Zespół Sheehana - przyczyny, objawy, leczenie

Zespół Sheehana wiąże się z niedoczynnością przedniego płata przysadki, wynikającą z jego martwicy. Do martwicy dochodzi w wyniku niedokrwienia, spowodowanego wystąpieniem głębokiej hipotonii lub wstrząsu. Objawy te są wynikiem krwotoku w okresie okołoporodowym.

Spis treści

1. Zespół Sheehana - objawy
2. Zespół Sheehana - rozpoznanie
3. Zespół Sheehana - różnicowanie
4. Zespół Sheehana - leczenie

Zespół Sheehana to poporodowa martwica przysadki (łac. panhypopituarismus postpartualis, ang. postpartum hypopituitarism, postpartum pituitary necrosis), która jest rzadkim powikłaniem ciąży. Może wystąpić, gdy przy porodzie dojdzie do nadmiernej utraty krwi (wstrząs hipowolemiczny), która doprowadzi do zawału przysadki - pojawią się w jej przednim płacie ogniska martwicy. Jeśli obejmą około 70 procent tego narządu, mówimy o zespole Sheehana.

Zespół Sheehana - objawy

• poporodowy brak miesiączki
• zanik drugorzędowych cech płciowych
• zanik popędu płciowego
• bladość skóry
• depresja
• ogólne osłabienie

Do powyższych objawów dołączają typowe objawy niewydolności przysadki:

• zaburzenia miesiączkowania
• niepłodność, impotencja
• zanik owłosienia łonowego
• brak laktacji
• hipoglikemia
• niskie ciśnienie tętnicze, hipotensja ortostatyczna
• sucha skóra
• częste uczucie zimna, chłodu

Zespół Sheehana - rozpoznanie

Zespół Sheehana zwany inaczej poporodową martwicą przysadki charakteryzuje się zmniejszonym lub niewykrywwalnym stężeniem dwóch hormonów we krwi:

• hormonu folikulotropowego
• hormonu luteinizującego

Nie wzrasta ono nawet po pobudzeniu GnRH. Niedoborowi gonadotropin może towarzyszyć niewydolność przysadki w zakresie wydzielania somatotropiny, tyreotropiny lub kortykotropiny.

Rozpoznanie można postawić na podstawie testów, w których pacjentka otrzymuje hormony, które w warunkach fizjologicznych pobudziłyby przysadkę do wydzielania własnych hormonów.

Wykonuje się badania tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego w celu zobrazowania obrzęków, czy niedokrwienia zachodzących w przysadce mózgowej.

WAŻNE:
Z uwagi na zaburzenia hormonalne, prawdopodobieństwo zajścia w ciąże jest znacznie utrudnione.

Zespół Sheehana - różnicowanie

Niedoczynność tarczycy występująca po porodzie zdarza się rzadko, dlatego warto wykluczyć inne schorzenia pojawiające się częściej. Należy wyeliminować możliwość wystąpienia takich jednostek chorobowych jak:

• choroba Hashimoto - autoimmunologiczna niedoczynność przysadki
• izolowana niewydolność jajników
• brak miesiączki na przykład wskutek jadłowstrętu

Zespół Sheehana - leczenie

Nie jest możliwe wyleczenie przyczyny zespołu Sheehana. Konieczna jest suplementacja hormonów, które fizjologicznie wydzielane są przez tarczycę, nadnercza oraz narządy płciowe.

O autorze

Natalia Młyńska

Studentka kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Jej największą pasją jest medycyna. Uwielbia też sport, głównie bieganie i taniec. Chciałaby swoich przyszłych pacjentów leczyć tak, aby widzieć w nich człowieka, nie tylko chorobę.

Natalia Młyńska