Badania po 50. roku życia. Badania kontrolne, czyli co badać i jak często?

Lista absolutnie koniecznych badań dla pięćdziesięciolatków wcale nie jest długa, ale za to ważna. Obejmuje badania, które pozwalają wykryć choroby rozwijające się niepostrzeżenie. Nie sprawiają bólu, ale czynią spustoszenie w organizmie i mogą być zagrożeniem dla życia.

Nadciśnienie, choroba wieńcowa, jaskra czy rak szyjki macicy niejednokrotnie dają o sobie znać, gdy jest już za późno. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej dowiedzieć się o ich istnieniu i podjąć leczenie.

miesięcznik "Zdrowie"

Pomiar ciśnienia tętniczego

Kiedy: raz w roku.

Cel: profilaktyka miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca i udaru.

Prawidłowy wynik: 120/80 mm Hg –139/89 mm Hg.

Przygotowanie: trzeba chwilę odpocząć przed zmierzeniem ciśnienia.

Cena: 7-10 zł.

Lipidogram

Kiedy: co 5 lat przy prawidłowych wartościach. Osoby ze stwierdzonym wcześniej podwyższonym stężeniem cholesterolu lub u których występują czynniki ryzyka choroby wieńcowej – palenie, nadciśnienie, niski cholesterol HDL (<j 40 mg/dl), rozpoznanie choroby wieńcowej u ojca przed 55. rokiem życia, u matki przed 65. rokiem życia – powinny to badanie robić co rok.

Cel: ocena ryzyka miażdżycy i jej następstw. Lipidogram to pomiar stężenia trójglicerydów i cholesterolu. Ich nieprawidłowe stężenie należy do głównych czynników rozwoju miażdżycy (obok nadciśnienia i palenia). W większym stopniu przyczynia się do tego cholesterol. Mierzy się jego stężenie całkowite i we frakcjach: LDL – sprzyjającej zmianom miażdżycowym w tętnicach, i HDL – chroniącej je przed nimi.

Przygotowanie: badanie wykonywane jest na czczo (ostatni posiłek na 9-12 godzin przed pobraniem krwi).

Cena: 26-55 zł.

Pomiar stężenia glukozy

Kiedy: co 3 lata, jeśli ostatni wynik był prawidłowy. Osoby, u których wynik badania wskazuje na zagrożenie cukrzycą, są otyłe, mają wśród krewnych cukrzyków, powinny powtarzać badanie co 1-2 lata. Dotyczy to też kobiet, u których stwierdzono cukrzycę ciążową lub urodziły dziecko powyżej 4 kg.

Cel: wykrycie stanu przedcukrzycowego i cukrzycy, choroby uszkadzającej wiele narządów i przyśpieszającej rozwój miażdżycy.Prawidłowy wynik: poniżej 90 mg/dl

Przygotowanie: jak przy lipidogramie.

Cena: 9-15 zł.

Kolonoskopia

Kiedy: co 10 lat, jeśli wynik był prawidłowy. Gdy w bliskiej rodzinie wykryto raka lub polipy jelita grubego przed 60. rokiem życia – co 5 lat.

Cel: profilaktyka raka jelita grubego.

Przygotowanie: w przeddzień należy wypić ok. 4 litrów roztworu środka przeczyszczającego. Do badania nie można nic jeść, a w dniu kolonoskopii także pić.

Prawidłowy wynik: brak polipów i zmian o charakterze nowotworowym.

Cena: 350-750 zł, w zależności od tego, czy badanie jest wykonywane ze znieczuleniem ogólnym.

Badanie okulistyczne

Kiedy: nie rzadziej niż co 5 lat, najlepiej co 2 lata.

Cel: wczesne wykrycie jaskry, która nieleczona może prowadzić do ślepoty. Podstawowa diagnostyka obejmuje badanie dna oka (ocenia tarczę nerwu wzrokowego) i pomiar ciśnienia w oku.

Prawidłowe wyniki: badanie dna oka – obraz nerwu wzrokowego i naczyń krwionośnych nie wykazuje zmian; badanie ciśnienia wewnątrz oka – 9-20 mg Hg.

Przygotowanie: na 20 minut przed badaniem dna oka lekarz powinien zakroplić preparat rozszerzający źrenicę, ponieważ ułatwia to diagnostykę wzroku nie tylko w kierunku jaskry, ale i innych chorób oczu, np. zwyrodnienia plamki żółtej. Uwaga: przez 3-4 godziny po podaniu do oka kropli rozszerzających źrenicę następuje pogorszenie ostrości widzenia.

Cena: badanie dna – 50-60 zł, pomiar ciśnienia śródgałkowego – 25-50 zł.