Kwas moczowy - normy w badaniu krwi

Kwas moczowy jest jednym z parametrów w badaniach biochemicznych krwi. Poziom jego stężenia w organizmie jest istotny przede wszystkim przy diagnozowaniu dny moczanowej i chorób nerek. Sprawdź, jakie są normy kwasu moczowego we krwi i o czym może świadczyć jego zbyt wysoki poziom.

Spis treści

1. Kwas moczowy - normy w badaniu biochemicznym
2. Wzrost stężenia kwasu moczowego
3. Jak obniżyć stężenie kwasu moczowego?
4. Spadek stężenia kwasu moczowego
5. Badanie poziomu kwasu moczowego z krwi lub moczu

Kwas moczowy jest końcowym produktem metabolizmu zasad purynowych, a jego stężenie zależy od tempa procesów syntezy i wydalania z organizmu. Badanie biochemiczne krwi pod kątem stężenia kwasu moczowego zleca się, gdy istnieje podejrzenie dny moczanowej, chorób nerek czy chorób rozrostowych. Takie badanie wykonuje się również w celu kontrolowania poprawności i skuteczności leczenia.

Kwas moczowy - normy w badaniu biochemicznym

Za normę kwasu moczowego przyjmuje się jego poziom w granicach 3-7 mg/dl.

Poziom kwasu moczowego we krwi, aby nie wpływał niekorzystnie na zdrowie, powinien być niższy niż 6mg/dl. 

Jednak u osób z grupy wysokiego ryzyka sercowo-naczyniowego powinien być jeszcze niższy - wynosząc mniej niż 5 mg/dl.

Wzrost stężenia kwasu moczowego

Wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi oznacza zwiększoną jego produkcję przez organizm.

Objawy świadczące o podwyższonym stężeniu kwasu moczowego to:

• gorączka,
• bóle stawów,
• nudności,
• wymioty,
• krwiomocz,
• zastój moczu,
• bóle brzucha,
• bóle w odcinku lędźwiowym kręgosłupa.

Nadmierny wzrost stężenia kwasu moczowego (hiperurykemia) może mieć charakter pierwotny lub wtórny.

Pierwotna hiporurykemia rozwija się w wyniku wrodzonych defektów metabolizmu, np. zespół Lesch-Nyhana (około 1 procent przypadków) lub zaburzenia sekrecji w kanalikach nerkowych (99 procent przypadków).

Przyczyną hiperurykemii wtórnej mogą być:

• dieta wysokobiałkowa, która jest bogata właśnie w puryny,
• dna mocznowa,
• łuszczyca,
• niedotlenienie tkanek,
• duże uszkodzenia tkanek np. w wyniku wypadku czy w przypadku nowotworów - masywny rozpad komórek podczas chemioterapii,
• niewydolność nerek,
• zatrucie ołowiem,
• niektóre leki.

Natomiast do najczęstszych objawów hiperurykemii należą:

• dna moczanowa z wysoką gorączką,
• kolka nerkowa.

Jak obniżyć stężenie kwasu moczowego?

Stężenie kwasu moczowego można obniżyć m.in. poprzez zmianę nawyków żywieniowych i diety. Najważniejszą kwestią jest nawadnianie organizmu. Przy podwyższonym stężeniu kwasu moczowego zaleca się picie 2-3 l płynów dziennie. Najlepszym rozwiązaniem będzie woda, dozwolone jest również picie herbat ziołowych.

Nie powinno się natomiast spożywać:

• mocnych herbat,
• kawy,
• alkoholu,
• napojów z dużą ilością fruktozy,
• soków owocowych,
• tłustych potraw,
• nabiału,
• roślin strączkowych,
• nadmiernych ilości soli.

Do produktów zalecanych zaliczyć można m.in.:

• owoce,
• produkty zbożowe,
• oraz chude mięso (najlepiej drobiowe).

Spadek stężenia kwasu moczowego

Spadek stężenia kwasu moczowego to hipourykemia. Może ona świadczyć o zaburzeniach metabolicznych.

Pojawia się np. w ksantynurii (rzadkie zaburzenie genetyczne, którego leczenie polega na przyjmowaniu dużej ilości płynów i unikaniu żywności bogatej w puryny) lub w wyniku zwiększenia wydzielania nerkowego, np. w SIADH czyli w zespole Schwartza-Barttera (zespole niewłaściwego uwalniania wazopresyny). Może być także kombinacją obydwu tych stanów.

Obniżone stężenie kwasu moczowego może pojawić się równeż w:

• zespole Franconi'ego,
• chorobach wątroby,
• chorobach nerek,
• chorobie Wilsona,
• celiakii.

Czytaj też:

• LDH (LD), dehydrogenaza mleczanowa - normy
• Fosfataza kwaśna (ACP) - normy w badaniu biochemicznym

Badanie poziomu kwasu moczowego z krwi lub moczu

Aby określić poziom kwasu moczowego niezbędne jest wykonanie badań biochemicznych. Można je wykonać zarówno z próbki krwi, jak i z dobowej zbiórki moczu.

Na badanie należy udać się na czczo, najlepiej w godzinach porannych. Polega ono na pobraniu krwi z żyły łokciowej. W przypadku badania moczu, należy oddać mocz do specjalnego pojemnika zaraz po przebudzeniu i dostarczyć go do punktu laboratoryjnego.

Czytaj też:

• Morfologia krwi: jak odczytać wynik
• Morfologia krwi - o czym mówi to badanie krwi
• Badanie moczu - analiza ogólna

Agnieszka Paculanka

Weronika Rumińska