Biegunka
Biegunka, nazywana także rozwolnieniem, to stan polegający na częstym oddawaniu nadmiaru kału o zmienionej konsystencji – płynnej lub półpłynnej. Światowa Organizacja Zdrowia uznaje, że mianem rozwolnienia powinno się nazywać już powyżej 3 wypróżnień na dobę. Objawom ze strony przewodu pokarmowego często towarzyszy gorączka, kurczowe bóle brzucha oraz ogólne osłabienie i wyczerpanie.
Biegunka trwająca krótko, maksymalnie do 2 tygodni, klasyfikowana jest jako ostra, natomiast objawy utrzymujące się powyżej 4 tygodni to biegunka przewlekła.
Ostre stany biegunkowe najczęściej są spowodowane zakażeniem wirusowym lub bakteryjnym. Najpopularniejsze gatunki wirusów wywołujące ten objaw kliniczny u niektórych chorych to m.in. rotawirusy, norowirusy, adenowirusy, a także koronawirusy (w tym COVID-19). Z kolei szczepami bakterii chorobotwórczych powodującymi biegunki są głównie Escherichia coli oraz rodzaje Salmonella lub Shigella lub Vibrio. To właśnie te bakterie są odpowiedzialne za szczególnie popularne w okresie letnim zakażenia pokarmowe (powstałe po spożyciu nieświeżych pokarmów) oraz biegunkę podróżnych.
Czasami ostra biegunka może być niespecyficzną reakcją naszego organizmu na różne grupy leków (np. cytostatyków stosowanych w leczeniu nowotworów, niektórych hormonów czy antybiotyków) lub toksyn (alkohol lub zatrucie grzybami).
Najczęściej organizm człowieka jest w stanie sam poradzić sobie z biegunką, a stan ten nie wymaga specjalistycznego leczenia. Groźniejsza jest zdecydowanie przewlekła forma biegunki, która może sygnalizować rozwój poważnych chorób ogólnoustrojowych, zaburzeń trawienia lub uszkodzenie tkanek jelita. Przy podejrzeniu takiego schorzenia warto obserwować konsystencję wydalin, ewentualne ślady krwi, śluzu oraz specyficzny zapach w celu dalszej diagnostyki.
Najpoważniejszym powikłaniem długotrwałego rozwolnienia jest masowa utrata wody i elektrolitów z organizmu. Pogłębiające się odwodnienie może być nawet stanem grożącym śmiercią, zwłaszcza w krajach afrykańskich, gdzie co roku z powodu biegunki umiera kilkaset tysięcy dzieci.