WADY BUDOWY MACICY: macica dwurożna, jednorożna, z przegrodą, łukowata i podwójna

Wady budowy macicy najczęściej są diagnozowane przez przypadek. Nieprawidłowo zbudowana macica może być przyczyną niepłodności, dlatego niekiedy dopiero bezskuteczne próby zajścia w ciążę bywają jednym z pierwszych objawów tego schorzenia. Sprawdź, na czym polega nieprawidłowa budowa macicy. Jakie zagrożenia dla kobiet w ciąży stwarzają wady w budowie macicy: macica dwurożna, jednorożna, z przegrodą, łukowata i podwójna?

Wady budowy macicy mogą stanowić realne zagrożenie dla kobiet w ciąży. Nieprawidłowo zbudowana macica może bowiem spowodować poronienie oraz przedwczesny poród. Z kolei u kobiet, które planują mieć dziecko, może stanowić przeszkodę w zajściu w ciążę. Sprawdź, jakie zagrożenia dla kobiet stwarzają wady wrodzone w budowie macicy: macica dwurożna, jednorożna, z przegrodą, łukowata i podwójna.

Jaka jest prawidłowa budowa macicy?

Macica to narząd umiejscowiony wewnątrz miednicy mniejszej, o kształcie zbliżonym do spłaszczonej gruszki. Macica, która ma ok. 8 cm długości i ok. 4 cm szerokości, zbudowana jest z dwóch części:

• trzonu macicy (część górna) - zbudowany jest głównie z mięśni gładkich. Jego wewnętrzne ściany, czyli jamę macicy, wyścieła błona śluzowa (endometrium). To w niej zagnieżdża się zapłodniona komórka jajowa;

Górna część trzonu macicy połączona jest z jajowodami. Połączenie to wyglądem przypomina rogi, dlatego nazywa się je rogami macicy.

Dolna część trzonu macicy to kilkumilimetrowa cieśń, przez którą szyjka uchodzi do jamy macicy.

• szyjka macicy (część dolna), która jest otwarta w stronę pochwy, produkuje zasadową wydzielinę, ułatwiającą penetrację plemników.

Macica dwurożna

Macica dwurożna to wada wrodzona macicy, która dotyczy ok. 0.4-0.5% populacji kobiet. Charakteryzuje się nieprawidłową budową wewnętrznej jamy macicy i zewnętrznego trzonu macicy. W budowie zewnętrznej macicy wyodrębnia się dwa oddzielne, wydatne rogi, co objawia się wgłębieniem na powierzchni zewnętrznej macicy powyżej centymetra. Natomiast jama macicy jest podzielona na dwie części na odcinku co najmniej 15 mm (wtedy jama macicy przybiera kształt litery W).

Wyróżnia się dwie postacie macicy dwurożnej: całkowitą - z dwiema szyjkami, oraz częściową - z jedną szyjką.

Macica dwurożna:

• nie stanowi problemu w zajściu w ciążę oraz jej donoszeniu, pod warunkiem, że wada jest niewielka. Gdy wada jest większa, może być przyczyną poronień oraz przedwczesnych porodów;
• w celu diagnozy stosuje się laparoskopię z histeroskopią;
• zwykle przeprowadza się leczenie operacyjne;

Macica z przegrodą (macica przegrodzona)

O macicy z przegrodą mówimy wtedy, gdy jej jama jest przedzielona na mniejszym lub większym odcinku na dwie części przegrodą (błoną deformującą jamę macicy). Podział ten powinien mieć długość co najmniej 15 mm. Z kolei budowa zewnętrzna macicy jest prawidłowa. W rzadkich przypadkach spotyka się wgłębienie między rogami, które jest mniejsze niż 10 mm.

Macica z przegrodą:

• może zaburzać płodność i być przyczyną nawykowych poronień lub porodów przedwczesnych;
• w celu rozpoznania wykonuje się histeroskopię z laparoskopią, USG 3D albo sonohisterografię (USG z podaniem soli fizjologicznej do jamy macicy) i inne;
• konieczny jest zabieg operacyjny, w trakcie którego przegroda zostaje usunięta. Zaleca się go szczególnie kobietom, które mają problemy z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem.

Macica łukowata

Jeśli tylko pośrodku w górnej części jamy macicy zaznacza się niewielkie uwypuklenie (łuk), a budowa zewnętrzna macicy jest prawidłowa, diagnozuje się macicę łukowatą. Tego typu wada wrodzona macicy raczej nie zagraża zdrowiu kobiety.

Macica łukowata:

• w niewielkim stopniu może być przyczyną poronień;
• bardzo rzadko konieczne jest leczenie operacyjne. Rokowania dla ciąży są w większości przypadków pomyślne.

Macica jednorożna

Macica jednorożna to jedna z najrzadszych wad wrodzonych macicy. Powstaje na skutek nieprawidłowego rozwinięcia jednej z dwóch struktur zawiązkowych (przewody Mullera), z których powstaje macica. Najczęściej obserwuje się również pojedynczy jajowód, gdyż drugi, podobnie jak część macicy, nie rozwinął się. W części przypadków występuje druga część macicy, ale w szczątkowym stadium rozwoju (tzw. róg szczątkowy).

Macica jednorożna:

• niesie za sobą ryzyko poronień i może zagrażać utrzymaniu ciąży;
• jest trudna do rozpoznania w zwykłym USG, dlatego coraz częściej korzysta się z kontrastowych metod ultrasonograficznych 3D SIS i innych badań.
• jeśli macica utrudnia zajście w ciążę i nie pozwala na jej utrzymanie lub powoduje poronienia, zaleca się operację.

Macica podwójna

W życiu płodowym macica zaczyna się rozwijać jako dwie małe rurki. Z biegiem czasu rurki łączą się i tworzą jeden większy, pusty w środku narząd – macicę. Jest to normalny etap wytwarzania się tego narządu rozrodczego. Niekiedy jednak rurki nie łączą się całkowicie, a jedna z nich rośnie samodzielnie i staje się oddzielną strukturą, co określa się mianem podwójnej macicy.

W wielu przypadkach wada prowadzi do wytworzenia się oddzielnych szyjek macicy. Niektóre kobiety z podwójną macicą mają również dwie pochwy lub przedzieloną pochwę.

Macica podwójna:

• zazwyczaj jest diagnozowana podczas rutynowego badania ginekologicznego, gdy lekarz zauważa podwójną szyjkę macicy lub wyczuwa nieprawidłowy kształt macicy;
• może być przyczyną niepłodności, problemów z utrzymaniem ciąży, nieprawidłowego ułożenia płodu oraz przedwczesnego porodu;
• gdy podwójna macica utrudnia zajście w ciążę lub powoduje komplikacje, konieczny jest zabieg operacyjny, którego celem jest scalenie macicy.

Monika Majewska