UPŁAWY - dlaczego nie wolno ich lekceważyć?
U zdrowej kobiety wydzielina z pochwy ma neutralny zapach i nie podrażnia okolic intymnych. Gdy powoduje różne dolegliwości i brudzi bieliznę, może sygnalizować chorobę.
Spis treści
- Wydzielina z pochwy nigdy nie taka sama
- Obfita wydzielina z pochwy - barometr zdrowia intymnego
- Upławy w wyniku zakażenia rzęsistkiem pochwowym - rzęsistkowica
- Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu
- Upławy w wyniku bakteryjnego zapalenia pochwy
Dla wielu kobiet wilgoć w miejscu intymnym jest krępująca i niepokojąca. Tymczasem rzadko bywa tam sucho, bo pochwa produkuje miesięcznie ok. 700 ml wydzieliny. Ma ona kwaśny odczyn, jest prawie bezwonna. I czy nam się to podoba, czy też nie – jest nieodłączną częścią kobiecej fizjologii.
Wydzielina z pochwy nigdy nie taka sama
Fizjologiczna wydzielina z pochwy zmienia się w ciągu cyklu miesiączkowego – sterują tym hormony. W zależności od tego, który dominuje, przybiera ona inny wygląd. Na początku I fazy cyklu nie ma jej w ogóle albo jest to niewielka ilość wodnistego płynu. Z czasem zmienia się on w jasny, przezroczysty i słabo ciągliwy śluz. Dopiero gdy zaczyna wzrastać poziom estrogenów, gruczoły szyjki macicy uwalniają dużo śluzu właściwego, który jest bardzo ciągliwy. Wyglądem przypomina surowe białko jaja kurzego. Świadczy on o gotowości organizmu kobiety do zapłodnienia. Ponieważ u co trzeciej kobiety występuje plamienie okołoowulacyjne, śluz niekiedy ma domieszkę krwi. Po owulacji wydzielina się zmienia. Staje się nierozciągliwa, szarobiała, kłaczkująca i gęsta. Zachowuje ten wygląd do miesiączki.
NIE PRZEGAP:
Alergiczny nieżyt nosa - jak go skutecznie leczyć
Uczulenie na pyłki jak walczyć z objawami
Kalendarz alergika - sprawdź co i kiedy najbardziej uczula
Obfita wydzielina z pochwy - barometr zdrowia intymnego
Kobiety, które mają tak obfitą wydzielinę z pochwy, że muszą nosić wkładki higieniczne, są przekonane, że mają upławy. Tymczasem nadmiar wilgoci w miejscu intymnym nie musi być niepokojący. U pań, które mają wysokie stężenie estrogenów, jest normalny. Kiedy zatem mamy powód do zmartwienia? Gdy wydzielina z pochwy różni się od fizjologicznej kolorem, zapachem, konsystencją, czyli zmienia się w upławy. Najczęściej sygnalizują one stan zapalny dolnego odcinka dróg rodnych, spowodowany zaburzeniami w ekosystemie pochwy na tle zakażenia bakteriami, drożdżami (grzyby), pierwotniakami lub – rzadko – wirusami. Oprócz upławów mogą mu towarzyszyć zaczerwienienie i obrzęk sromu, pieczenie, świąd w miejscach intymnych, niekiedy ból podczas stosunku czy oddawania moczu. Jednakże wymienione objawy stanu zapalnego bywają identyczne, i to niezależnie od czynnika etiologicznego infekcji, a każdą z nich często leczy się inaczej. Dlatego zamiast kurować się na własną rękę, lepiej pójść do ginekologa. Opisanie wyglądu upławów ułatwi lekarzowi postawienie diagnozy.
Przyczyny nieprawidłowej wydzieliny
Upławy mogą wystąpić także przy:
- chlamydiozie – jeśli daje objawy; wtedy upławom nie towarzyszy świąd, pieczenie i zaczerwienienie sromu i pochwy, ale może wystąpić plamienie między miesiączkami, pieczenie przy oddawaniu moczu;
- zanikowym zapaleniu pochwy, które występuje u pań po menopauzie, w atrofii pochwy u kobiet w okresie połogu, leczonych z powodu endometriozy, zaburzeń miesiączkowania, a także u tych, u których doszło do uszkodzenia jajnika (np. wskutek operacji, radioterapii, chemioterapii);
- zakażeniu wirusem opryszczki płciowej (HSV2) lub półpaścem;
- ektopii gruczołowej, niesłusznie zwanej nadżerką, ponieważ jest to zastąpienie nabłonka płaskiego, pokrywającego tarczę szyjki macicy, nabłonkiem gruczołowym, wyścielającym jej kanał;
- alergii, np. na środki do higieny intymnej, prezerwatywy, ale w tym wypadku głównym objawem jest obrzęk.
Upławy w wyniku zakażenia rzęsistkiem pochwowym - rzęsistkowica
Upławy są pieniące, śluzowe, o zabarwieniu brunatno-zielonkawym i nieprzyjemnym, gnilnym zapachu. Mocno podrażniają błony śluzowe i skórę, stąd pieczenie, czasami też świąd. Przyczyną jest zakażenie pierwotniakiem Trichomonas vaginalis (rzęsistek pochwowy), najczęściej podczas stosunku, ale także wskutek używania wspólnych ręczników, mydeł, korzystania z tej samej toalety. Terapia polega na stosowaniu preparatów zawierających metronidazol lub tynidazol. Przyjmuje się je w jednorazowej dużej dawce lub też w mniejszej przez 7 dni. Leki te podaje się doustnie. Miejscowo stosuje się tabletki dopochwowe lub krem z klotrimazolem bądź metronidazolem. Leczenie partnera jest obligatoryjne. Trzeba jednak zwrócić uwagę, czy pozostali domownicy nie skarżą się na dolegliwości w miejscach intymnych. W czasie kuracji należy skrupulatnie przestrzegać zasad higieny, dezynfekować deski klozetowe, wanny, używać oddzielnych mydeł i ręczników.
Drożdżakowe zapalenie pochwy i sromu
Wygląd upławów zależy od typu drożdżaków. Najczęściej jest to wodnista zawiesina z grudkami. Zdarza się także wydzielina gęsta i jednolita albo wodnista. Kolor bywa różny, od białego, poprzez żółty, do zielonkawo-burego. Zapach upławów jest neutralny lub lekko kwaśny. Drożdże odpowiedzialne za zapalenie pochwy i sromu oraz związane z tym upławy w 80–90 proc. przypadków pochodzą z rodzaju Candida albicians (wchodzą w skład prawidłowego ekosystemu pochwy). Najczęściej nie dają żadnych dolegliwości, ale gdy ulegnie zachwianiu równowaga mikrobiologiczna pochwy, rozpoczynają inwazję. Gdy objawy pojawiają się 1–2 razy w roku, stosowana jest terapia lekami przeciwdrożdżakowymi, doustnymi lub miejscowymi. Trwa od 3 do 7 dni. Przy nawrotowej postaci drożdżakowego zapalenia pochwy i sromu często wykorzystuje się obie drogi podania leków, zwiększa się dawkę substancji grzybobójczej oraz wydłuża czas kuracji do 8–14 dni. Kurację należy wspomagać doustnymi probiotykami ginekologicznymi. Potem leczenie przeciwdrożdżakowe zaleca się raz w tygodniu przez 6–9 miesięcy dla podtrzymania efektów terapii. Kurację należy wspomagać doustnymi probiotykami ginekologicznymi z wyselekcjonowanymi szczepami pałeczek kwasu mlekowego. W początkowym okresie terapii stosuje się je codziennie przez 42 dni, a następnie każdego miesiąca na 7 dni przed i 7 dni po miesiączce. Probiotyki odtwarzają prawidłową mikroflorę pochwy, która zapobiega przekształcaniu się grzybów w formy zdolne do kolonizacji jej ściany.
Upławy w wyniku bakteryjnego zapalenia pochwy
Upławy są najczęściej wodniste, mlecznobiałe. Mają specyficzny rybi zapach. Podrażniają skórę, dlatego srom i okolice odbytu są często zaczerwienione, obrzęknięte. Może im towarzyszyć świąd pochwy i sromu. Bakteryjne zapalenie pochwy to najczęstsza przyczyna upławów. Jest skutkiem zaburzenia ekosystemu pochwy, który tworzy kilkaset gatunków bakterii oraz drożdży. W wydzielinie pochwowej powinny dominować pałeczki kwasu mlekowego (bakterie). Trzymają one w ryzach beztlenowe drobnoustroje chorobotwórcze wywołujące stan zapalny. Jednak w niektórych sytuacjach (np. stosunek płciowy, stosowanie tamponów, osłabienie odporności, antybiotykoterapia) ilość pałeczek kwasu mlekowego maleje, a wtedy chorobotwórcze bakterie szybko się namnażają. Konieczne jest wtedy leczenie preparatami doustnymi (są preferowane) lub dopochwowymi zawierającymi metronidazol, klotrimazol lub klindamycynę. Terapia trwa 7 dni. U części kobiet niekiedy trzeba stosować jednocześnie środki doustne i dopochwowe. Dodatkowo zaleca się przyjmowanie suplementów diety z wyselekcjonowanymi szczepami pałeczek kwasu mlekowego – odgrywają istotną rolę w odtworzeniu prawidłowej flory bakteryjnej pochwy, co zapobiega nawrotowi choroby.
6 rad, by uniknąć kłopotów
- Zażywaj probiotyki z pałeczkami kwasu mlekowego podczas leczenia antybiotykami i w momentach obniżenia odporności.
- Jeśli nie masz stałego partnera, pamiętaj, aby mężczyzna używał prezerwatywy.
- Nie kupuj perfumowanego papieru toaletowego, ponieważ może uczulać.
- Zmieniaj często tampony, podpaski i wkładki.
- Noś przewiewną bawełnianą bieliznę.
- Do mycia używaj płynów do higieny intymnej o neutralnym lub kwaśnym pH.