Stop biegunce. Jak uniknąć biegunki i jak ją leczyć

Biegunka to często reakcja naszego organizmu na zmiany i byle jakie jedzenie. Biegunka pojawia się gdy zmieniamy miejsce pobytu lub w podróży. Co robić, by urlopowych wspomnień nie przyćmiły nieustanne wizyty w toalecie? Zachować ostrożność i zdrowy rozsądek. Na wszelki wypadek warto znać sposoby na szybko pozbyć się biegunki.

Biegunce - typowej wakacyjnej dolegliwości sprzyja jedzenie niedomytych owoców i warzyw, niedopieczonych mięs, rozmrożonych lodów. Biegunka jest gwałtowną reakcją organizmu na zatrucie toksycznymi substancjami. Powodem są np. bakterie. Podrażnione jelita zaczynają się energiczniej kurczyć, a pokarm przesuwa się tak szybko, że organizm nie jest w stanie wchłonąć zawartej w nim wody. Efektem jest biegunka – częste (ponad 3 razy na dzień) oddawanie luźnych, a nawet płynnych stolców. Towarzyszyć jej mogą: podwyższona temperatura, kurczowy ból brzucha, nudności i wymioty. Biegunka bywa groźna, ponieważ doprowadza do odwodnienia organizmu i utraty minerałów.

Co wywołuje biegunkę?

Najczęstszą przyczyną wakacyjnej biegunki są zakażenia bakteryjne (E. coli, Campylobacter, Shigella, Salmonella, Aeromonas, Plesiomonas). Drobnoustroje wnikają do organizmu z zakażonym pokarmem czy płynem. Wystarczy więc zachować ostrożność, aby uniknąć biegunki. Co to oznacza?

• Przed każdym kontaktem z jedzeniem myj dokładnie ręce.
• Starannie myj też warzywa i owoce, a także przybory kuchenne.
• Nie dopuszczaj do kontaktu jedzenia gotowego do spożycia z surowymi produktami, np. mięsem czy jajkami.
• Żywność przechowuj w szczelnych pojemnikach w lodówce.
• Sprawdzaj daty przydatności do spożycia, przestrzegaj też zaleceń dotyczących przechowywania otwartych produktów.
• Jedzenie chroń przed owadami.
• Nie pij nieprzegotowanej wody.
• Latem nie jedz potraw zawierających surowe jajka, ryby czy mięso.
• Nie zbieraj grzybów i leśnych owoców, jeśli nie masz całkowitej pewności, że są jadalne.
• Pamiętaj, że grzyby należy dokładnie umyć, to samo dotyczy leśnych jagód czy poziomek – oprzyj się pokusie jedzenia prosto z krzaczka!
• Mięso i ryby kupuj tylko w sklepach, a nie na targu, zrezygnuj z lodów, które nie wyglądają na dobrze zamrożone.
• Jeśli jesz poza domem, stołuj się w restauracjach, a nie w budce na ulicy.
• Jeśli smak, zapach lub wygląd potrawy budzi wątpliwości, nie jedz jej.

Jak leczyć biegunkę?

Co robić, gdy biegunka jednak się pojawi? Najważniejsze jest uzupełnianie płynów. Należy pić 3–5 litrów dziennie (wody, naparu z rumianku, specjalnych płynów nawadniających). Jeśli biegunce towarzyszą wymioty, pij schłodzoną wodę małymi porcjami – to ogranicza torsje. Zrezygnuj natomiast z napojów z kofeiną (typu cola, kawy, mocnej herbaty), ponieważ dodatkowo odwadniają organizm. Dobrze przyjmować probiotyki – przywrócą prawidłową florę bakteryjną w jelitach. Zastosuj dietę: jedz kleiki ryżowe i z kaszy manny, zupę marchwiową, banany, duszone jabłka, czerstwe bułki i suchary. Warto sięgnąć do apteczki po leki antybiegunkowe, np. z chlorowodorkiem loperamidu, który hamuje perystaltykę, zwiększa napięcie zwieracza odbytu, zmniejsza utratę wody i elektrolitów. Pomocny jest też węgiel – wychwytuje toksyny, co łagodzi biegunkę. Gdy luźnym stolcom towarzyszą silne skurczowe bóle brzucha, pomoże lek rozkurczający.

A jeśli to coś poważniejszego?

Przedłużająca się biegunka z krwią lub ropą może świadczyć o czerwonce — chorobie wywołanej przez bakterię z grupy Shigella. Wskazaniem do wizyty u lekarza jest każda przedłużająca się biegunka — powyżej 48 godzin (u dziecka i osób star- szych — 24 godziny).

miesięcznik "Zdrowie"