad budowy narządów płciowych.Wiele tych schorzeń dotyczy małych chłopców, nastolatków oraz młodych mężczyzn przed 35. rokiem życia. Na pewno warto umieć je rozpoznawać, choćby z tego powodu, że ich nieleczenie może prowadzić do niepłodności, a niektóre ze schorzeń, jak rak jądra, wręcz mogą zagrażać życiu.

Choroby jąder: skręt jądra

Między 14 a 18 rokiem życia, kiedy młody człowiek pokwita i np. forsownie uprawia jakiś sport albo dużo jeździ na rowerze, może nabawić się skrętu jądra. Tak naprawdę jest to ostre skręcenie powrózka nasiennego z obrotem jądra wokół osi. Pojawia się wówczas nagły, bardzo silny ból (często dzieje się to w nocy) z szybko powiększającym się obrzękiem zawartości moszny. Objawom tym towarzyszą nudności i wymioty. Gdy tylko pojawią się takie dolegliwości, trzeba jak najszybciej zgłosić się na ostry dyżur do szpitala. Lekarz powinien bowiem w ciągu 4-6 godzin operacyjnie odkręcić jądro, ponieważ skręcenie powrózka prowadzi do przerwy w krążeniu krwi, w wyniku czego może dojść do zawału jądra. Wtedy jest ono już nie do uratowania i trzeba je amputować. Co prawda utrata jednego jądra nie zagraża płodności, ale wielu mężczyzn podchodzi do zabiegu bardzo emocjonalnie i traktuje amputację jako „umniejszenie własnej męskości". Mogą oni po pewnym czasie zdecydować się na wszczepienie teflonowej protezy jądra.

Choroby jąder: żylaki powrózka nasiennego

Przyczyną niepłodności bywają żylaki powrózka nasiennego, powstające wskutek wady zastawek żylnych. Powrózek ma liczne naczynia odprowadzające krew z jądra. Jeśli ich zastawki nie są sprawne, dochodzi do zastoju krwi i żylaków. Wolny odpływ krwi sprawia, że w mosznie wzrasta temperatura. Przegrzanie jąder powoduje zmiany w składzie nasienia i zaburzenia hormonalne. Żylaki powrózka nie są zbyt dolegliwe. Czuje się ciążenie w jądrze, bóle ciągnące w pachwinie. Lekarz rozpoznaje chorobę, badając jądra dotykiem lub zlecając USG. Żylaki są rozmaitej wielkości: począwszy od małych, z trudem wyczuwanych, do tak dużych, jak kiść winogron. Jedyną skuteczną metodą pozbycia się ich jest zabieg chirurgiczny (klasyczny lub laparoskopowy).

Choroby jąder: zapalenie jądra

Zapalenie jądra zdarza się rzadko (częściej występują stany zapalne najądrza), jest jednak bardzo bolesne. Towarzyszy mu obrzęk jądra i wysoka gorączka sięgająca nawet 40°C. Do infekcji może dojść, gdy bakterie lub wirusy dotrą do jądra z krwią z innego ogniska zapalnego w organizmie. Druga droga wiedzie przez nasieniowód, a przyczyną są w tym przypadku zazwyczaj infekcje układu moczowego. Zwykle najpierw zaatakowane jest najądrze, potem jądro, aż może powstać jego wodniak (zawartość moszny powiększa się przez nagromadzenie surowiczej cieczy).U młodych mężczyzn częstą przyczyną zapalenia jądra jest powikłanie po śwince - chorobie wirusowej. Objawy są takie, jak przy bakteryjnej infekcji, ale nie trzeba brać antybiotyków. Po kilku dniach stan zapalny sam mija. Natomiast ostre, bakteryjne zapalenie jądra leczy się antybiotykami. Jest to konieczne, by uniknąć ropnia, który czasem wymaga interwencji chirurgicznej.

Choroby jąder: gdy jedno rośnie, to może być rak

Powiększenie jądra to przeważnie pierwszy, a często i jedyny objaw nowotworu. Mężczyźni zwykle lekceważą ten symptom, ponieważ nie towarzyszy mu ból. Jądro staje się najpierw małe i twarde, a potem zaczyna szybko rosnąć. Może być sprężyste i gładkie lub guzowato nierówne. Może się również powiększyć tylko nieznacznie. Zazwyczaj jest nieproporcjonalnie ciężkie w stosunku do swojej wielkości. W takim przypadku należy natychmiast zgłosić się najlepiej do urologa. Doświadczony lekarz z dużym prawdopodobieństwem rozpozna nowotwór dotykiem. Potwierdzeniem wstępnej diagnozy jest wynik USG. Nie wykonuje się biopsji, czyli nakłucia jądra i pobrania komórek do badania, gdyż mogłoby dojść do rozsiewu choroby.Jedynym sposobem leczenia nowotworu jest wycięcie jądra. Podczas operacji wykonuje się analizę tkanek guza, by określić stopień jego złośliwości. Wynik tego badania przesądza m.in. o tym, czy usuwa się również węzły chłonne i czy po operacji kieruje się chorego dodatkowo na chemioterapię albo radioterapię, czy na obie terapie jednocześnie. Jeszcze 20 lat temu rak jądra równał się wyrokowi śmierci. Obecnie - zwłaszcza wcześnie wykryty - jest w ponad 90 proc. uleczalny. Na nowotwory jądra chorują głównie ludzie młodzi, między 15. a 35. rokiem życia. Każda, nawet niewielka, zmiana w wyglądzie gruczołu powinna ich skłaniać do wizyty u lekarza.

Czytaj też: Moszna - budowa, funkcje, choroby