EKG metodą Holtera - czym jest? Jakie są wskazania do badania?

Weryfikacja

Autor: lek. Patryk Jasielski

EKG metodą Holtera jest jedną z odmian elektrokardiografii. Jest to bardzo przydatne badanie, szczególnie w diagnostyce zaburzeń rytmu serca. Zlecane jest przez kardiologa w różnych sytuacjach klinicznych. Na czym polega EKG metodą Holtera oraz jakie są wskazania do jego wykonania?

Spis treści

1. Czym jest EKG metodą Holtera?
2. Jak się przygotować do badania EKG metodą Holtera? 
3. Wskazania do założenia Holtera

EKG stanowi zapis aktywności elektrycznej serca, w czasie jego aktywności. Pozwala zdiagnozować wiele schorzeń tego narządu. Zwykłe EKG rejestruję pracę serca w konkretnym, aktualnym momencie. Jeżeli jakieś zaburzenie rytmu jest obecne cały czas, to wówczas takie badanie jest wystarczające by je wykryć. Problemem są takie arytmię, które pojawiają się okresowo, a później znikają i po jakimś czasie znowu następują. Część z nich może występować np. tylko w nocy, podczas snu. Takich zaburzeń rytmu serca zwykłe EKG może nie wykryć, jeżeli nie trafi się na moment, w którym akurat ono jest obecne. W takich sytuacja pomocne jest wykonanie EKG metodą Holtera.

Czym jest EKG metodą Holtera?

Jest to przedłużone monitorowanie czynności elektrycznej serca poprzez specjalne urządzenie. Trwa zazwyczaj 24 godziny, chociaż może być dłuższe i trwać nawet tydzień. Polega na założeniu od 3 do 12 elektrod w obrębie klatki piersiowej. Przypina się na specjalnym pasku pacjentowi również aparat Holtera, będący urządzeniem, które monitoruję całodobowo pracę serca. Jest w nim gromadzony zapis EKG z wszystkich godzin badania.

Należy go nosić cały czas, także podczas pracy, w domu i podczas snu. Dzięki możliwości ciągłego monitorowania aktywności serca, kardiolog jest w stanie wykryć zaburzenia rytmu. Urządzenie zapisuje różne parametry, takie jak najwyższa i najniższa wartość szybkości akcji serca. Rejestruję przerwy rytmu serca i epizody częstoskurczu (czyli zbyt szybkiego bicia serca) pochodzącego z przedsionków jak i z komór.

Przez aparat Holtera zbierane są również inne parametry, pomagające kardiologii w diagnozowaniu nieprawidłowości. Zapis EKG metodą Holtera, podobnie jak zwykłe EKG składa się z linii izoelektrycznej, będącej poziomą linią i oznaczająca brak aktywności elektrycznej serca.

Kolejnymi elementami są załamki (P, Q, R, S, T i U) które są związane z pobudzeniem konkretnych części narządu. Załamki są dodatnie, jeżeli wychylają się do góry w stosunku do linii izoelektrycznej lub ujemne, gdy są poniżej tej linii. W diagnostyce ważna jest także długość odstępów pomiędzy poszczególnymi załamkami, nazywana odcinkami i odstępami PQ, QT i ST.

Na podstawie oceny wszystkich składowych EKG oraz objawów, lekarz może rozpoznać choroby serca, takie jak uszkodzenie, przerost, niedokrwienie mięśnia sercowego czy zaburzenia rytmu i przewodzenia.

Po określonym czasie badania należy zgłosić się do poradni kardiologicznej. Tam Holter zostaje zdjęty a lekarz, przy pomocy specjalnego oprogramowania odczytuje z niego dane.

Jak się przygotować do badania EKG metodą Holtera? 

Wykonanie tego badania nie wymaga specjalnego przygotowywania się. U mężczyzn z owłosioną klatką piersiową wskazane jest jego usunięcie, przed rozpoczęciem monitorowania. Dobrze jest założyć luźne ubranie, które można będzie łatwo założyć po naklejeniu elektrod na skórę.

W trakcie badania należy prowadzić dziennik obserwacji, w którym zapisuje się jakie leki się przyjmowało i o której godzinie.

Powinno się także zapisywać sytuacje stresowe i wysiłek, gdyż mogą zakłócać obraz EKG. Trzeba zachowywać ostrożność, tak by nie dopuścić do zamoczenia urządzenia i oderwania elektrod.

Wskazania do założenia Holtera

Do założenia Holtera istnieją konkretne wskazania kliniczne. Powinno się wykonać takie badanie u osób z omdleniami i nawracającym kołataniem serca, jeżeli nie jest znane pochodzenie tych dolegliwości. Są one często związane z epizodami bradykardii, czyli zbyt wolnego bicia serca (dużo poniżej 60 uderzeń na minutę).

Innym wskazaniem są kardiomiopatie, czyli grupa chorób wrodzonych lub nabytych uszkadzających mięsień serca. Badanie Holtera jest przydatne w ocenie reakcji organizmu na podawane leki antyarytmiczne i przy kontroli działania wszczepionego stymulatora lub kardiowertera-defibrylatora.

Kolejnymi wskazania są udar mózgu o nieustalonej przyczynie i migotanie przedsionków, będące jednym z najczęstszych zaburzeń rytmu serca, zwłaszcza u starszych osób.

lek. Patryk Jasielski