Wyczułaś zgrubienie w piersi? Sprawdż, czy to łagodny guzek i co należy zrobić

Wyczucie zgrubienia w piersi może wywołać niepokój, ale nie zawsze świadczy o poważnym problemie. Wiele guzków ma łagodny charakter i nie wykazuje żadnego związku z nowotworami. Dowiedz się, co należy zrobić po wykryciu guzka w piersi, by zadbać o swoje zdrowie i bezpieczeństwo.

Guzki w piersiach - jakie są ich najczęstsze rodzaje?

Według danych medycznych, w ciągu życia niemal każda kobieta doświadczy zmian w piersiach. Większość z nich nie stanowi żadnego zagrożenia i wymaga jedynie okresowej kontroli.

Większość guzków i zmian wykrytych w piersiach to niegroźne nieprawidłowości, które mogą pojawić się u każdej kobiety, najczęściej w wieku przedmenopauzalnym

- wyjaśnił w rozmowie z Poradnikiem Zdrowie lek. Krzysztof Urban, specjalista medycyny rodzinnej enel-med. 

Gruczolakowłókniaki (fibroadenomas)

Gruczolakowłókniaki są jednym z najczęstszych rodzajów łagodnych guzów piersi, zwłaszcza u młodszych kobiet w okresie dojrzewania oraz wczesnej dorosłości. Według danych American Cancer Society, fibroadenoma stanowi około 50-60 proc. wszystkich guzów piersi u kobiet poniżej 30. roku życia.

Gruczolakowłókniaki są wynikiem przerostu tkanki gruczołowej pod wpływem wahań hormonalnych, które mają miejsce w okresie dojrzewania. Te guzki są zwykle twarde, elastyczne, okrągłe, dobrze odgraniczone i nie powodują bólu.

Badania przeprowadzone przez National Cancer Institute sugerują, że w ciągu życia około 10-15 proc. kobiet może mieć do czynienia z tymi guzami, a ryzyko przekształcenia ich w nowotwór jest minimalne.

Tłuszczaki (lipomas)

To łagodne guzy składające się z komórek tłuszczowych, które występują głównie u kobiet w wieku 40-60 lat. Tłuszczaki są jednymi z najczęściej wykrywanych guzów łagodnych w organizmach ludzkich i stanowią około 5 proc. wszystkich zmian tego typu.

Charakteryzują się powolnym wzrostem i zazwyczaj nie wymagają interwencji chirurgicznej, chyba że powiększają się lub powodują ból. Z danych medycznych wynika, że tłuszczaki rzadko przekształcają się w nowotwory złośliwe, w większości przypadków pozostają bezobjawowe.

Torbiele

Torbiele piersi powstają w wyniku rozrostu nabłonka przewodów mlecznych i ich zarośnięcia. Ryzyko przejścia w raka piersi jest niewielkie. Występują u połowy kobiet po 40. roku życia, a po 70. roku życia dotyczą aż 90 proc. kobiet

- powiedział lek. Urban.

Zgodnie z danymi American Cancer Society, torbiele są zazwyczaj łagodne i nie zwiększają ryzyka zachorowania na raka piersi, chociaż mogą powodować ból, zwłaszcza w okolicach terminu menstruacji.

Brodawczaki wewnątrzprzewodowe (intraductal papillomas)

Brodawczaki to guzy, które rozwijają się w przewodach mlecznych. 

Charakteryzują się częstym występowaniem surowiczej lub krwistej wydzieliny z brodawek piersi, zazwyczaj dotyczą kobiet pomiędzy 30. a 50. rokiem życia

- wyjaśnił specjalista.

Istnieje niewielkie ryzyko, że przekształcą się w nowotwór złośliwy, zwłaszcza jeśli pojawią się u kobiet po 50. roku życia. Badania wykazują, że brodawczaki są częstą przyczyną nieprawidłowych wyników mammografii, ale w większości przypadków nie są powiązane z rakiem piersi.

Guzy liściaste (phyllodes tumors)

To bezbolesne, twarde guzy, które zwykle rozwijają się w piersiach kobiet w wieku 40-50 lat i charakteryzują się szybkim wzrostem. Guzy liściaste powstają z komórek tkanki łącznej, a dokładne przyczyny ich rozwoju nie zostały w pełni wyjaśnione.

Jednak niektóre badania sugerują, że przyczyniają się do tego zmiany hormonalne oraz mutacje genetyczne. Choć większość guzów liściastych jest łagodna, istnieje pewne ryzyko ich zezłośliwienia.

Wyczułam guzek w piersi. Jakie badania należy zrobić?

Każda wyczuwana przez pacjentkę zmiana guzkowa w piersi powinno skłonić do diagnostyki. Statystycznie większość z nich będzie miała charakter łagodny i nie będzie wymagała dodatkowych działań diagnostycznych ani leczenia

- powiedział ekspert.

Aż 80 proc. guzków wyczuwanych podczas samobadania nie ma nic wspólnego z rakiem. Zmiany te zazwyczaj mają charakter łagodny i pojawiają się u co drugiej kobiety w wieku rozrodczym. Nie do końca wiadomo, dlaczego się tworzą, choć w pewnym stopniu może być to związane z różnorodnymi zaburzeniami hormonalnymi.

Jeśli wyczujesz guzek w piersi, skonsultuj się z lekarzem rodzinnym lub ginekologiem. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad i zbada pierś, oceniając charakter guzka (czy jest twardy, elastyczny, ruchomy, powoduje ból).

Na tej podstawie zleci dalszą diagnostykę. Jednym z podstawowych badań jest ultrasonografia piersi (USG), szczególnie u młodszych kobiet. USG pozwala ocenić, czy guzek jest wypełniony płynem (np. torbiel), czy ma twardą, gęstą strukturę (co może sugerować gruczolakowłókniaka lub inne zmiany).

Dla kobiet powyżej 40. roku życia standardowym badaniem obrazowym jest mammografia, która pozwala na ocenę struktury piersi i wykrycie zmian, które mogą być nieuchwytne przy samobadaniu.

W przypadku, gdy USG lub mammografia wykryją podejrzaną zmianę, lekarz może zalecić biopsję, która pozwala na pobranie próbki tkanki z guzka w celu zbadania jej pod kątem obecności komórek rakowych. Nie należy obawiać się tego badania, nawet w przypadku zmiany nowotworowej nie spowoduje rozprzestrzenienia się choroby po organizmie.

Czasami, w przypadku niejednoznacznych wyników mammografii lub USG, lekarz może zalecić wykonanie rezonansu magnetycznego (MRI), który pozwala na dokładniejsze zobrazowanie tkanek piersi.

Największe znaczenie we wczesnym wykrywaniu raka piersi ma mammografia. Jest nieinwazyjnym badaniem polegającym na prześwietleniu piersi z wykorzystaniem promieni rentgenowskich o niskiej dawce. W ramach profilaktycznego programu wczesnego wykrywania raka piersi finansowanego przez NFZ, badanie jest bezpłatne, nie wymaga skierowania i może być wykonywane profilaktycznie co 2 lata. Z programu mogą korzystać kobiety w wieku 45–74 lat. W diagnostyce zmian w piersiach wykorzystuje się również USG piersi z oceną dołów pachowych oraz rezonans magnetyczny piersi

- przypomniał lekarz.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Jakie objawy mogą świadczyć o raku piersi?

Ponad połowa (55 proc.) zmian nowotworowych występuje w górnych zewnętrznych kwadrantach (obszarach) piersi. Guzki podejrzane o charakter nowotworowy są na ogół twarde, nieostro odgraniczone, o nieregularnym kształcie, nieprzesuwalne względem skóry i podłoża. O nowotworze piersi mogą też świadczyć następujące objawy:

• zmiana wielkości lub kształtu piersi,
• ból piersi lub brodawki,
• pieczenie lub swędzenie skóry piersi,
• uczucie napięcia lub ciężkości piersi,
• wyciek z brodawki (krwisty, ropny lub surowiczy),
• zmiany wyglądu skóry (przebarwienia, wciągnięcia, zmarszczenia, „skórka pomarańczy”),
• powiększenie guzka,
• zaczerwienienie lub obrzęk piersi,
• zmiany kształtu lub zarysu brodawek,
• zmiany w wyglądzie brodawki (np. wciągnięcie, zaczerwienienie, łuszczenie naskórka, owrzodzenie),
• poszerzenia naczyń piersi,
• powiększenie pachowych lub nadobojczykowych węzłów chłonnych,
• obrzęk ramienia,
• ból promieniujący do ramienia lub pleców,
• gorączka.

W przypadku zauważenia choćby jednego z wymienionych objawów należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Wczesna diagnostyka raka piersi ma kluczowe znaczenie - pozwala wykryć chorobę na etapie, gdy szanse na całkowite wyleczenie są największe. Szybka reakcja może uratować życie.

Paula Komendarczuk