Wyciek z brodawki sutkowej – przed okresem, w ciąży, po menopauzie

Przyczyn wycieku z brodawki jest bardzo wiele, tylko niektóre mają związek z poważną chorobą. Znaczenie ma kolor i konsystencja wydzieliny, która wydostaje się z piersi. Czy jest biała, czerwona, zielona? Ważne jest też to, czy wyciek z brodawki dotyczy obu gruczołów piersiowych oraz czy kobieta jest w ciąży, po menopauzie, czy ma zaburzenia hormonalne.

Wyciek z brodawki sutkowej to niepokojący objaw, szczególnie dla kobiet, które nie są w ciąży, okresie laktacji. Choć i w tym przypadku ‒ gdy kobieta spodziewa się dziecka lub jest po porodzie ‒ trzeba bacznie obserwować rodzaj i kolor płynu, który wydobywa się z brodawki.

Bywa tak, że wyciek płynu z brodawki pojawia się przed okresem, albo u kobiet po menopauzie, wydzielina wydostaje się z jednej lub obu piersi. O to wszystko lekarz (ginekolog lub chirurg, ewentualnie lekarz rodzinny) zapyta, nim postawi diagnozę. Sprawdzi jakie są możliwe przyczyny pojawienia się wycieku z piersi.

Niekiedy lekarz kieruje na badania hormonalne, usg piersi, mammografię, biopsję.

Spis treści

1. Ciąża – mleczna wydzielina z piersi
2. Połogowy ropień – gęsty, żółty wyciek z sutka
3. Niepołogowy ropień piersi – gęsty, żółty płyn
4. Mlekotok – hiperprolaktynemia
5. Zmiany chorobowe – jasna lub podbarwiona krwią wydzielina

Ciąża – mleczna wydzielina z piersi

Wydzielina z brodawki sutkowej może pojawić się, gdy kobieta zajdzie w ciążę. Przez 9 miesięcy ciąży cały gruczoł piersiowy przejdzie liczne zmiany, także anatomiczne, dzięki którym po porodzie możliwe będzie wytwarzanie pokarmu dla dziecka.

Brodawki staną się bardziej wrażliwe, uwypuklą się i ściemnieją. Pod skórą na piersiach bardziej widoczne staną się sploty żyłek. To sprawka estrogenów, które rozszerzają naczynia krwionośne. W obu piersiach krew będzie krążyć intensywniej, by aktywowały się gruczoły i kanały mleczne. U wielu przyszłych mam już pod koniec ciąży pojawia się pokarm. To siara - wydziela się samoistnie, najczęściej w nocy.

Ważne. W okresie ciąży i laktacji prawidłowa wydzielina z piersi ma mleczny kolor i wydostaje się z obu gruczołów.

Połogowy ropień – gęsty, żółty wyciek z sutka

Przyczyną pojawienia się gęstego, żółtego wycieku z piersi może być połogowy ropień sutka. Występuje u kobiet w okresie okołoporodowym, problem ten dotyczy 2–3% kobiet karmiących. Ropień piersi może pojawić się na każdym etapie laktacji, najczęściej jednak między 2. a 6. tygodniem po porodzie. Częściej w miesiącach zimowych niż letnich. Ropnie sutka częściej obserwowane są u kobiet rasy białej, niż czarnej i azjatek.

Przyczyną powstania ropnia w piersi jest infekcja bakteryjna. Najczęściej rozwija się jako powikłanie nieleczonego lub źle leczonego zatkania przewodu mlecznego (np. poprzez forsowny masaż).

Objawy. Jeśli utworzy się połogowy ropień, towarzyszy temu ból, obrzęk, zaczerwienienie, stwardnienie i nadmierne ocieplenie gruczołu. Węzły chłonne pachy też mogą być bolesne. Niekiedy objawom może towarzyszyć gorączka i dreszcze. W piersi wyczuwa się miękki, bolesny guz, a z brodawki wydobywa się ropna wydzielina. Stan zapalny może obejmować gruczoł piersiowy częściowo lub w całości.

Leczenie. Najważniejszym działaniem terapeutycznym jest częste opróżnianie piersi. Najlepiej zrobi to prawidłowo ssące dziecko. Jeśli dziecko nie ssie piersi w tym samym rytmie co dotychczas, trzeba opróżniać piersi za pomocą laktatora. Po karmieniu ulgę przyniosą zimne okłady.

Z reguły udaje się uzyskać poprawę w ciągu 24 godzin. Lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, a jeśli są wskazania – podaje się antybiotyk przez 10–14 dni.

Niepołogowy ropień piersi – gęsty, żółty płyn

Ropny wyciek z brodawki może mieć związek z pojawieniem się ropnia i stanu zapalnego piersi poza połogiem. Każdy przypadek zdiagnozowanego ropnia piersi winien być objęty różnicowaniem z torbielą mleczną, ale przede wszystkim z zapalnym lub niezapalnym guzem piersi, łącznie z rakiem piersi.

Najlepszym badaniem obrazowym służącym do rozpoznania ropnia piersi jest ultrasonografia. Dzięki temu badaniu możliwe jest określenie, czy w piersi zlokalizowane jest jedno ognisko ropnia, czy większa ich ilość.

Ważna przed podjęciem leczenia jest również informacja, czy w piersi utworzył się ropień jedno- czy wielokomorowy. Co gorsze, problem może nawracać. Niekiedy konieczne jest wycięcie zapalnie zmienionej tkanki, którą przekazuje się do badania histopatologicznego, celem wykluczenia zmian o charakterze nowotworowym.

Lista czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia ropnia sutka u kobiet, które nie są w okresie laktacji:

• ogólne osłabienie organizmu, spadek odporności,
• cukrzyca,
• przyjmowanie leków sterydowych,
• przebyte zabiegi w obrębie gruczołu piersiowego,
• okres po lub w trakcie radioterapii piersi,
• stres i przemęczenie,
• ucisk piersi (np. przez noszenie zbyt ciasnej bielizny),
• niedożywienie,
• palenie tytoniu.

Mlekotok – hiperprolaktynemia

Mlekotok spowodowany hiperprolaktynemią można rozpoznać zarówno u kobiet (które nie są w ciąży, okresie laktacji) jak i u mężczyzn. W tym przypadku mleczny wyciek z brodawki świadczy o zaburzeniach w układzie podwzgórzowo-przysadkowym, co skutkuje zaburzeniami wydzielania prolaktyny, czyli hormonu, który stymuluje produkcję mleka (laktację).

Jeśli u kobiety w wieku rozrodczym pojawi się mleczna wydzielina z piersi, w pierwszej kolejności należy zrobić test ciążowy. Wynik ujemny może wskazywać na to, że przyczyną białego wycieku z piersi jest hiperprolaktynemia/zaburzenia hormonalne. Lekarz skieruje na badanie stężenia prolaktyny i TSH. Jeżeli zostanie stwierdzony podwyższony poziom prolaktyny, rozpoznaje się hiperprolaktynemię.

W wypadku kobiet i mężczyzn wyróżniamy hiperprolaktynemię:

• Fizjologiczną – gdy przyczyną nadmiernego wydzielania prolaktyny i wycieku z sutków jest stres, nadmierny wysiłek fizyczny, hipoglikemia.
• Patologiczną – spowodowaną występowaniem choroby, np. gruczolaka przysadki, urazem głowy, zmianami zapalnymi lub nowotworowymi (m.in. w obrębie podwzgórza i przysadki), w przebiegu niewydolności nerek lub wątroby, albo niedoczynności tarczycy (podwyższony poziom TSH). Podwyższony poziom prolaktyny i mleczna wydzielina z brodawek może też wynikać z przyjmowania leków.

Leczenie. Jest zależne od przyczyny powodującej zwiększone wydzielanie prolaktyny i najczęściej polega na przewlekłym przyjmowaniu leków hamujących wydzielanie tego hormonu. W niektórych przypadkach niezbędne jest leczenie chirurgiczne. W hiperprolaktynemii polekowej zwykle wystarcza zaprzestanie przyjmowania leku wywołującego to zaburzenie (np. leku antydepresyjnego, przeciwwymiotnego, hipotensyjnego, przeciwhistaminowego).

Zmiany chorobowe – jasna lub podbarwiona krwią wydzielina

Niektóre objawy mogą wskazywać na to, że wyciek z brodawki sutkowej ma związek z patologicznymi zmianami. Płyn może być przezroczysty (surowiczy) lub podbarwiony krwią. Należy wziąć pod uwagę to czy wyciek dotyczy jednej, czy obu piersi. Istotne jest też to, czy wyciek pojawia się trwale, od czasu do czasu, tylko po uciśnięciu całej piersi lub samej brodawki sutkowej.

Należy zwrócić uwagę czy w piersi nie ma wyczuwalnych żadnych guzów lub powiększonych węzłów chłonnych w okolicach pach. Ważny jest też wygląd samej brodawki, czy jest wciągnięta, zniekształcona. Przyczyną wycieku z brodawki może być brodawczak wewnątrzprzewodowy, rozstrzenie przewodów wyprowadzających, rak piersi.

Ważne. Jeśli pojawi się surowiczy lub podbarwiony krwią wyciek z brodawki piersi, trzeba zgłosić się do lekarza. Konieczne będzie wykonanie badań – mammografii lub USG piersi. Jeśli mimo wycieku z brodawki sutkowej w badaniach obrazowych nie wykrywa się podejrzanych ognisk, można wykonać galaktografię (mammografię z podaniem środka kontrastowego) lub rezonans (MRI) gruczołu piersiowego.

lek. Andrzej Zmaczyński, specjalista ginekolog-położnik, Centrum Medyczne Sublimed w Krakowie

Jaka to choroba?

Pytanie 1 z 12

Co dolega temu dziecku?

Atypowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry

Atypiczne zapalenie skóry

Następne pytanie

Joanna Karwat

Konsultacja: Adam Zmaczyński