Dziecko u ginekologa: kiedy wizyta u ginekologa dziecięcego jest konieczna?

Czasem dziewczynka potrzebuje pomocy ginekologa na długo przed pierwszą miesiączką - bywa, że już kilkumiesięczne niemowlęta muszą zostać zbadane przez lekarza tej specjalności. Jakie dolegliwości powinny skłonić cię do wizyty z dzieckiem u ginekologa? Jak przebiega wizyta u ginekologa dziecięcego? Jak przygotować do niej dziecko, by poradziło sobie ze stresem przed wizytą?

Wizyta z dzieckiem u ginekologa dziecięcego jest stresująca zarówno dla matki, jak i dla córki. Zdaniem lekarzy bardzo ważne jest, by matka przed wizytą przygotowała dziecko, by wiedziało, czego się spodziewać w trakcie wizyty i by sama zachowała spokój w trakcie badania. Ginekolog dziecięcy z racji swej specjalizacji ma odpowiednie przygotowanie do badania małych pacjentek.

Wizyta z dzieckiem u ginekologa: przygotowanie do wizyty

Najważniejsze jest przygotowanie psychiczne dziecka do wizyty - spokojna rozmowa na temat tego co się będzie działo w gabinecie i dlaczego. Jeśli masz wątpliwości,wcześniej podpytaj lekarza. W przypadku noworodków i niemowląt ten problem odpada, ale pozostaje kwestia delikatnego podmycia dziecka, chyba, że lekarz ze względu na objawy zgłaszane przy zapisie na wizytę, zadecyduje inaczej.

Dziecko u ginekologa: przebieg wizyty

– Pierwsze badanie ginekologiczne to duży stres – mówi prof. Włodzimierz Baranowski, ginekolog położnik, członek rady naukowej Specjalistycznego Centrum Medycznego Supernova-Med. – Ważne, by nie doznała żadnej przykrości. Dziewczynki bada się inaczej niż dorosłe kobiety, często przez odbyt. Nieinwazyjne i coraz bardziej popularne jest USG – dodaje lekarz.

Lekarz ogląda skórę dziecka w okolicach krocza, odbytu, podbrzusza, ud, by ocenić rozwój zewnętrznych narządów płciowych i owłosienia. U małych dzieci i dziewcząt nieaktywnych seksualnie przeprowadza się badanie dwuręczne zestawione przezodbytnicze w celu oceny narządu rodnego, a w niektórych przypadkach klinicznych (np. krwawienie z dróg rodnych, obecność ciała obcego w pochwie, podejrzenie wad rozwojowych) można wykorzystać wzierniki dziecięce (ogrzane, zwilżane 0,9% roztworem NaCl) lub waginoskop.

U dziewcząt aktywnych seksualnie przeprowadza się badanie ginekologiczne poprzez wziernikowanie pochwy (odpowiednio dobrany wziernik pochwowy) oraz badanie dwuręczne zestawione. Zaleca się również w tej grupie pacjentek pobranie rozmazu cytologicznego, najpóźniej do 3 lat po inicjacji seksualnej.

Ostatnią częścią badania ginekologicznego jest badanie ultrasonograficzne narządów miednicy mniejszej, które można wykonać głowicą przezbrzuszną przy wypełnionym pęcherzu moczowym lub rektalną (małe dzieci i dziewczęta nieaktywne seksualnie) oraz głowicą dopochwową (dziewczęta aktywne seksualnie). Badanie to pozwala na ocenę stopnia rozwoju i prawidłowości narządów płciowych, grubości endometrium, liczby i wielkości pęcherzyków jajnikowych oraz wykrycie obecności torbieli jajnika i guzów jajnika.

Kiedy wizyta u ginekologa jest konieczna?

– U kilkumiesięcznych dziewczynek sklejają się wargi sromowe. Wynika to z zaniedbań higienicznych lub zmian hormonalnych – opowiada prof. Baranowski. Mamy powinny zatem zwracać uwagę na wszelkie zaczerwienienia, przebarwienia, guzki i wysięki u córek. Nawet nastolatki mogą chorować na nowotwory narządów płciowych. Dlatego tak ważne jest, by szybko reagować na powiększenie u nich brzucha. Niepokoić powinna też asymetria rozwoju piersi, owłosienie na klatce piersiowej i na twarzy oraz nadmierny trądzik, który może być oznaką wadliwej pracy jajników.
Młode dziewczyny nie zdają sobie sprawy z zaburzeń miesiączkowania. Powód do wizyty u ginekologa daje zarówno zbyt wczesna pierwsza miesiączka (przed ukończeniem 12 lat), jak i jej brak u 16-letniej dziewczyny. Pierwsze miesiączki często prowadzą do osłabienia. Dziewczynki stają się blade, mają kłopoty z koncentracją. Jeśli rodzice zauważą takie objawy, a krwawienia są obfite lub bolesne, przyda się wizyta u specjalisty.

W okresie noworodkowym, niemowlęcym i dzieciństwie do wizyty z dzieckiem u ginekologa powinny skłonić:

• stosowanie przez mamę leków hormonalnych podczas ciąży lub w okresie laktacji
• nietypowy wygląd narządów płciowych
• zaczerwienienie sromu, nieprawidłowa wydzielina okolicy sromu, plamienie, krwawienie
• obrzęk, wydzielina, powiększenie gruczołów sutkowych
• przedwczesny rozwój sutków
• nawracające nieprawidłowe wyniki badań moczu
• bóle brzucha
• pojawiające się owłosienie, w tym na sromie
• zaburzenia wzrostu
• podejrzenie molestowania

W okresie przedpokwitaniowym i pokwitania do wizyty z dzieckiem u ginekologa powinny skłonić:

• brak oznak pokwitania
• zaburzenia rozwoju cielesnego
• zaburzony rozwój sutków
• nieregularne krwawienia miesiączkowe, brak miesiączki
• bóle miesiączkowe; nadmierne krwawienia miesiączkowe, w tym ze skrzepami
• powiększenie łechtaczki
• nasilony trądzik, narastanie owłosienia w miejscach nietypowych
• brak owłosienia płciowego
• bóle brzucha
• stany zapalne dróg rodnych (upławy)
• podejrzenie molestowania

W okresie młodzieńczym do wizyty z dzieckiem u ginekologa powinny skłonić:

• anoreksja, otyłość
• hirsutyzm, trądzik, łysienie
• planowane rozpoczęcie współżycia seksualnego
• rozpoczęcie współżycia bez wcześniejszej konsultacji ginekologicznej
• wszystkie wymienione w okresie pokwitania

Agnieszka Paculanka