Wystarczy jedno badanie z krwi. Wysokie stężenie informuje o zawale serca

Choroby układu sercowo-naczyniowego są jednymi z głównych przyczyn zgonów na świecie. Według raportu WHO co roku na skutek chorób układu krążenia umiera ponad 17 milionów osób. Najczęściej spotykane jest niedokrwienie serca, które w wielu przypadkach kończy się zawałem. W diagnostyce kluczowe jest badanie krwi, które wskazuje na uszkodzenie serca.

Co to jest zawał serca?

Zawał serca (zawał mięśnia sercowego) to stan, w którym dochodzi do nagłego zablokowania przepływu krwi w jednej z tętnic wieńcowych, które zaopatrują serce w tlen i składniki odżywcze. Zablokowanie tej tętnicy powoduje uszkodzenie lub obumarcie części mięśnia sercowego, ponieważ nie otrzymuje on odpowiedniej ilości tlenu.

Zawał najczęściej jest wynikiem miażdżycy tętnic, a konkretnie pęknięcia blaszki miażdżycowej i powstania zakrzepu, który blokuje przepływ krwi. Objawy zawału to ból w klatce piersiowej, duszność, zimny pot, nudności i zawroty głowy.

W wyniku zawału, fragmenty mięśnia sercowego obumierają z powodu braku odpowiedniego dopływu tlenu. Wówczas do krwi zostają uwolnione substancje, które normalnie znajdują się w komórkach serca. Troponiny to białka wykorzystywane w diagnostyce zawału.

Wysokie troponiny

Troponiny to białka wchodzące w skład aparatu kurczliwego kardiomiocytów (komórek mięśnia sercowego) i mięśni szkieletowych. Są specyficzne dla tych dwóch rodzajów mięśni, dlatego wzrost ich stężenia we krwi wskazuje na uszkodzenie tkanek. Wyróżnia się trzy główne rodzaje troponin:

• TnC - przyłącza wapń podczas skurczu mięśni,
• TnI - wiąże aktynę i hamuje jej kontakt z miozyną,
• TnT - wiąże tropomiozynę.

Troponina C nie jest specyficzna wyłącznie dla serca, dlatego nie jest stosowana w diagnostyce zawału. Natomiast troponiny T i I są kluczowe w diagnostyce uszkodzeń mięśnia sercowego.

Pierwsza osiąga najwyższe stężenie od 24 do 96 godzin po zawale, natomiast druga w ciągu 12-24 godzin. Poziom tych białek pozostaje podwyższony przez kilka dni, co związane jest z procesem naprawczym serca.

Troponiny są najczulszymi i najbardziej specyficznymi markerami uszkodzenia serca, a ich wzrost zauważalny jest już godzinę po wystąpieniu zawału. Im wyższe ich stężenie, tym większe prawdopodobieństwo rozległego uszkodzenia mięśnia sercowego.

Ponadto podwyższone poziomy troponin mogą wystąpić także w innych stanach i chorobach, takich jak:

• kardiomiopatia,
• sepsa,
• wstrząs,
• rozległe oparzenia,
• rozwarstwienie aorty,
• niewydolność nerek,
• udar mózgu,
• stłuczenie serca,
• ekstremalny wysiłek fizyczny (np. rabdomioliza),
• zatorowość płucna,
• tachykardia,
• stosowanie leków kardiotoksycznych.

Badanie poziomu troponin jest wykonywane głównie w przypadku podejrzenia ostrego zespołu wieńcowego lub rozpadu komórek mięśni szkieletowych. Krew do analizy pobiera się zwykle z żyły lub tętnicy. Optymalne wartości troponin zależą od typu białka i metody oznaczenia:

• troponiny I (TnI) - zakres < 9 - 80 ng/l,
• troponiny T (TnT) - zakres < 9 - 22 ng/l.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Paula Komendarczuk