Badania profilaktyczne czterdziestolatka - jakie badania powinna zrobić każda osoba po 40 r. ż.

Badania profilaktyczne, czyli takie które mają zapobiegać rozwojowi chorób, są niezbędne w każdym wieku, ale inne badania są zalecane osobom młodym, dwudziestoletnim, a inne czterdziestoletnim i oczywiście inne badania profilaktyczne powinna wykonać kobieta, inne mężczyzna. Czterdziestolatek powinien zadbać o siebie i regularnie wykonywać takie badania jak: morfologię, OB, poziom cukru, badanie moczu i antygen gruczołu krokowego (PSA).

Badania profilaktyczne czterdziestolatka - jakie badania powinna zrobić każda osoba po 40 r. ż.
Autor: thinkstockphotos.com

Jeśli skończyłeś czterdzieści lat, pamiętaj o regularnych badaniach. W tym wieku wzrasta ryzyko wystąpienia, groźnych chorób, takich jak: miażdżyca, jaskra czy problemy z prostatą. Dlatego warto raz do roku wykonać badanie krwi i moczu, zbadać poziom hormonu testosteronu, prześwietlić płuca i zmierzyć ciśnienie krwi.

Konieczne badania czterdziestolatka

  • Morfologia (raz w roku), by określić, czy nie występuje nadkrwistość lub niedokrwistość. Zwiększenie liczby białych krwinek (WBC) dowodzi procesu zapalnego lub zakażenia, białaczki lub silnego stresu. Niska oznacza zwykle chorobę szpiku, wątroby, śledziony lub naczyń wieńcowych z niedoboru kolagenu. Norma WBC wynosi 4500-10000 w mililitrze krwi, a czerwonych (RBC) 4,7-6,1 miliona w µl. Wzrost ich liczby może świadczyć o zwłóknieniu płuc, niedotlenieniu krwi lub odwodnieniu. Spadek sugeruje anemię, choroby nerek lub niedożywienie.
  • Poziom hemoglobiny podwyższony do górnej granicy normy (12,5-18,0 g/dl) to zwykle złe utlenowanie krwi, a więc początek przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). Hematokryt to stosunek liczby czerwonych krwinek do innych składników krwi. Norma wynosi 40-49 proc. Jego wysoki poziom świadczy o dużej gęstości krwi, co utrudnia krążenie i często jest przyczyną zakrzepów.
  • OB (raz w roku), gdy jest wysoki, wskazuje na proces zapalny. Norma dla mężczyzn wynosi 8-15/h (opad krwinek czerwonych po jednej godzinie).
  • Poziom glukozy (raz w roku), czyli cukru we krwi określa zagrożenie cukrzycą. Wysokie stężenie (tzw. hiperglikemia) prawie zawsze świadczy o cukrzycy. Niedobór (tzw. hipoglikemia) może, ale nie musi być związany z cukrzycą. Występuje także u osób, które długo nie jadły lub są bardzo zmęczone. Może też dowodzić chorób wątroby, zatrucia, nadczynności kory nadnerczy lub niedoczynności tarczycy. Norma to 70-100 mg/dl (3,9-6,1mmol/l).
  • Profil lipidowy (raz w roku) mierzy się, by określić poziom cholesterolu. U 80 proc. mężczyzn jest on podwyższony, a to niesie ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia. Oznaczając tzw. zły cholesterol LDL (norma 2,2-4,0 mmol/l, graniczna dopuszczalna wartość to 135 mg/dl), można wykryć zagrożenie miażdżycą, chorobą wieńcową i zawałem serca. Dobry cholesterol HDL (im go więcej, tym lepiej) jest potrzebny do wytwarzania witaminy D, kwasu żółciowego i hormonów płciowych.
  • Poziom kwasu moczowego (raz w roku) jest ściśle związany z dietą. Jego nadmiar odkłada się w surowicy krwi (z powodu wrodzonych predyspozycji), ale sprzyja mu też jedzenie dużych ilości mięsa. To tzw. hyperurykemia. Jeżeli zaniedba się leczenie i nie zmieni diety, z czasem może pojawić się tzw. dna moczanowa. Choroba jest często mylona z reumatyzmem, bo bolą wszystkie stawy i kości. Podwyższony poziom kwasu moczowego w osoczu krwi (norma 3,5-7mg/l) może świadczyć o rozpoczynającej się chorobie nowotworowej, niewydolności nerek, łuszczycy i niektórych chorobach wątroby.
  • Poziom magnezu (raz w roku) bada się, bo jego niedobór jest powszechny, a objawia się dolegliwościami przypominającymi bóle kardiologiczne, ogólnym rozbiciem, ostrym bólem głowy oraz ciągłym zmęczeniem. Norma magnezu wynosi 1,95-2,95 mg/%.
  • Antygen gruczołu krokowego (PSA) (raz w roku) - nawet jeśli nie odczuwa się żadnych dolegliwości. Konieczna jest także wizyta u urologa, by zbadał gruczoł krokowy per rectum (przez odbyt). W ten sposób można też wykryć nowotwór jelita grubego. Normy PSA zmieniają się z wiekiem, ale generalnie wynik nie powinien przekraczać 4 ng/ml.
  • Poziom hormonu tyreotropowego (TSH) (w zależności od potrzeb) pozwala ocenić pracę tarczycy. Podwyższone stężenie oznacza niedoczynność, a obniżone nadczynność.
  • Badanie moczu (raz w roku) ocenia pracę układu moczowego. Substancje znajdujące się w moczu informują o tym, co złego dzieje się w naszym organizmie. Już zapach moczu może świadczyć o chorobie. Słodki, owocowy wskazuje na cukrzycę. Jeśli mocz cuchnie, najprawdopodobniej doszło do zakażenia bakterią E. coli. Odczyn powinien być kwaśny; zasadowy mówi o skłonności do tworzenia się kamieni nerkowych. Białko w moczu to dowód stanu zapalnego. Z tzw. posiewu odczytuje się obecność bakterii, drożdży i pasożytów, które świadczą o zakażeniu układu moczowego.
  • Prześwietlenie płuc - powinno być przeprowadzane co dwa lata, chyba że ze względu na zły stan zdrowia lekarz zaleci inaczej.
  • Pomiar ciśnienia krwi - (raz w roku) nadciśnienie tętnicze nie boli, ale to nie oznacza, że się nie rozwija. Warto je mierzyć co kilka miesięcy, by mieć pewność, że z układem krążenia nie dzieje się nic złego. Najlepsze dla panów to 120 (tzw. skurczowe) na 80 (rozkurczowe). Gdy wartości dochodzą do 140/90 należy jak najszybciej udać się do lekarza i rozpocząć kurację. Często skutecznym lekiem jest zmiana diety i trybu życia.

Badania dodatkowe

  • wysiłkowe EKG oraz badanie na obecność krwi w kale - co dwa lata,
  • USG jamy brzusznej - co najmniej co trzy lata,
  • endoskopowe badanie jelita grubego - co pięć lat (aby uchronić się przed rakiem),
  • co pół roku należy odwiedzać gabinet stomatologiczny oraz okulistę, gdzie trzeba poprosić o zbadanie dna oka.

miesięcznik "Zdrowie"