Rezonans magnetyczny kolana - wskazania, przeciwwskazania, przebieg, cena

Rezonans magnetyczny kolana jest badaniem, które w najdokładniejszym stopniu jest w stanie zobrazować struktury stawu kolanowego i wykryć choroby lub nieprawidłowości w jego obrębie. Wśród zalet tej techniki wymienić można jednak nie tylko dokładność, lecz także bezpieczeństwo podczas badania. Jakie są wskazania do wykonania rezonansu magnetycznego kolana i w jaki sposób należy się do niego przygotować? Kiedy należy zrobić rezonans z kontrastem, a kiedy bez?

Rezonans magnetyczny kolana wykonuje się w przypadku pojawienia się nieprawidłowości w obrębie stawu kolanowego. Staw kolanowy jest wyjątkowym stawem w ludzkim organizmie. Wyróżnia go to, że jest on poddawany największym obciążeniom oraz skomplikowana budowa. W skład stawu kolanowego wchodzą kości (piszczelowa i udowa), łąkotki, torebka stawowa i więzadła. Biorąc pod uwagę to, że staw kolanowy nieustannie dźwiga ciężar całego ciała, wchodzące w jego skład struktury dość często ulegają różnym urazom. Do ich stopniowej degeneracji może dochodzić także wraz z wiekiem lub w wyniku wypadków.

Spis treści

1. Rezonans magnetyczny kolana: rodzaje
2. Rezonans magnetyczny kolana: wskazania
3. Rezonans magnetyczny kolana: co wykrywa?
4. Rezonans magnetyczny kolana: bezpieczeństwo
5. Rezonans magnetyczny kolana: przeciwwskazania
6. Rezonans magnetyczny kolana: przygotowanie
7. Rezonans magnetyczny kolana: przebieg
8. Rezonans magnetyczny kolana: cena

Rezonans magnetyczny kolana: rodzaje

Rezonans magnetyczny (obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego, w skrócie – wywodzącym się od angielskiego magnetic resonance imaging – MRI) to termin dość ogólny. Wyróżnia się bowiem różne rodzaje tego badania.

W przypadku obrazowania stawu kolanowego badanie może być wykonywane bez albo z wykorzystaniem środka kontrastowego. Wtedy, gdy badanemu ma być podany kontrast, badanie określa się mianem artrografii kolan metodą rezonansu magnetycznego.

Najczęściej środek kontrastowy podawany jest do samego stawu kolanowego (wtedy badanie nazywa się artrografią bezpośrednią). Rzadziej zaś kontrast przy rezonansie stawu kolanowego podawany jest dożylnie (w takim wypadku badanie określa się mianem artrografii pośredniej).

Rezonans magnetyczny kolana z kontrastem zalecany jest szczególnie wtedy, gdy istnieje podejrzenie uszkodzenia najmniejszych elementów stawu kolanowego, takich jak np. łąkotki.

Podanie środka kontrastowego przed badaniem zwiększa jego wartość diagnostyczną. Pozwala to chociażby znacząco zredukować ryzyko wyniku fałszywie ujemnego.

Wynik fałszywie ujemny oznacza sytuację, gdzie podczas badania nie stwierdza się istnienia procesu patologicznego pomimo jego obecności u chorego.

Rezonans magnetyczny kolana: wskazania

Obrazowanie stawu kolanowego metodą rezonansu magnetycznego wskazane jest przy podejrzeniu różnych defektów dotyczącej tej struktury. Badanie może zostać zalecone m.in. osobom, które:

• doświadczyły jakiegoś urazu kończyny dolnej,
• zmagają się z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi kolan,
• przez dłuższy czas doświadczają obrzęku stawów kolanowych,
• mają różnego stopnia trudności z poruszaniem się, których podejrzewaną przyczyną jest jakiś defekt stawu kolanowego.

Rezonans magnetyczny kolana: co wykrywa?

Wśród zaś konkretnych patologii, które można wykryć dzięki rezonansowi magnetycznemu kolana, wymienić można przede wszystkim:

• zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego,
• uszkodzenia ścięgien, więzadeł czy chrząstek stawu kolanowego,
• uszkodzenia łąkotek,
• kostno-chrzęstną martwicę oddzielającą,
• torbiel Bakera,
• przerost błony maziowej stawu kolanowego,
• złamania kości tworzących staw kolanowy,
• obecność wolnych ciał chrzestnych lub kostnych oderwanych wskutek doświadczenia przez pacjenta jakiegoś urazu.

Rezonans magnetyczny kolana: bezpieczeństwo

Wielu pacjentów przed różnymi badaniami obawia się o to, czy ich przeprowadzenie związane jest z jakimś zagrożeniem dla ich zdrowia. W przypadku rezonansu magnetycznego kolana można powiedzieć, że badanie to jest bezpieczne. Jego wykonanie nie jest związane chociażby z narażeniem pacjenta na promieniowanie jonizujące (jak to ma miejsce w przypadku tomografii komputerowej czy wykonywania zdjęć rentgenowskich).

Jak zawsze istnieje jednak pewne ryzyko i dotyczy ono badań z zastosowaniem środków kontrastowych. Po ich podaniu u pacjenta może dojść do reakcji alergicznej, zdarza się to jednak ogólnie stosunkowo rzadko.

Rezonans magnetyczny kolana: przeciwwskazania

Przeciwwskazań do wykonania rezonansu magnetycznego kolana wyróżnia się tak naprawdę niewiele. Podczas badania dochodzi do wytworzenia silnego pola elektromagnetycznego, które ma zdolność przyciągania różnych metali.

Współcześnie wiele osób ma w swoich organizmach różne metalowe implanty, np. implanty zębowe, rozruszniki serca czy neurostymulatory i endoprotezy, niektórzy zaś korzystają z aparatów ortodontycznych.

Kiedyś posiadanie tego rodzaju implantów było bezwarunkowym przeciwwskazaniem do rezonansu magnetycznego. Obecnie jednak – dzięki postępowi technologicznemu – coraz częściej urządzenia medyczne produkowane są z takich tworzyw, które nie ulegają namagnesowaniu.

Warto wobec tego zadbać o to, aby mieć dokument informujący o tym, z jakiego materiału jest wykonany implant zębowy czy rozrusznik serca.

W przypadku obrazowania metodą rezonansu magnetycznego innych struktur, np. rezonansu głowy – przeciwwskazaniem do badania jest klaustrofobia.

Rezonans magnetyczny kolana zazwyczaj wykonywany jest w tzw. otwartym rezonansie, dzięki czemu nie ma konieczności pozostawania w zamkniętej przestrzeni. Dzięki temu nawet osoby z klaustrofobią nie powinny odczuwać niepokoju podczas wykonywania badania.

Rezonans magnetyczny kolana: przygotowanie

Tak naprawdę rezonans magnetyczny kolana nie wymaga od pacjenta jakichś intensywnych przygotowań. Przed badaniem należy zdjąć wszelkie metalowe przedmioty, takie jak np. pierścionki czy kolczyki.

Warto również udać się do placówki medycznej w wygodnej, pozbawionej elementów metalowych odzieży. Krótko przed badaniem korzystnie jest wykonać badanie stężenia kreatyniny we krwi – nie zawsze jest ono wymagane, warto jednak znać jej poziom szczególnie w sytuacji, gdy badanemu ma być podawany środek kontrastowy.

Rezonans magnetyczny kolana: przebieg

MRI kolana może zaskoczyć niektórych pacjentów. Gdy badanie ma być przeprowadzone bez środka kontrastowego, badany nie musi się nawet przed nim rozbierać. Procedura zazwyczaj przeprowadzana jest na leżąco, a w zasięgu działania maszyny do rezonansu znajduje się jedynie kończyna dolna pacjenta. Czasami jest ona specjalnie stabilizowana, ponieważ poruszanie nią w trakcie badania może negatywnie wpłynąć na jego wynik.

Czas trwania badania sięga od około 20 do 60 minut i jest ono bezbolesne. Ból mogą odczuwać ci pacjenci, którym podawany jest środek kontrastowy. Bezpośrednio po rezonansie magnetycznym kolana bez kontrastu pacjent może wrócić do swojej zwyczajnej aktywności. Nieco inaczej jest jednak wtedy, gdy przeprowadzone zostaje badanie z użyciem środka kontrastowego.

W przypadku artrografii bezpośredniej, czyli tej, gdzie kontrast podaje się bezpośrednio do jamy stawowej, pacjenci po jej wykonaniu mogą skarżyć się na ból kończyny dolnej i mieć trudności w poruszaniu się – ustępują one zwykle w ciągu maksymalnie około 24 godzin, warto jednak zadbać o to, aby ktoś pomógł pacjentowi dostać się po badaniu do domu.

Rezonans magnetyczny kolana: cena

MRI kolana można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ. Niezbędne jest wtedy posiadanie skierowania. Zdobycie samego skierowania na badanie większym problemem raczej nie jest. Jednak dużą trudnością może być czas oczekiwania na jego wykonanie, który w polskiej opiece zdrowotnej wynosić może kilka lub nawet kilkanaście miesięcy.

Ze względu na długi czas oczekiwania wielu pacjentów decyduje się wykonać rezonans magnetyczny kolana w komercyjnych placówkach medycznych. W takiej sytuacji należy liczyć się z poniesieniem kosztów sięgających od 300 do nawet 1000 złotych.

Wspomnieć należy również o tym, iż koszt badania typowo wzrasta wtedy, gdy ma podczas niego być wykorzystany środek kontrastowy.

Czytaj też:

• Rezonans magnetyczny stawów
• Urazy kolana: objawy i diagnostyka
• Artroskopia - badanie stosowane w diagnostyce i leczeniu chorób stawów
• Leczenie kolana - zachowanie sprawności ruchowej