Przerost łechtaczki: przyczyny, objawy, leczenie

Przerost łechtaczki określany terminem klitoromegalii to zaburzenie, które polega na nadmiernym powiększeniu tej struktury, wykraczającym poza granice fizjologii. Zdecydowana większość sytuacji klinicznych, w której stwierdzane jest to zaburzenie rozpoznawana jest zaraz po porodzie, rzadko dopiero na późniejszym etapie rozwoju. Jakie są przyczyny, objawy i leczenie przerostu łechtaczki?

Spis treści

1. Przyczyny przerostu łechtaczki
2. Diagnostyka przerostu łechtaczki
3. Leczenie przerostu łechtaczki

Nadmierny przerost łechtaczki może mieć podłoże hormonalne lub pozahormonalne, może być też być wrodzony lub nabyty. Ale zacznijmy od początku: czym jest łechtaczka i na czym polega jej przerost? Łechtaczka to jeden z elementów narządów płciowych występujących u kobiet, morfologią odpowiada męskiemu prąciu. Składa się z parzystych ciał jamistych, tworzących trzon natomiast szczyt struktury stanowi tzw. żołądź. Łechtaczka pokryta jest nabłonkiem bogato unerwionym i unaczynionym.

Bardzo trudno określić jaka wielkość narządu jest prawidłowa, na podstawie danych opartych o badania statystyczne ustalono, że wielkość narządu nie pozostającego w stanie erekcji nie powinna być większa niż 0,5 cm. Zatem każda łechtaczka osiągająca większe rozmiary poza stanem pobudzenia seksualnego uważana jest za przerośniętą. Powoduje to uczucie dyskomfortu psychicznego kobiet, a w trakcie współżycia może powodować dolegliwości bólowe.

Przyczyny przerostu łechtaczki

Nadmierny przerost łechtaczki zdecydowanie najczęściej jest wrodzone i powstaje w toku embriogenezy. Przykładem sytuacji klinicznych, która prowadzi do nadmiernego rozrostu narządu jest wrodzony przerost nadnerczy. Z drugiej strony w etiologii choroby nie wyklucza się czynników nabytych, chociażby w przebiegu stanów nowotworowych jajnika czy zmian zapalnych o charakterze ropnia. Dopuszcza się istnienie znaczenia gospodarki hormonalnej. W wielu przypadkach ustalenie przyczyny przerostu jest trudne i najprawdopodobniej wieloczynnikowe, co określa się mianem idiopatycznego.Reasumując przyczyny przerostu łechtaczki to:

• zaburzenia hormonalne tj. wrodzony przerost nadnerczy, zespół policystycznych jajników, nowotwory gonad, nadnerczy czy pęcherza moczowego
• przyczyny pozahormonalne – ropień, przerost u dzieci urodzonych przedwcześnie, naczyniak jamisty
• rzekomy przerost łechtaczki
• idiopatyczne

Diagnostyka przerostu łechtaczki

Ze względu na współwystępowanie przerostu łechtaczki z niektórymi schorzeniami nowotworowymi postawienie rozpoznania i określenie etiologii ma duże znaczenie i nie powinno się odwlekać procesu diagnostycznego w czasie. Pozwala to na szybkie wdrożenie postępowania terapeutycznego. Czasami objaw przerostu łechtaczki nie jest izolowany i występuje w koincydencji hirsutyzmu, czyli nadmiernego owłosienia w miejscach nietypowych dla kobiety, ale także innych cech wirylizacji. Do tych ostatnich zalicza się zmienioną barwę głosu, łysienie androgenowe, czyli typu męskiego oraz zmiana sylwetki z typu kobiecego na bardziej męski.

W tym ostatnim przypadku jest to jawne potwierdzenie hormonalnej etiologii zaburzenia i najprawdopodobniej wynika z nadmiernego stężenia w organizmie androgenów. Określa się to terminem hiperandrogenizacja. Wówczas najlepszym potwierdzeniem rozpoznania jest oznaczenie stężenia androgenów, m.in. testosteronu w surowicy krwi. Aby ustalić z kolei pochodzenie zwiększonego stężenia androgenów wykonuje się test z deksametazonem.

Przerost łechtaczki może być pierwszym sygnałem rozwijającego się procesu nowotworowego. Najlepszą metodą diagnostyczną są wówczas badania obrazowe tj. tomografia komputerowa jamy brzusznej i miednicy, USG jest mało skuteczna w tym przypadku. Diagnostyka prowadzona jest bardzo często zaraz po urodzeniu. U każdego żeńskiego płodu z wyraźnie zaznaczonymi cechami wirylizacji wskazane jest nie tylko oznaczenie gospodarki hormonalnej w surowicy krwi, ale także metabolitów hormonów w moczu. Wykonywane są również badania z zakresu diagnostyki obrazowej tj. USG, genitoskopia, genitografia. Czasami wskazana jest diagnostyka genetyczna.

Leczenie przerostu łechtaczki

Postępowanie terapeutyczne w przypadku przerostu łechtaczki zależy od etiologii zaburzenia, w związku z tym w większości przypadków mówi się o leczeniu przyczynowym. Jeżeli etiologia wynika z zaburzeń hormonalnych wskazana jest substytucja brakujących substancji, co powinno odwrócić negatywne działanie androgenów. Nowotwory przebiegające z przerostem łechtaczki wymagają z kolei interwencji chirurgicznej.

Najbardziej znaną metodą zmniejszenia rozmiaru łechtaczki jest częściowa resekcja chirurgiczna. Zadowalający efekt kosmetyczny zabiegu wpływa pozytywnie na stan psychiczny kobiet cierpiących na to zaburzenie. Niestety takie postępowanie może zaburzyć ukrwienie i unaczynienie narządu co ma swoje przełożenie na jakość współżycia po zabiegu.