ZESPÓŁ JELITA DRAŻLIWEGO (nadwrażliwego): dieta na biegunki, wzdęcia, zaparcia

Jeżeli często burczy ci w brzuchu, miewasz wzdęcia, zaparcia lub biegunki - możliwe, że cierpisz na zespół jelita nadwrażliwego (inaczej drażliwego). Wtedy konieczna jest zmiana diety, ponieważ z tym schorzeniem same leki sobie nie poradzą. Sprawdź, jaka dieta będzie najlepsza, gdy masz jelito wrażliwe.

Zespół drażliwego jelita to najczęstsza choroba przewodu pokarmowego - cierpi na nią co piąty Polak. Objawia się tym, że jelita po jedzeniu kurczą się mocniej i częściej niż zwykle. W efekcie męczą nas bóle brzucha, nudności, wymioty, wzdęcia, gazy, biegunki lub zaparcia. Charakterystyczne są niepełne wypróżnienia oraz uczucie pełności nawet po skromnym posiłku. Objawy nasilają się w chwilach zdenerwowania. Nie występują zaś w nocy i gdy jesteśmy zrelaksowani.
W terapii stosuje się środki farmakologiczne, ale i psychoterapię (pozwala zapanować nad stresem). Dobre efekty daje zmiana stylu życia i ruch na świeżym powietrzu, np. praca fizyczna, gimnastyka. Ale zmiana sposobu odżywiania to najważniejszy element terapii. Najlepiej sprawdza się dieta łatwo strawna, modyfikowana zależnie od postaci choroby.

Zespół jelita drażliwego: jeśli masz biegunki

Wzbogać dietę w napoje i potrawy zapierające, takie jak napar z suszonych czerwonych jagód, kakao na wodzie, czerwone wytrawne wino, kisiel, galaretki, ryż, suchary, marchew gotowana, tarte jabłko, ziemniaki.
Wybieraj pieczywo jasne pszenne, sucharki, ewentualnie graham. Dobrze tolerowane są także drobne kasze kukurydziana, krakowska, manna, perłowa.
Polecane są warzywa korzeniowe (pietruszka, marchewka, seler), sałata i cykoria. Niewskazane są warzywa strączkowe, kapustne i cebulowe oraz rzodkiewka, rzepa.
Unikaj produktów bardzo słodkich: miodu, ciast, słodkich owoców, soków owocowych (winogronowego, jabłkowego). Występująca w nich fruktoza wzmaga fermentację w jelitach. Podobnie działa laktoza zawarta w mleku. Zastąp je np. kefirem, jogurtem - mleczne napoje fermentowane mają mniej laktozy i dostarczają bakterie Lactobacillus i Bifidobacteria, które regulują pracę jelit. Jeśli jednak masz alergię na białka mleka, wyklucz z diety nabiał. Pożyteczne bakterie znajdziesz np. w preparatach Trilac, Lacidofil, Enterol.
Biegunki wywołuje sorbitol dodawany do gumy do życia, słodzików, galaretek, dżemów. Dużo mają go soki owocowe, np. winogronowy, gruszkowy.

Zespół jelita drażliwego: przy zaparciach

Jedz produkty z dużą ilością błonnika, który drażni ściany jelita, przyspiesza jego perystaltykę i ułatwia regularne wypróżnienie się.
Zaleca się 30-50 g błonnika dziennie. Wprowadzaj go do diety powoli, bo nadmiar może początkowo wywołać wzdęcia i bóle brzucha. Zastąp pieczywo jasne mieszanym i razowym, a drobne kasze grubymi (pęczakiem, gryczaną). Polub makaron razowy i 2-3 razy dziennie zjedz po łyżce otrąb (dodawaj je do jogurtu, kefiru, sałatek).
Pij co najmniej 2 litry płynów w ciągu doby (niegazowanych i niezbyt słodkich). Pij np. kompot z suszonych śliwek, bulion warzywny, rosół, napar z mięty, rumianku, pokrzywy i kopru. Wypijaj na czczo szklankę przegotowanej chłodnej wody. 
Jedz więcej produktów bogatych w wapń (nabiał, ryby). Niemal w każdym posiłku uwzględnij porcję surowych warzyw i owoców. Wskazane są suszone śliwki, morele, rodzynki, buraki ćwikłowe.
Ogranicz tłuste sery twarogowe, topione, żółte, pleśniowe. Unikaj ryżu, czekolady, suchych pokarmów, mocnej herbaty, jagód oraz kakao.

Polecamy

Autor: Time S.A

Indywidualnie dobrana dieta pozwoli Ci jeść zdrowo i smacznie, nawet gdy lekarz zalecił Ci dietę leczniczą. Skorzystaj z JeszCoLubisz, innowacyjnego systemu dietetycznego online od Poradnika Zdrowie i zadbaj o swoje zdrowie i dobre samopoczucie. Ciesz się profesjonalnie skomponowanym menu i stałym wsparciem dietetyka już dziś!

Dowiedz się więcej

Zespół jelita drażliwego: gdy męczą cię wzdęcia

Nie przesadzaj z błonnikiem, ogranicz spożycie surowych warzyw i owoców. Niewskazane są kapusta, warzywa strączkowe i cebula, grzyby, pieczywo razowe i żytnie. Z zawartych w nich polisacharydów powstają w jelicie grubym krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe i gazy: wodór, dwutlenek węgla i metan - główna przyczyna wzdęć i bólów brzucha.
Unikaj napojów gazowanych. Pij napary ziołowe wspomagające trawienie, np. herbatkę z bazylii: łyżkę suszonych liści zalej szklanką wrzątku, parz 15-20 minut. Pij 3-4 razy dziennie po pół szklanki.

Uniwersalne zasady żywienia przy nadwrażliwości jelit

• By nie obciążać przewodu pokarmowego, jedz regularnie 4-5 mniejszych posiłków. Unikaj jedzenia w pośpiechu, na stojąco.
• Posiłki powinny być ciepłe i przygotowywane w domu. Wskazane jest gotowanie w wodzie i na parze, duszenie, pieczenie w folii, na ruszcie. Wykluczone jest smażenie na tłuszczu.
• Tłuszcz wywołuje skurcze jelit - unikaj więc tłustych wędlin, pasztetów, konserw mięsnych, wieprzowiny, dziczyzny, wołowiny, gęsi, kaczek. Możesz używać niewielkiej ilości masła (tłuszcz mleczny jest dobrze trawiony), olejów roślinnych zawierających nienasycone kwasy tłuszczowe.
• Wskazane są wędliny drobiowe, polędwica, szynka, cielęcina, indyki, kurczaki, jagnięcina, króliki i chude ryby (pstrąg, lin, karmazyn, dorsz, sandacz, flądra, okoń, szczupak, mintaj).
• Używaj łagodnych przypraw: soku z cytryny, melisy, koperku, pietruszki, majeranku, cynamonu, goździków, wanilii, bazylii, estragonu, ziół prowansalskich, tymianku, kminku i anyżku.
• Pij dużo wody oraz soków (bez cukru!), ogranicz mocną kawę, herbatę i alkohol. Kofeina i teina mogą nasilać dolegliwości.

Uwaga: Jeśli biegunce lub zaparciom towarzyszą krew w stolcu, gorączka, nawracające bóle, konieczne są dodatkowe badania, by wykluczyć poważniejsze schorzenia, np. zapalenie jelit lub guz.

miesięcznik "Zdrowie"