Krwawienia po menopauzie – przyczyny i leczenie. Czy zawsze jest groźne?

Krwawienia lub plamienia po menopauzie to częste przyczyny zgłaszania się pacjentek do ginekologa. Krwawienia lub plamienia po menopauzie są stanem nieprawidłowym i zwykle są spowodowane przez niegroźne zmiany w obrębie dróg rodnych. Jednak u niektórych kobiet - zwłaszcza u tych znajdujących się w grupie ryzyka - mogą wskazywać nawet na nowotwory.

Spis treści

1. Krwawienia po menopauzie - przyczyny
2. Krwawienia po menopauzie - diagnostyka
3. Krwawienia po menopauzie - leczenie

Krwawienia po menopauzie są stanem wymagającym pilnej konsultacji lekarskiej. Prawidłowo menopauza, czyli ostatnia miesiączka w życiu kobiety, pojawia się około 50. roku życia. Jeśli przez 12 miesięcy od ustania miesiączki nie występują już żadne krwawienia, oznacza to, że kobieta weszła w okres pomenopauzalny. Krwawienia i plamienia, które występują po roku od ostatniej miesiączki są stanem nieprawidłowym.

Krwawienia po menopauzie - przyczyny

• hormonalna terapia zastępcza - jej stosowanie zwiększa pięciokrotnie prawdopodobieństwo wystąpienia krwawienia
• torbiele jajników - poza krwawieniami mogą się pojawić ból podbrzuszu (ewentualnie w okolicy części krzyżowej kręgosłupa), nudności i wymioty
• mięśniaki macicy - w tym przypadku krwawieniom mogą towarzyszyć ostre bóle
• polipy macicy: szyjkowe i endometrialne - większość polipów nie daje żadnych dolegliwości. Dopiero gdy się rozrosną, występuje plamienie i krwawienie
• zapalenie zanikowe pochwy - po menopauzie, w wyniku obniżającego się poziomu estrogenu, może dojść do zmniejszania się grubości nabłonka ścian pochwy. Pojawia się wówczas uczucie suchości w pochwie, pieczenie, swędzenie okolic intymnych, a nawet krwawienie
• zmiany zanikowe endometrium (błony śluzowej macicy) - po menopauzie, na skutek spadku poziomu estrogenów, błona śluzowa macicy staje się bardzo cienka, a znajdujące się pod nią naczynka bardzo kruche. Mogą one zacząć pękać, powodując krwawienia lub plamienia
• wypadanie pochwy i/lub macicy - wówczas dochodzi do uszkodzenia macicy i pochwy, co może skutkować krwawieniami
• nowotwór pochwy, szyjki lub trzonu macicy (endometrium). W przypadku raka endometrium bezbolesne krwawienia pojawiają się we wczesnym etapie rozwoju choroby. Warto wiedzieć, że częściej zapadają na niego kobiety otyłe, chorujące na nadciśnienie i cukrzycę. Natomiast w przypadku raka szyjki macicy niekiedy krwawienia bywają jedynym objawem świadczącym o nowotworze. Z kolei rak pochwy jest bardzo rzadkim nowotworem i może się objawiać krwawieniem z pochwy lub upławami z krwią
• choroby krwi, m.in. skazy krwotoczne, np. hemofilia czy choroba von Willebranda
• stosowanie niektórych leków, np. przeciwzakrzepowych

Niekiedy krwawienia z pochwy mogą być mylone z krwawieniem z cewki moczowej (co wskazuje na choroby układu moczowego) czy też z krwawieniami z odbytu (których przyczynami mogą być guzki krwawnicze, czyli hemoroidy, polipy, nowotwory).

Każde krwawienie z dróg rodnych, które występuje po roku od ostatniej miesiączki, wymaga konsultacji u ginekologa. Nawet jeśli trwało krótko, było niezbyt obfite i już nie powróciło.

Krwawienia po menopauzie - diagnostyka

W przypadku krwawień bądź plamień po menopauzie należy się zgłosić do ginekologa, który powinien wykonać następujące badania:

• wziernikowania szyjki macicy
• USG transwaginalne (przezpochwowe)
• rezonans magnetyczny miednicy mniejszej (wykonuje się, jeśli w badaniu USG zostaną rozpoznane zmiany)
• histeroskopia - badanie pozwalające ocenić stan wewnętrznych ścian macicy
• biopsja błony śluzowej macicy (endometrium)
• badanie histopatologiczne pobranych fragmentów błony śluzowej macicy

Do ginekologa należy udać się w trakcie samego krwawienia, a nie czekać, aż ono ustąpi. Wówczas lekarzowi łatwiej ustalić przyczynę krwawienia.

Krwawienia po menopauzie - leczenie

Leczenie krwawień po menopauzie zależy od przyczyny ich występowania. Na przykład, w przypadku zanikowego zapalenia pochwy stosuje się hormonalną terapię zastępczą, by uzupełnić niedobory estrogenów.

W przypadku niewielkich zmian zanikowych pochwy sprawdzają się środki nawilżające i lubrykanty.

Jeśli przyczyną krwawienia po menopauzie są mięśniaki macicy, stosuje się środki przeciwbólowe czy przeciwzapalne, a w uzasadnionych przypadkach - leki hormonalne. Można je również usunąć operacyjnie.

Monika Majewska