Atrofia endometrium czyli zanik endometrium: przyczyny, objawy, leczenie

Atrofia endometrium, czyli atrofia błony śluzowej wyściełającej macicę, to najprościej mówiąc zanik. Może być naturalnym procesem wynikającym ze starzenia się organizmu kobiety lub być spowodowany schorzeniami ginekologicznymi.

Spis treści

1. Atrofia endometrium związana z wiekiem
2. Atrofia endometrium wywołana chorobą
3. Atrofia endometrium - objawy
4. Atrofia endometrium - leczenie

Atrofia endometrium, czyli zanik błony śluzowej macicy jest zwykle związana ze zmianami fizjologicznymi w organizmie kobiety (menopauza), choć może być również wynikiem choroby, leków czy trybu życia.

U młodej kobiety, procesy zachodzące cyklicznie w błonie śluzowej macicy, są regulowane przez hormony wydzielane przez jajniki, czyli estrogeny i progesteron. To pozwala na regularne odnawianie się endometrium.

W okresie menopauzy wskutek niedoboru hormonów płciowych następuje stopniowy zanik gruczołów endometrium i zaczyna dominować w nim tkanka łączna. Dzieje się tak, ponieważ nie ma możliwości cyklicznego wzrostu i złuszczania się błony śluzowej macicy.

Zazwyczaj zanik endometrium rozpoczyna się w wieku 45.-47. lat i trwa około 10 lat po ustaniu miesiączki.

Atrofia endometrium związana z wiekiem

Od wystąpienia pierwszych objawów menopauzy do dwóch lat po ostatniej miesiączce (okres okołomenopauzalny) wewnętrzna warstwa macicy stopniowo traci swoje właściwości.

W obrazie endometrium lekarz możne np. wykonując USG przezpochwowe dostrzec wiele zmian, ale jeśli nie mają one cech zmian nowotworowych, uznaje się je za normalne, zwłaszcza gdy kobieta jest w okresie okołomenopauzalnym.

Gdy ustanie miesiączkowanie zmiany postępują. Ale, o czym warto pamiętać, postęp procesu zanikowego zależy od stanu, w jakim endometrium było przed menopauzą.

Zmiana stężenia estrogenów wpływa także na stan flory bakteryjnej pochwy. U kobiet w okresie menopauzy ilość pałeczek kwasu mlekowego, który chroni przed zakażeniami, jest dużo mniejsza, co może skutkować częstszymi infekcjami.

Zanik endometrium sprzyja także urazom.

Atrofia endometrium wywołana chorobą

Zanik błony śluzowej macicy występuje nie tylko z przyczyn naturalnych, ale może być wywołany także wieloma schorzeniami. Wśród nich wymienia się:

• niedorozwój gonad
• guzy przysadki i guzy podwzgórza, prowadzące do niedostatecznej stymulacji rozwoju macicy u dziewcząt
• niedożywienie
• silny stres
• zbyt intensywne ćwiczenia fizyczne (zwłaszcza sporty siłowe)
• dużą utratę białka
• zubożony zespół jajników
• hipoestrogenizm
• usunięcie jajników w przypadku złośliwych nowotworów
• przewlekłe zapalenie błony śluzowej macicy na tle powtarzających się aborcji
• wyłyżeczkowanie macicy

Zanik endometrium może być tez prowokowany przez niektóre leki, zwłaszcza cytostatyki.

Atrofia endometrium - objawy

Objawem atrofii endometrium w okresie pomenopauzalnym może być skrócenie czasu trwania i zmniejszenie intensywności krwawienia miesiączkowego, aż do jej zaniku, niepłodność lub poronienia.

Przy jednoczesnej atrofii błony śluzowej szyjki macicy, atrofii błony śluzowej pochwy może pojawić się ból podczas stosunku płciowego oraz krwawienie.

Ból nie jest jednak typowym objawem zaniku endometrium, bo zwykle jest to proces niezapalny. Typowym objawem jest suchość w pochwie i dokuczliwy świąd narządów płciowych.

Atrofia endometrium - leczenie

Objawy zaniku endometrium można łagodzić. Stosuje się długo działające, niehormonalne środki nawilżające błonę śluzową.

Jeśli nie ma przeciwwskazań, lekarz może zaproponować przyjmowanie dopochwowo niewielkiej dawki hormonów. Przy takiej terapii dokuczliwe objawy ustępują po 1-3 miesiącach, ale z czasem mogą (i tak bywa najczęściej) powrócić.

Można też skorzystać z laserowej regeneracji tkanek błony śluzowej. Po zabiegu tkanki są bardziej elastyczne i lepiej nawilżone, ale na odczuwalną poprawę trzeba zaczekać ok. trzech miesięcy. Zabiegi laserowe są wykonywane w prywatnych klinikach, więc trzeba się liczyć z wydatkiem kilku tysięcy złotych. Ale praktyka pokazuje, że coraz więcej pań korzysta z takich zabiegów, ponieważ cenią sobie komfort życia, a przede wszystkim nie chcą rezygnować z satysfakcjonującego współżycia.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej artykułów tej autorki

Anna Jarosz