Test transformacji limfocytów (LTT)

Test transformacji limfocytów (LTT) został opracowany w latach 60. XX wieku i ma przede wszystkim zastosowanie w diagnostyce alergologicznej. Test LTT znalazł również zastosowanie w diagnostyce przewlekłych zakażeń krętkiem Borrelia burgdorferi, który jest przyczyną boreliozy z Lyme. Test ma znaczenie szczególnie wtedy, kiedy pojawiają się trudności w rozpoznaniu choroby. Na czym polega test LTT i jak interpretować jego wyniki?

Spis treści

1. Test transformacji limfocytów (LTT) - zastosowanie
2. Test transformacji limfocytów (LTT) – borelioza z Lyme
3. Test transformacji limfocytów (LTT) - na czym polega?
4. Test transformacji limfocytów (LTT) - wyniki

Test transformacji limfocytów (LTT, ang. lymphocyte transformation test) został po raz pierwszy opisany w 1960 roku.

Test jest obecnie stosowany w badaniach naukowych oraz jako narzędzie diagnostyczne w różnych dziedzinach medycyny, głównie alergologii.

Test transformacji limfocytów (LTT) - zastosowanie

Test LTT znalazł zastosowanie w:

• ocenie defektów układu odpornościowego, np. objawiających się zwiększoną wrażliwością na zakażenia
• diagnostyce przewlekłych zakażeń bakteryjnych (Borrelia, Chlamydia, Yersinia), pierwotniakowych (Giardia lamblia) i wirusowych (herpeswirusy)
• diagnostyce nadwrażliwości (alergii) typu IV zależnych od limfocytów T na leki, metale, dodatki do żywności, pleśnie, pokarmy (np. gluten); szczególne zastosowanie test LTT znalazł w wykrywaniu alergii na materiały stomatologiczne jak protezy, czy wypełnienia

Test transformacji limfocytów (LTT) – borelioza z Lyme

Trudności diagnostyczne związane z rozpoznaniem boreliozy z Lyme zmuszają specjalistów do poszukiwania innych niż tylko rekomendowane badania laboratoryjne. Jednym z nich jest test LTT. Uważa się, że test LTT może być pomocny w:

• potwierdzeniu aktywnego zakażenia u osób z dodatnim wynikiem badań serologicznych jednak bez objawów wskazujących na boreliozę z Lyme
• potwierdzeniu aktywnego zakażenia u osób z wynikami ujemnymi lub granicznymi w badaniach serologicznych, ale z klinicznymi objawami boreliozy z Lyme
• monitorowaniu skuteczności antybiotykoterapii
• ocenie wznowy boreliozy z Lyme

Należy jednak mieć na uwadze, iż test LTT nie jest rekomendowanym badaniem w diagnostyce boreliozy z Lyme przez Krajową Izbę Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego oraz Konsultanta Krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych, ponieważ test ten wymaga jeszcze walidacji (czyli potwierdzenia jego wiarygodności) w tej jednostce chorobowej.

• Borelioza - badania przy boreliozie. Czy badanie kleszcza ma sens?

Test transformacji limfocytów (LTT) - na czym polega?

Badanie polega na ocenie reaktywności komórek układu odpornościowego (limfocytów T pamięci immunologicznej) na badany antygen/alergen, np. lek, białko bakteryjne. Komórki odpornościowe stają się reaktywne na dany antygen/alergen po wcześniejszym kontakcie z nim (stąd nazwa limfocyty T pamięci immunologicznej).

Do wykonania testu LTT komórki są pozyskiwane z krwi obwodowej pacjenta, pobranej z żyły. Następnie w laboratorium z krwi są separowane poszczególne frakcje komórek, a konkretnie komórki jednojądrzaste (limfocyty i monocyty).

Wyizolowane komórki są następnie hodowane w odpowiednich warunkach i następnie stymulowane określonym antygenem/alergenem. Jeśli komórki miały z nim kontakt, zaczynają się dzielić i wtedy dokonuje się pomiaru intensywności tych podziałów.

Poszczególne modyfikacje testu LTT w różny sposób mierzą punkt końcowy podziałów komórek i mogą być oceniane pośrednio za pomocą pomiaru:

• produkcji cząsteczek sygnałowych jak interferon-gamma (INF-γ), które są wytwarzane przez dzielące się komórki; inna nazwa tej modyfikacji testu LTT to EliSpot
• aktywności receptorów na powierzchni dzielących się komórek, np. CD25, CD69, HLA-DR
• ilości DNA powstałego podczas fazy syntezy, która występuje tylko w stymulowanych antygenem/alergenem, dzielących się limfocytach T; w tym celu nowo zsyntetyzowane nici DNA znakuje się np. 3H-tymidyną, która jest następnie wykrywana przez specjalny licznik

Badanie jest wykonywane w trzech lub czterech powtórzeniach, aby zwiększyć wiarygodność uzyskanego wyniku.

Test transformacji limfocytów (LTT) - wyniki

Wynik pozytywny testu LTT oznacza obecność we krwi limfocytów T pamięci immunologicznej, które miały wcześniej kontakt z badanym antygenem/alergenem. Co może wskazywać na związek przyczynowy-skutkowy między badanym czynnikiem a objawami występującymi u pacjenta.

Na wyniku badania znajdują się wartości liczbowe wyrażone jako współczynnik stymulacji (SI, ang. stimulation index). SI wyraża intensywność podziałów komórek odpornościowych względem kontroli negatywnej, którą w tym przypadku są komórki odpornościowe, które nie były stymulowane antygenem/alergenem.

Wynik SI poniżej 1 uznaje się za negatywny, wynik pomiędzy 2 a 3 za słabo dodatni (graniczny), a wynik powyżej 3 uznaje się za dodatni.

Piśmiennictwo

1. https://www.xenodiagnostics.com/lymphocyte-transformation-test.html
2. Pichler W.J i Tilch J. The lymphocyte transformation test in the diagnosis of drug hypersensitivity. Allergy. 2004 Aug;59(8):809-20.
3. Rychlik U. i wsp. Test transformacji limofcytów (LTT) diagnostyka laboratoryjna. Journal of Laboratory Diagnostics 2013, 49 (4);  425-428.
4. Diagnostyka laboratoryjna chorób odkleszczowych Rekomendacje Grupy Roboczej: Krajowa Izba Diagnostów Laboratoryjnych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny, Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych, Klinika Chorób Zakaźnych i Neuroinfekcji Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Polskie Towarzystwo Wirusologiczne, Warszawa 2014.

dr n. med. Karolina Karabin, biolog molekularny, diagnosta laboratoryjny, Cambridge Diagnostics Polska

Z wykształcenia biolog ze specjalizacją mikrobiologia i diagnosta laboratoryjny z ponad 10-letnim stażem w pracy laboratoryjnej. Absolwentka Studium Medycyny Molekularnej oraz członek Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka.Kierownik grantów naukowych realizowanych w Pracowni Diagnostyki Molekularnej przy Klinice Hematologii, Onkologii i Chorób Wewnętrznych WUM. Tytuł doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej obroniła na I Wydziale Lekarskim WUM. Autorka wielu prac naukowych i popularnonaukowych z zakresu diagnostyki laboratoryjnej, biologii molekularnej i żywienia. Na co dzień jako specjalista w zakresie diagnostyki laboratoryjnej prowadzi dział merytoryczny w Cambridge Diagnostics Polska oraz współpracuje z zespołem dietetyków w Poradni Dietetycznej CD. Ze specjalistami dzieli się praktyczną wiedzą dotyczącą diagnostyki i dietoterapii chorób na konferencjach, szkoleniach oraz na łamach czasopism i portali internetowych. Szczególnie zainteresowana wpływem współczesnego stylu życia na procesy molekularne w organizmie.

dr n. med. Karolina Karabin