Test ureazowy - na czym polega? Co oznacza wynik dodatni lub ujemny?

Test ureazowy jest jednym z badań diagnostycznych służących do rozpoznania zakażenia bakterii Helicobacter pylorii oraz monitorowania skuteczności terapii. Wyróżnia się dwa rodzaje testu ureazowego – szybki test ureazowy oraz ureazowy test oddechowy. Sprawdź, na czym polega test ureazowy i co oznacza dodatni wynik testu ureazowego, a co ujemny.

Spis treści

1. Szybki test ureazowy
2. Test urazowy oddechowy
3. Test ureazowy - na czym polega?
4. Test ureazowy - wyniki dodatni lub ujemny

Test urazowy jest badaniem służącym do rozpoznania zakażenia bakterią Helicobacter pylorii (H. pylorii). Test wykorzystuje zdolność wydzielania przez H. pylorii enzymu ureazy, który rozkłada mocznik do amoniaku i dwutlenku węgla.

Wskazaniami do wykonania testu ureazowego są podejrzenie zakażenia bakterią H. pylorii oraz choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy.

Szybki test ureazowy

Szybki test ureazowy należy do badań inwazyjnych, gdyż wymaga wykonania gastroskopii i pobrania wycinka błony śluzowej żołądka. Inna nazwa tego testu to CLO-test (ang. Campylobacter-like organism test). Test ten ma zastosowanie zarówno w rozpoznaniu czynnego zakażenia bakterią, jak i w ocenie skuteczności leczenia. Zaletą szybkiego testu ureazowego jest to, że jest tani i szybki (wynik uzyskuje się do 15 min).

Test urazowy oddechowy

Ureazowy test oddechowy należy do badań nieinwazyjnych. Uznawany jest za tzw. złoty standard diagnostyczny. Wykonuje się go wtedy, gdy badanie powinno być przeprowadzone szybko, chory ma przeciwwskazania do gastroskopii lub nie wyraża na nią zgody. Badanie ma zastosowanie zarówno w rozpoznaniu czynnego zakażenia bakterią, jak i w ocenie skuteczności leczenia. Zaletą ureazowego test oddechowego jest jego wysoka czułość i swoistość.

Test ureazowy - na czym polega?

Szybki test ureazowy polega na umieszczeniu wycinka (bioptatu) błony śluzowej żołądka po gastroskopii na płytce zawierającej mocznik z dodatkiem barwnika (np. czerwieni fenylowej). Rozpad mocznika do amoniaku i dwutlenku węgla przez ureazę bakteryjną podnosi pH podłoża (alkalizuje je) i powoduje zmianę barwy z żółtej na czerwoną. Bioptat powinien być pobierany z okolicy przedodźwiernikowej, ponieważ H. pylorii zwykle występują w tej okolicy żołądka.

• Endoskopia: kiedy robi się badania endoskopowe?

Wynik badania otrzymuje się po około 15 minutach, jednak w zależności od producenta testu czas odczytu może zawierać się w przedziale od 5 do 60 minut. Czułość i swoistość szybkiego testu ureazowego wynosi 95% przy wykorzystaniu dwóch wycinków błony śluzowej żołądka.

• Badanie histopatologiczne - co to jest? Przebieg i wyniki badania histopatologicznego

Oddechowy test ureazowy polega na połknięciu przez pacjenta kapsułki z mocznikiem znakowanym nieradioaktywnym węglem ¹³C lub radioaktywnym węglem ¹⁴C (rzadziej stosowany). W żołądku H. pylorii przy udziale ureazy rozkłada znakowany mocznik, a uwolniony dwutlenek węgla (ze znakowanym węglem) zostaje wydalony z organizmu przez płuca.

Po 15‑30 minutach oznacza się zawartość znakowanego węgla w dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu. Dwutlenek węgla jest oznaczany przy użyciu licznika scyntylacyjnego (¹⁴C) lub spektrometrii masowej (¹³C). Czułość oddechowego testu ureazowego wynosi 90-95%, a swoistość 90-98%. Jest on przydatny w ocenie skuteczności eradykacji (eliminacji) H. pylorii po upływie 4 tygodni od zakończenia terapii.

Przy zastosowaniu radioaktywnego węgla ¹⁴C badanie nie może być wykonywane u dzieci i kobiet w ciąży. Test ten nie jest często stosowany z uwagi na jego drogi koszt i dość skomplikowane przeprowadzenie.

Test ureazowy - wyniki dodatni lub ujemny

W szybkim teście ureazowym zmiana zabawienia podłoża z żółtej na czerwoną oznacza obecność bakterii H. pylorii w badanej próbce.

W ureazowym teście oddechowym obecność dwutlenku węgla ze znakowanym węglem oznacza czynne zakażenie H. pylorii. Ilość znakowanego dwutlenku węgla w wydychanym koreluje dodatnio z ilością bakterii H. pylorii w błonie śluzowej żołądka.

CZYTAJ TEŻ:

• Helicobacter pylori - badania. Testy wykrywające bakterię H. pylori
• Helicobacter pylori - test z krwi. Na czym polega?
• Helicobacter pylori - leczenie. Jak się pozbyć bakterii H. pylori z organizmu?

Piśmiennictwo

1. Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej, podręcznik dla studentów medycyny pod redakcją Dembińska-Kieć A. i Naskalski J.W., Elsevier Urban & Partner Wydawnictwo Wrocław 2009, wydanie 3.
2. Choroby wewnętrzne, pod redakcją Szczeklik A., Medycyna Praktyczna Kraków 2010
3. Bartnik W i wsp. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii dotyczące diagnostyki i leczenia zakażenia Helicobacter pylori. Med Prakt 2014; 5: 46-60.

O autorze

dr n. med. Karolina Karabin, biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, Cambridge Diagnostics Polska

Z wykształcenia biolog ze specjalizacją mikrobiologia i diagnosta laboratoryjny z ponad 10-letnim stażem w pracy laboratoryjnej. Absolwentka Studium Medycyny Molekularnej oraz członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka.Kierownik grantów naukowych realizowanych w Pracowni Diagnostyki Molekularnej przy Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Tytuł doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej obroniła na I Wydziale Lekarskim WUM. Autorka wielu prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, biologii molekularnej i żywienia. Na co dzień jako specjalista w zakresie diagnostyki laboratoryjnej prowadzi dział merytoryczny w Cambridge Diagnostics Polska oraz współpracuje z zespołem dietetyków w Poradni Dietetycznej CD. Ze specjalistami dzieli się praktyczną wiedzą dotyczącą diagnostyki i dietoterapii chorób na konferencjach, szkoleniach oraz na łamach czasopism i portali internetowych. Szczególnie zainteresowana wpływem współczesnego stylu życia na procesy molekularne w organizmie.

dr n. med. Karolina Karabin