Zespół auto-browaru - gdy organizm produkuje alkohol

Zespół auto-browaru to choroba, w której pacjent doświadcza epizodów upojenia alkoholowego… bez spożycia jakiejkolwiek ilości alkoholu. Do czego taki stan może doprowadzić, nietrudno się domyślić – pacjent może mieć przez takie epizody chociażby problemy zawodowe, ale i pojawiać się u niego mogą cyklicznie przykre dolegliwości, przypominające objawy typowego kaca. Jakie są przyczyny zespołu auto-browaru, czy można jakoś leczyć tę jednostkę i dlaczego właśnie teraz zaczęto mówić o niej w Polsce?

Spis treści

1. Zespół auto-browaru: przyczyny
2. Zespół auto-browaru: objawy
3. Zespół auto-browaru: diagnostyka
4. Zespół auto-browaru: leczenie

Zespół auto-browaru (inaczej zespół fermentacji jelitowej, po angielsku określany skrótem GFS, pochodzącym od gut fermentation syndrome) to schorzenie bardzo rzadkie – dotychczas na całym świecie rozpoznanych zostało dopiero kilka jego przypadków. Problem ten może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych i zdecydowanie może komplikować pacjentom życie.

U osób z zespołem auto-browaru pojawiają się epizody, które nie tylko przypominają stan upojenia alkoholowego, ale które takowymi zasadniczo są. Otóż w przypadku tej jednostki u pacjentów, pomimo nawet całkowitej abstynencji, we krwi pojawia się alkohol – co zatrważające, jego zawartość może wynosić nawet kilka promili.

Dotychczas opisywano głównie zagranicznych pacjentów doświadczających zespołu fermentacji jelitowej. W Polsce o jednostce tej zaczęło być głośno od niedawna, a wszystko za sprawą dwudziestokilkulatka z Warszawy, który cierpi właśnie na zespół auto-browaru. Mężczyzna doświadczał nietypowych dolegliwości już od dłuższego czasu – przy próbach uzyskania pomocy medycznej podejrzewano go po prostu o upijanie się, sugerowano mu nawet konieczność leczenia psychiatrycznego. Ostatecznie okazało się, że Polak cierpi na zespół auto-browaru.

Zespół auto-browaru: przyczyny

O przyczynach zespołu auto-browaru – chociażby ze względu na to, że jednostka ta jest wyjątkowo rzadka – nie wszystko jeszcze wiadomo. Dotychczas zaobserwowano powiązanie zespołu fermentacji jelitowej m.in. z zespołem krótkiego jelita czy z chorobą Leśniowskiego-Crohna, zauważono również, iż problem ten może być konsekwencją antybiotykoterapii. Co jednak jest bezpośrednią przyczyną niejako samoistnego pojawiania się alkoholu w organizmach pacjentów? Otóż są nią… grzyby.

Różne grzyby – przede wszystkim drożdże – znane są z tego, że są one zdolne do produkcji alkoholu. Wiedza o tym wykorzystywana jest już od dawna, z użyciem drożdży produkowanych jest przecież wiele alkoholi, które są spożywane przez ludzi. Organizmy te mogą wytwarzać etanol na drodze różnych przemian, do których wykorzystują one węglowodany.

W prawidłowych warunkach drożdże bytują w ludzkim przewodzie pokarmowym, ich ilości są jednak zdecydowanie mniejsze niż ilości obecnych tam bakterii. Różne jednak zjawiska – m.in. antybiotykoterapia – mogą zaburzać skład flory jelitowej i przez nie dochodzić może do namnożenia się znacznej ilość grzybów w przewodzie pokarmowym.

Takie gatunki tych organizmów, jak np. Candida albicans czy Saccharomyces cerevisiae, są zdolne do przekształcania cukrów w alkohol i kiedy w organizmie istnieją duże ich ilości, dochodzić może właśnie do wystąpienia u pacjenta zespołu fermentacji jelitowej.

Zespół auto-browaru: objawy

Podstawowym objawem zespołu auto-browaru są epizody, w których we krwi pacjentów pojawia się alkohol i jest to zupełnie niezwiązane ze spożyciem napojów wyskokowych. Etanol nie bierze się jednak w organizmach pacjentów zupełnie znikąd. Grzyby produkują go z węglowodanów, w związku z czym to właśnie dostarczenie do organizmu cukrów, szczególnie prostych, wraz z posiłkiem, w największym stopniu sprzyja wystąpieniu objawów zespołu auto-browaru.

Problemy związane z zespołem fermentacji jelitowej wynikają nie tylko z tego, że pacjent znajduje się w stanie upojenia alkoholowego w nieoczekiwanych sytuacjach, np. podczas pobytu w szkole czy w pracy. Produkcja alkoholu w organizmie doprowadza również do tego, że – kiedy to etanol zostanie już zmetabolizowany – chorzy doświadczają typowych symptomów tzw. kaca, którymi mogą być chociażby bóle głowy, silne pragnienie czy rozdrażnienie.

Zespół auto-browaru, chociaż może wydawać się jednostką wręcz kuriozalną, jest tak naprawdę problemem wyjątkowo poważnym. Przez obarczenie tym schorzeniem pacjenci mogą doświadczać problemów w wielu różnych aspektach życia – ciężko może im być chociażby utrzymać zatrudnienie (pracodawca może być w końcu przekonany, że pacjent stale spożywa alkohol), oprócz tego osoby z zespołem fermentacji jelit mogą być, całkowicie niesłusznie, posądzane o alkoholizm. Ostatecznie zespół auto-browaru może prowadzić do pojawiania się kolejnych zaburzeń, takich, jak chociażby depresja czy różnorodne zaburzenia lękowe.

Zespół auto-browaru: diagnostyka

Samo rozpoznawanie zespołu auto-browaru nie jest skomplikowane, najważniejsze jest jednak wysunięcie podejrzenia, że pacjent może cierpieć właśnie na tę jednostkę. W diagnostyce zespołu fermentacji jelit wykorzystywane są przede wszystkim takie badania, jak doustny test obciążenia glukozą w połączeniu z późniejszym oznaczeniem etanolu we krwi, a także posiewy kału (dzięki nim możliwe jest stwierdzenie, czy u pacjenta rzeczywiście występują gatunki drożdży, które są zdolne do produkcji alkoholu).

Zespół auto-browaru: leczenie

W leczeniu zespołu auto-browaru wykorzystuje się kilka różnych metod. Przede wszystkim pacjentom zalecana jest odpowiednia dieta – powinni oni pamiętać o tym, aby zredukować ilość spożywanych węglowodanów (to właśnie ich spożywanie sprzyja produkowaniu alkoholu przez drożdże). Wykorzystanie znajdują również probiotyki, w najcięższych przypadkach choroby pacjentom podawane są leki przeciwgrzybicze.

Źródła:

1. Fayemiwo S.A., Adgeboro B., Gut Fermentation Syndrome, AFR. J. CLN. EXPER. MICROBIOL. 15(1): 48-50
2. Cordell B., McCarthy J., A Case Study of Gut Fermentation Syndrome (Auto-Brewery) with Saccharomyces cerevisiae as the Causative Organism, International Journal of Clinical Medicine, Vol.4 No.7(2013), Article ID:33912,4 pages
3. Logan BK, Jones AW. Endogenous Ethanol 'Auto-Brewery Syndrome' as a DrunkDriving Defence Challenge. Med Sci Law. 2000 Jul;40(3):206-15.