WISC-R i WAIS-R - czym są Skale Inteligencji Wechslera?
WISC-R to Skala Inteligencji Wechslera dla Dzieci, natomiast WAIS-R to Skala Inteligencji Wechslera dla dorosłych. Testy inteligencji to narzędzia, które składają się ze zbiorów wystandaryzowanych pytań i zadań, oceniających zdolności jednostki do działania ukierunkowanego na cel. W praktyce stosuje się je do pomiaru zdolności umysłowych. Na czym polegają testy WISC-R oraz WAIS-R?
Spis treści
Testy na inteligencję mierzą funkcje poznawcze i znajdują zastosowanie do oceny kompetencji zawodowych czy szkolnych, ale nie jest to ich podstawowym celem. Ich zastosowanie zawęża się do zakresu, w jakim odzwierciedlają to, co określa się mianem ogólnej zdolności do inteligentnego zachowania. Istnieje wiele skal i testów pozwalających na ocenę tej zdolności. Można do nich zaliczyć m.in. Skalę WISC-R i WAIS-R.
Testy na inteligencję
Inteligencja determinowana jest przez wiele czynników. Czynniki te określają ogólną kompetencję umożliwiającą człowiekowi rozumienie świata. Zatem inteligencja jest funkcją osobowości jako całości, obejmującą także czynniki, które nie mieszczą się w pojęciu zdolności poznawczych.
Wilhelm Stern po raz pierwszy posłużył się terminem IQ w 1912 roku. Opisał metodę oceny wyniku uzyskanego przez dziecko w Skali Inteligencji Bineta. Porównał z sobą wiek umysłowy oraz wiek życia osoby badanej, określając w ten sposób poziom rozwoju umysłowego.
Początkowym krokiem określającym IQ jest przekształcenie wyniku surowego w wynik przeliczony właściwy dla grupy wieku, do której należy badany. IQ równe 120 u osoby dwudziesto- i sześćdziesięcioletniej oznacza, że zajmują one tę samą pozycję w swojej grupie wiekowej biorąc pod uwagę poziom inteligencji.
Skala WAIS-R
Wersja Skali Inteligencji dla Dorosłych została opracowana w 1981 roku. Skala WAIS-R składa się z sześciu słownych oraz pięciu bezsłownych skal. Można je stosować łącznie lub oddzielnie, uzyskując Słowny, Bezsłowny lub Pełny IQ.
Jest to bardzo przydatne w praktyce, ponieważ za pomocą samych testów bezsłownych można zbadać osobę mającą trudności z rozumieniem lub mówieniem w określonym języku.
Za pomocą testów słownych natomiast możemy zbadać osoby z upośledzonymi funkcjami ruchowymi oraz wzrokowymi.
Poszczególne testy wchodzące w skalę "Skali Słownej" i "Bezłownej" to:
- SKALA SŁOWNA:
- Wiadomości
- Powtarzanie
- Słownik
- Arytmetyka
- Rozumienie
- Podobieństwa
- Wiadomości służą do oceny poziomu opanowania wiedzy naukowej, potocznej oraz rozumienia znaczenia słów.
- Powtarzanie mierzy zakres pamięci bezpośredniej i zdolności do koncentracji uwagi.
- Słownik ocenia rozumienie werbalne, poziom opanowania języka oraz zdolność do uczenia się.
- Arytmetyka ocenia zdolność do rozwiązania problemów arytmetycznych. Bada umiejętność skupienia uwagi oraz logicznego myślenia.
- Rozumienie pozwala ocenić zdolność rozumienia norm kulturowych oraz sytuacji społecznych.
- Podobieństwa oceniają pamięć długotrwałą oraz rozumienie werbalne, zdolność do myślenia konkretnego i abstrakcyjnego.
- SKALA BEZSŁOWNA:
- Braki w Obrazkach
- Porządkowanie Obrazków
- Klocki
- Układanki
- Symbole
- Braki w Obrazkach badają zdolność wykrywania i nazywania brakującego elementu. Oceniają również wzrokową pamięć długotrwałą.
- Porządkowanie Obrazków ocenia umiejętność logicznej organizacji materiału oraz rozumienie sytuacji społecznych.
- Klocki badają zdolność do spostrzegania i analizowania form. Mierzą koordynację wzrokowo-ruchową.
- Układanki mierzą umiejętność do tworzenia całości dzięki koordynacji wzrokowo-ruchowej.
- Symbole mierzą zdolność uczenia się nowych umiejętności oraz koordynację wzrokowo-ruchową.
Skala WISC-R
WISC-R jest narzędziem o szerokim spektrum diagnostycznym. Służy gównie do oceny stopnia inteligencji. Jest zlecane przez różnych specjalistów, którzy chcą dokonać diagnozy w określonych obszarach. Można je wykonać również na własne życzenie.
Test poprzedzony jest wywiadem psychologicznym lub psychiatrycznym oraz zebraniem potrzebnych danych personalnych. Obszary, które można zbadać poza ogólnym poziomem inteligencji to poszczególne zdolności poznawcze.
Diagnozuje się nim uszkodzenia mózgu, niepełnosprawność intelektualną na różnych poziomach. Można też uzyskać informacje o cechach osobowości danego pacjenta, które mogą wskazywać na zaburzenia osobowości. Duże znaczenie ma w sytuacji podejrzenia obecności objawów psychotycznych czy depresyjnych. Pozwala stwierdzić tendencję do symulacji.
W interpretacji ważna jest rzetelna ocena uzyskanych informacji. Analizowane są poszczególne podskale w sposób jakościowy oraz ilościowy. Wlicza się w to również analiza danych uzyskanych w wywiadzie oraz obserwacji klinicznej. Test Weschlera jest przydatny w diagnozie całościowej oraz wskazywaniu kierunku diagnozy różnicowej poszczególnych obszarów.
Czytaj też: Inwentarz osobowości NEO PI-R - co to jest?
Porady eksperta