Miesiączka nie musi boleć - skąd się biorą BOLESNE MIESIĄCZKI

Gdy zbliża się miesiączka, biegniesz do apteki po zapas leków przeciwbólowych. Co miesiąc przeżywasz ten sam koszmar. Niepotrzebnie. Wcale nie musisz cierpieć! Poznaj przyczyny bolesnych miesiączek i dowiedz się, kiedy iść z problemem do lekarza.

Spis treści

1. Bolesne miesiączki - skurcze macicy
2. Bolesne miesiączki - bóle pierwotne
3. Bolesne miesiączki - bóle wtórne
4. Bolesne miesiączki: pomoc z apteki
5. Bolesne miesiączki: czasem konieczna jest operacja

Czym tak naprawdę są bolesne miesiączki? Większość pań w pierwszych dniach miesiączki odczuwa lekki ból brzucha. Ale są i takie, które czas menstruacji mogą wykreślić z życia, ponieważ przeszywający ból w dole brzucha uniemożliwia im wykonywanie zwykłych codziennych czynności.

Bolesne miesiączki - skurcze macicy

Macica jest mięśniem - może się kurczyć i rozkurczać. Dzięki temu może co miesiąc pozbyć się niepotrzebnej błony śluzowej, w której nie zagnieździło się jajeczko. Większość skurczów jest delikatna, ale kiedy ich natężenie lub częstotliwość się zwiększy - pojawia się ostry ból. Biologiczny mechanizm jest prosty. Jeśli mięsień zbyt mocno się skurczy lub gdy skurcze pojawiają się szybko, jeden po drugim, do naczyń krwionośnych dopływa za mało krwi i tlenu. Zbyt silne albo zbyt częste skurcze macicy mogą być spowodowane wadami budowy (nabytymi albo wrodzonymi) tego narządu lub nadmiarem pewnych hormonów. Bolesne miesiączkowanie (dysmenorrhea) uznawane jest za chorobę. Ale tylko wtedy, gdy dolegliwości uniemożliwiają kobiecie normalne funkcjonowanie, są przyczyną nieobecności w szkole lub pracy i wymagają leczenia farmakologicznego. Bolesne miesiączkowanie lekarze dzielą w zależności od przyczyn, które je wywołują, na pierwotne i wtórne.

Bolesne miesiączki - bóle pierwotne

Są związane z nadmierną produkcją prostaglandyn, powodujących skurcze macicy. Nadprodukcja jest prowokowana przez rosnące w czasie cyklu owulacyjnego stężenie progesteronu. Bóle pojawiają się po kilku latach regularnego miesiączkowania, kiedy ciało dziewczyny w pełni dojrzeje. To znak, że cykle przebiegają z owulacją, czyli możliwe jest zajście w ciążę. Najsilniejszy ból pojawia się przed rozpoczęciem lub w pierwszych godzinach krwawienia. Mogą pojawić się nudności i wymioty, niekiedy biegunka lub bóle i zawroty głowy. W drugim dniu menstruacji ból jest zwykle mniejszy. Iskrą, która rozpocznie cykl bolesnych miesiączek, może być stres (on też ma wpływ na poziom prostagladyn) - problemy w domu, nieszczęśliwa miłość. Dolegliwość dotyka często dziewczęta ambitne, które chcą perfekcyjnie wykonywać stawiane przed nimi zadania.

Bolesne miesiączki - bóle wtórne

Najczęstszą przyczyną jest endometrioza zewnątrz- i wewnątrzmaciczna. Powodem mogą być też powtarzające się zapalenia przydatków, mięśniaki podśluzówkowe, zwężenie kanału szyjki macicy (np. po zabiegach) lub wady rozwojowe macicy. Bolesne miesiączkowanie często występuje u kobiet z tyłozgięciem macicy. Endometrioza zewnątrzmaciczna daje bóle, które pojawiają się na kilka dni przed miesiączką, a po jej rozpoczęciu zazwyczaj ustępują. Bolesność może wystąpić także przy współżyciu. Wady rozwojowe macicy, które prowokują silne bóle podczas okresu, to np. róg szczątkowy z zachowaną jamą, z której krew miesiączkowa wydostaje się do jamy otrzewnowej. Wtedy bóle towarzyszą już pierwszym w życiu krwawieniom. Ostateczne rozpoznanie przyczyn bólu jest możliwe po wykonaniu USG oraz specjalistycznych badań ginekologicznych.

Bolesne miesiączki: pomoc z apteki

Zalecane są m.in. paracetamol, ibuprofen i naproksen podawane doodbytniczo - wtedy lek szybciej działa i oszczędza się śluzówkę żołądka i dwunastnicy. Pomaga też jedna tabletka aspiryny dziennie. Zacznij przyjmować lek tydzień przed spodziewaną miesiączką, a zakończ w 1.- 2. dniu krwawienia. Jednak najskuteczniejszym sposobem jest antykoncepcja doustna (tabletki antykoncepcyjne). Jeżeli dolegliwości występują tylko w cyklach owulacyjnych, to zablokowanie jajeczkowania powinno je wyeliminować. Poza tym przy dłuższej kuracji hormonalnej masa złuszczającej się błony macicy jest znacznie mniejsza, skurcze są więc słabsze. Nie ma obawy, że leczenie dolegliwości antykoncepcją hormonalną wpłynie negatywnie na rozwój młodej kobiety. Bolesne miesiączki potwierdzają występowanie jajeczkowania, a jajeczkowanie dowodzi, że układ podwzgórze-przysadka mózgowa-jajnik osiągnął pełną dojrzałość.

Bolesne miesiączki: czasem konieczna jest operacja

Leczenie operacyjne stosowane jest tylko w wyjątkowych sytuacjach. Młodym kobietom, którym nie pomagają leki, można zaproponować rozszerzenie kanału szyjki macicy. Postępowanie to może zmniejszyć dolegliwości, ale z reguły na krótko. W skrajnych przypadkach można dokonać przecięcia więzadeł krzyżowo-macicznych lub tzw. neurectomię przedkrzyżową. U młodych kobiet nie wchodzi w rachubę usunięcie macicy. Jednak taka operacja może być postępowaniem z wyboru u starszych kobiet z endometriozą wewnątrzmaciczną, której nie daje się dobrze kontrolować znanymi sposobami.

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Konsultacja: prof. dr hab n. med. Romuald Dębski