Echokardiografia obciążeniowa - badanie STRES ECHO wykryje chorobę wieńcową

Echokardiografia obciążeniowa, inaczej STRES ECHO, to badanie stosowane w diagnostyce m.in. choroby wieńcowej i wad zastawkowych serca. Jego celem jest bowiem określenie, czy u badanego występuje niedokrwienie mięśnia sercowego. Co to jest badanie STRES ECHO? Na czym polega echokardiografia obciążeniowa?

Spis treści

1. Echokardiografia obciążeniowa - w jakim celu wykonuje się badanie?
2. Echokardiografia obciążeniowa - wskazania i przeciwwskazania
3. Echokardiografia obciążeniowa - wysiłkowa
4. Echokardiografia obciążeniowa - farmakologiczna
5. Echokardiografia obciążeniowa - przezprzełykowa
6. Echokardiografia obciążeniowa - powikłania

Echokardiografia obciążeniowa (STRES ECHO) to badanie echokardiograficzne obciążeniowe, które łączy w sobie dwie metody diagnostyczne: elektrokardiografię wysiłkową (próby wysiłkowej EKG) i badanie echokardiograficzne (echa serca). Echokardiograficzna próba obciążeniowa polega na wykorzystaniu różnego typu testów pobudzających kurczliwość i/lub wywołujących kontrolowane niedotlenienie mięśnia sercowego z jednoczesną echokardiograficzną oceną kurczliwości serca. Obecnie wyróżnia się 3 warianty echokardiografii obciążeniowej:

• wysiłkową - polega na obciążeniu pacjenta wysiłkiem fizycznym w trakcie badania
• farmakologiczną -  polega na podaniu leków nasilających zapotrzebowanie mięśnia serca na tlen, takich jak dobutamina, dipirydamol, adenozyna
• przezprzełykową - polega na stymulacji serca za pomocą elektrody przezprzełykowej

SPRAWDŹ >> Na czym polega echo serca?

Echokardiografia obciążeniowa - w jakim celu wykonuje się badanie?

Dzięki echokardiografii obciążeniowej można uzyskać informacje np. na temat rozległości niedokrwienia mięśnia sercowego. U chorych po zawale serca można ocenić żywotność określonego obszaru mięśnia serca, a u pacjentów, u których wykonano angioplastykę, można określić, ile czasu zajmie przywrócenie funkcji skurczowej serca. Echokardiograficzny test obciążeniowy pozwala także stwierdzić, czy u pacjenta z podejrzeniem lub rozpoznaniem choroby serca powinno się przeprowadzić koronarografię czy operację na otwartym sercu. Może również stanowić uzupełnienie wyników próby wysiłkowej EKG.

Echokardiografia obciążeniowa - wskazania i przeciwwskazania

Wskazaniem do wykonania badania jest podejrzenie choroby wieńcowej u osób niemogących wykonać wysiłku fizycznego, nieprawidłowe spoczynkowe EKG uniemożliwiające ocenę niedokrwienia, a także kwalifikacja do rozległych operacji w celu oceny ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Echokardiograficzna próba obciążeniowa może być wykonana również wtedy, gdy wynik standardowego testu wysiłkowego uniemożliwia postawienie jednoznacznej diagnozy.

Badania nie można wykonać u osób nadwrażliwych na lek lub które zmagają się ze schorzeniem przebiegającym ze zwężeniem drogi odpływu z lewej komory serca, np. niestabilną chorobą wieńcową. Przeciwwskazaniami do wykonania echokardiografii obciążeniowej są także: migotanie przedsionków, ostra faza zawału serca oraz wstrząs septyczny i kardiogenny z ciśnieniem tętniczym poniżej 80 mm Hg.

Echokardiografia obciążeniowa - wysiłkowa

Spośród wszystkich trzech wariantów najpopularniejsza jest echokardiografia połączona z wysiłkiem fizycznym w postaci bieżni ruchomej lub cykloergometru rowerowego. Obraz echokardiograficzny rejestruje się przed wysiłkiem, w spoczynku, na szczycie wysiłku oraz 5-10 min po zakończeniu wysiłku.

SPRAWDŹ >> Na czym polega EKG wysiłkowe?

Echokardiografia obciążeniowa - farmakologiczna

Inny rodzaj badania polega na użyciu środków farmakologicznych np. dobutaminy lub adenozyny, w celu przyspieszenia pracy serca, zwiększenia jego kurczliwości. Najpopularniejszym tego rodzaju badaniem jest próba dobutaminowa, czyli echokardiograficzna próba obciążeniowa z zastosowaniem dobutaminy - leku przyspieszającego akcję serca przez zwiększenie objętości krwi, jaką serce tłoczy do naczyń krwionośnych w ciągu jednej minuty, a tym samym wywołującego stan podobny do stanu po wysiłku fizycznym. Podczas badania pacjentowi stopniowo, coraz większymi dawkami, podaje się dożylnie lek, a następnie, za pomocą echokardiografu, monitoruje się pracę serca przy zmieniającym się jego obciążeniu. Echokardiografia dobutaminowa trwa ok. 30 minut.

Badanie to może być przeprowadzone u pacjentów, którzy nie są w stanie wykonać wysiłku fizycznego.

Echokardiografia obciążeniowa - przezprzełykowa

Można także wykonać test z zastosowaniem stymulacji przezprzełykowej. Po znieczuleniu tylnej ściany gardła do jamy ustnej pacjenta zostaje włożona elektroda przełykowa, która po połknięciu jest przesuwana do przodu na głębokość około 32-38 cm. Następnie elektroda zostaje połączona z aparatem do elektrokardiografii (EKG) i zewnętrznym stymulatorem serca. Kilkuminutowa stymulacja serca i przełyku prądem o napięciu 8-25 V i natężeniu 15-25 mA może być odbierana przez badanego jako nieprzyjemne uczucie pieczenia, bólu za mostkiem lub w przełyku. Ze względy na złą tolerancję badania przez pacjentów, jest to najrzadziej wykonywany typ elektrokardiografii obciążeniowej.

Echokardiografia obciążeniowa - powikłania

W trakcie echokardiografii obciążeniowej mogą się pojawić pewne działania niepożądane, które są wskazaniem do przerwania testu. Są to parestezje (wrażenie drętwienia ciała), nudności, kołatanie serca, bóle głowy, duszność, drżenie ciała.

Monika Majewska