Co zrobić, kiedy dziecko ma biegunkę?
Biegunka u malucha nie zawsze oznacza zatrucie pokarmowe. Przyczyną tego typu dolegliwości mogą być także: nietolerancja pokarmowa, alergia, przekarmienie, infekcje wirusowe lub bakteryjne, a także choroby wrodzone.
Spis treści
Biegunka bywa bardzo uciążliwa zarówno dla maluszka, jak i jego rodziców. Kiedy niepokojące objawy nie ustępują, może dojść do groźnych powikłań, takich jak odwodnienie i zaburzenia odżywiania. Jak im zapobiec?
To sprzyja infekcjom pokarmowym:
- Nieprzestrzeganie zasad higieny - rzadkie mycie rąk
- Korzystanie z publicznych toalet, stołówek, basenów
- Mycie twarzy i zębów wodą z kranu podczas podróży
- Brak możliwości sprawdzenia źródła spożywanych pokarmów
- Spożywanie posiłków o temperaturze pokojowej (bezpieczniejsze jest spożywanie gorących posiłków)
- Korzystanie z oferty ulicznych straganów
- Zapominanie o myciu spożywanych produktów
- Spożywanie surowych produktów (owoców, warzyw, mięsa, ryb)
Kiedy mamy do czynienia z biegunką?
O biegunce u maluszka, który jest karmiony mlekiem matki, mówimy, kiedy zwiększa się liczba stolców lub zmienia się ich konsystencja. Zdrowy maluch wypróżnia się około siedmiu razy w ciągu dnia. U starszego dziecka niepokojące jest oddawanie trzech lub większej ilości stolców o luźnej konsystencji w ciągu 12 godzin. Niepokojące objawy u dorosłego to oddawanie stolca więcej niż trzy razy dziennie.
Najczęstsze objawy biegunki:
- nagłe zwiększenie częstotliwości stolców
- zmiana konsystencji, zabarwienia i zapachu stolców – rzadkie, płynne, wodniste, tryskające, zielonkawe, czasami z domieszką śluzu, ropy, krwi, o intensywnym kwaśnym zapachu
- odparzenie i zaczerwienia w okolicach odbytu
- brak apetytu
- gorączka
- osłabienie
- ból brzucha, wzdęcia
- mniejsza częstotliwość oddawania moczu
Konieczna będzie wizyta u lekarza, jeśli:
- Objawy utrzymują się ponad dwa tygodnie
- Objawy się nasilają
- Objawy powracają
- W stolcu pojawia się śluz lub krew
- Dziecko nie chce jeść ani pić
- Pojawiają się objawy odwodnienia (wzmożone pragnienie, spieczone usta, wzdęty brzuch, rozdrażnienie, płaczliwość, zapadnięte gałki oczne)
Są dwa rodzaje biegunek - ostre i przewlekłe. Pierwsze z nich objawiają się nagle i trwają do siedmiu dni. Najczęściej są spowodowane zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym i towarzyszą im bóle brzucha, nudności i gorączka. Kiedy biegunka utrzymuje się ponad dwa tygodnie nazywamy ją przewlekłą.
Po pierwsze: nawadnianie
Bez względu na wiek dziecka, jeśli zaobserwujemy u niego niepokojące dolegliwości żołądkowo-jelitowe, pierwszym krokiem powinno być rozpoczęcie nawadniania. Organizm malucha szybciej traci wodę i elektrolity. Dlatego konieczne jest podawanie DPN, czyli doustnych płynów nawadniających (jak np. ORSALIT® DRINK). Preparat zwiera optymalną ilość glukozy i elektrolitów (skład zgodny z zaleceniami ESPGHAN – Europejskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci), a także posiada właściwą osmolarność, co znaczy, że zawarta w nim woda trafia do przewodu pokarmowego i może zaspokoić zapotrzebowanie organizmu. ORSALIT® DRINK ma pyszny, truskawkowy smak, nie wymaga przygotowania, dostępny jest w małych, poręcznych butelkach.
Ważne, żeby do nawodnienia nie stosować soków owocowych, napojów gazowanych, czy rosołu. Produkty te wykazują wysoką osmolarność, a woda w nich zawarta zamiast przenikać do ustroju, z krwioobiegu trafia do światła jelit i jest usuwana z organizmu. Nie należy też podawać dziecku preparatów zatrzymujących biegunkę, które są przeznaczone dla osób dorosłych (np. zawierających loperamid).
Po drugie: odpowiednia dieta
Przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych ważne jest stosowanie racjonalnej diety. Posiłki powinny być lekkostrawne. Najlepiej jeśli potrawy będą zawierały: marchew (uzupełnia niedobór soli mineralnych i elektrolitów), banany (uspokajają układ trawienny), pieczone jabłka (chłoną z jelit nadmierne ilości wody). Dziecku można podawać rozgotowany kleik ryżowy, kaszkę, sucharki, chrupki kukurydziane, a także kisiel i budyń. Kiedy dziecko poczuje się lepiej, dietę można rozszerzyć o chude mięso i ryby. Jeśli dziecko jest karmione wyłącznie mlekiem matki, nie należy czekać z podawaniem pokarmu (częstotliwość można zwiększyć). Maluchowi karmionemu sztucznie należy podawać mieszankę, która była stosowana przed wystąpieniem biegunki.W celu złagodzenia dolegliwości jelitowo-żołądkowych należy delikatnie masować brzuch dziecka za pomocą okrężnych ruchów, zgodnie z kierunkiem ruchu zegara. Ulgę przyniesie także położenie na brzuszek termofora lub ciepłego okładu. Stolce drażnią delikatną skórę dziecka. Jeśli maluch nosi jeszcze pieluchy, należy zadbać o odpowiednią pielęgnację pupy. Po każdym przewijaniu dokładnie przemyć ją ciepłą, przegotowaną wodą, oczyścić chusteczkami nawilżającymi i osuszyć. Warto też natłuścić skórę maścią dla maluchów.
Biegunka u dzieci zaburza florę bakteryjną. W celu przywrócenia jej prawidłowego stanu lekarz może zalecić stosowanie probiotyków, które zawierają bakterie kwasu mlekowego Lactobacillus lub Bifidobacterium oraz niepatogenne drożdże Saccharomyces boulardii. Stymulują one działanie układu odpornościowego i zapobiegają pojawieniu się nawrotów dolegliwości. Dzięki nim zostaje przywrócony skład mikroflory bakteryjnej jelit i skraca się czas trwania biegunki.
Porady eksperta