Zielony stolec – czy to powód do niepokoju? Co oznacza zielony kolor kału?

Dlaczego stolec zmienił kolor na zielony – i czy jest to powód do niepokoju? To pierwsza myśl, jaka przychodzi do głowie komuś, kto widzi w toalecie zielony stolec. Tymczasem w większości przypadków nie ma się czym martwić, bo powody zmiany koloru stolca na zielony często bywają związane z dietą. Ale są sytuacje, kiedy warto to zbadać.

Stolec jest mieszanką niestrawionych resztek pokarmu, wody, bakterii. Kolor stolca (a także jego konsystencja) zależy od tego, co jemy, przyjmowanych leków, niekiedy jest też objawem choroby – dlatego warto traktować go jako jeden ze wskaźników stanu zdrowia. 

Jeśli wszystko jest w porządku, kał ma kolor brązowy, kształtem przypomina banana, a konsystencją gęstą pastę.

Zdarza się jednak, że mimo prawidłowego kształtu i konsystencji stolec niespodziewanie zmienia barwę – i zamiast brązowego w muszli klozetowej pływa kał w zielonym kolorze.

Taka zmiana budzi oczywisty niepokój. Nie zawsze uzasadniony, gdyż zmiana koloru stolca na zielony może mieć różne przyczyny. Martwić należy się dopiero, kiedy taki stan utrzymuje się przez kilka kolejnych dni i dołączają do niego inne objawy, jak choćby biegunka lub ból brzucha.

Spis treści

1. Przyczyny zielonego stolca
2. Co robić, jeśli stolec jest zielony?
3. Zielony stolec: jak leczyć?

3,00 zł

KUP TERAZ

Szybka pomoc przy zatruciach pokarmowych - e-poradnik

• jak powstrzymać biegunkę
• dlaczego trzeba przyjmować elektrolity
• jak przygotować napar z jagód
• czy warto brać probiotyki

Przyczyny zielonego stolca

Kolor stolca zależy od kilku czynników, w tym zawartości żółci i tempa trawienia pokarmów.

Odpowiadająca za brązowy kolor stolca żółć wydzielana w wątrobie jest magazynowana w pęcherzyku żółciowym lub trafia bezpośrednio do jelit, gdzie stopniowo, na skutek działania bakterii zmienia zabarwienie z zielonkawego na żółty, a w dalszej kolejności na brązowy.

Jednak jeśli pokarm przechodzi przez jelita szybciej, niż powinien, żółć nie zdąży zmienić koloru, i zabarwia stolec na zielono – co widać zwłaszcza w przypadku biegunki.

Barwa kału zależy również od innych czynników, m.in. od przyjmowanych leków, czy barwników znajdujących się w pożywieniu. Zasadniczo więc przyczyny zielonego stolca można podzielić na trzy główne kategorie: związane z jedzeniem, z suplementacją lub z chorobą.

Jakie są najczęstsze przyczyny zielonego stolca?

Najczęściej za zmianę barwy kału na zielony odpowiadają:

• Dieta obfitująca w zielone warzywa, zwłaszcza jarmuż, szpinak, brokuły czy zieloną paprykę (ze względu na wysoką zawartość chlorofilu)
• Pigmenty spożywcze (zielone,  niebieskie lub żółte) zawarte w niektórych produktach, np. słodyczach lub lodach
• Suplementacja żelaza (kolor stolca może się wtedy zmienić na czarny lub zielony)
• Kuracja antybiotykami – zmieniają one skład flory bakteryjnej, a to niekiedy pociąga za sobą zmianę barwy stolca na zieloną
• Biegunka – zwłaszcza w przebiegu salmonelli lub zakażenia norowirusami
• Nietolerancje pokarmowe, które powodują biegunkę, np. nietolerancja laktozy
• Alergia pokarmowa
• Choroby wątroby
• Problemy z pęcherzykiem żółciowym
• Zespół jelita drażliwego
• Zaburzenia wchłaniania
• Celiakia
• Zakażenia pasożytnicze
• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego
• Choroba Leśniowskiego-Crohna
• Zespół SIBO.

Poniżej dalsza część artykułu. 

Co robić, jeśli stolec jest zielony?

W zdecydowanej większości przypadków zielony stolec, który pojawia się sporadycznie, nie jest objawem choroby. Jeśli jednak występuje dłużej, niż przez dwa dni z rzędu, jego przyczyna jest trudna do uchwycenia (trudno go wytłumaczyć dietą albo infekcją przebiegającą z biegunką), a w dodatku pojawiają się inne dokuczliwe objawy, np. ból brzucha, należy skonsultować się z lekarzem.

Dalsze postępowanie zależy od wywiadu zebranego przez lekarza. W trakcie diagnostyki lekarz prawdopodobnie zleci badanie kału - ogólne i bakteriologiczne -  z badaniem w kierunku pasożytów i grzybów.

Być może konieczne będą również testy w kierunku nietolerancji lub alergii pokarmowych,  np. test nietolerancji laktozy, a także badanie funkcji zewnątrzwydzielniczej trzustki, testy w kierunku niedokrwistości, czy niedoborów witamin. Jeśli lekarz będzie podejrzewał, że zielony stolec ma związek z zaburzeniami wchłaniania lub chorobami układu pokarmowego, zleci odpowiednie badania. 

Zielony stolec: jak leczyć?

W większości przypadków by kolor stolca wrócił do normalnej, brązowej barwy, wystarczy drobna modyfikacja diety. W przypadku kiedy jest on objawem lub następstwem choroby bądź nietolerancji czy alergii pokarmowej, kluczowe jest wyeliminowanie jego głównej przyczyny, czyli wyleczenie choroby podstawowej lub ustalenie, który ze składników pokarmowych może szkodzić, a następnie wyeliminowanie go z diety.

Katarzyna Hubicz