BADANIA LABORATORYJNE - jak się do nich przygotować
Co wpływa na wyniki badań laboratoryjnych? Jak duże znaczenie ma odpowiednie przygotownanie do badania, by wynik był jak najbardziej wiarygodny. Na wynik badania laboratoryjnego pewne czynniki mają niezmienny wpływ: płeć, przynależność razowa, inne z kolei: wiek, sposób odżywania, sprawność fizyczna, rytmy biologiczne (np. cykl miesięczny u kobiet), ciąża oraz zażywanie leków zmieniają się w ciągu naszego życia.
Spis treści
Wyniki badań laboratoryjnych nie zależą tylko od tego, czy jeśmy zdrowi czy chorzy. Indywidualne wahania w badanych parametrów występują u każdego z nas. Wpływa na to wiele czynników. Pewne są niezmienne: płeć, rasa. Inne zaś, takie jak: wiek, sposób odżywiania, sprawność fizyczna, rytmy biologiczne (cykl miesięczny u kobiet), ciąża oraz zażywanie leków zmieniają się w ciagu naszego życia.
Jak się przygotować do pobrania krwi? [#TOWIDEO]
Na wyniki badań laboratoryjnych ma wpływ obciążenie organizmu
Posiłek i pora dnia bezpośrednio przed bądź w czasie pobierania próbki do analizy mają wpływ na wynik badań laboratoryjnych. Ilość i rodzaj pokarmu, na przykład spożytego nawet na parę godzin przed pobraniem krwi, może znacząco zmienić niektóre wartości. Na niektóre badania trzeba się zgłaszać na czczo (np. badanie stężenia cholesterolu czy glukozy). Oceniając wyniki, lekarz musi zawsze brać pod uwagę te czynniki. Niektóre badania wymagają więc pobrania próbki o określonej porze dnia (np. rano) albo w określonym stanie (np. na czczo).
Główne czynniki wpływające na wartości laboratoryjne
» Płeć - wiele wartości laboratoryjnych ma inne zakresy referencyjne dla kobiet, inne dla mężczyzn.
» Wiek - w stosunku do dzieci stosuje się często inne wartości referencyjne niż w stosunku do dorosłych. U osób starszych również następują z wiekiem odchylenia od wielu wartości referencyjnych, nieświadczące jednak o chorobie.
» Masa ciała - na niektóre wyniki badań laboratoryjnych może mieć wpływ znaczna nadwga bądź niedowaga.
» Odżywianie - nieurozmaicona bądź niewłaściwe odżywanie może wpływać na pewne wartości laboratoryjne.
» Używki - stałe nadużywanie alkoholu wpływa między innymi na obraz krwi i wskaźniki stanu wątroby. U niektórych osób po spożyciu alkoholu przez kilka godzin, a nawet dni, utrzymują się zaburzenia lipidogramu, czyli zmienione stężenie tłuszczów we krwi.
» Leki i narkotyki - wiele substancji czynnych może zmienić lub zafałszować wartości laboratoryjne, niekiedy trwale, tzn. nawet wtedy, gdy się je odstawi.
» Pora dnia - organizm ulega wahaniom uwarunkowanym porą dnia, co odzwierciedlają również niektóre wartości laboratoryjne. Pewne badania zatem należy wykonywać zawsze o tej samej porze, uwzględniając dobowy rytm wydzielania określonych substancji.
» Wpływ hormonów - podczas ciąży zmianom ulegają nie tylko stężenia hormonów płciowych. Wiele innych wartości również wykazuje odchylenia, które jednak na ogół nie są objawem choroby.
Porady eksperta