Zespół HELLP w ciąży: przyczyny i objawy. Leczenie zespołu HELLP u kobiet w ciąży

Zespoł HELLP to zespól objawów, który pojawia się najczęściej u kobiet w ciąży. O samej chorobie wiadomo niewiele, a jej objawy często są mylone z objawami innych chorób, co utrudnia postawienie szybkiej diagnozy. Jest ona bardzo ważna, ponieważ późno rozpoznany zespół HELLP może przyczynić się do wystąpienia groźnych dla życia matki i dziecka powikłań. Jakie są przyczyny i objawy zespołu HELLP? Na czym polega leczenie tej rzadkiej choroby?

Spis treści

1. Zespół HELLP: przyczyny
2. Zespół HELLP: objawy

Zespół HELLP to zagrażające życiu powikłanie położnicze, zwykle uważane za wariant lub powikłanie stanu przedrzucawkowego w ciąży.

Połączenie pierwszych liter głównych cech choroby stanowi jej nazwę:

• Hemolytic anemia, czyli hemoliza (przechodzenie hemoglobiny do osocza krwi, spowodowane zniszczeniem krwinek czerwonych, czyli erytrocytów)
• Elevated Liver enzymes - podwyższenie poziomu enzymów wątrobowych, które wskazuje na jej uszkodzenia
• Low Platelet Count - małopłytkowość, czyli niska liczba trombocytów (płytek krwi)

Zespół HELLP występuje średnio u 1 na 1000 ciąż. W większości przypadków zespół HELLP rozwija przed 35-37 tygodni ciąży, choć może pojawić się nawet tydzień po urodzeniu dziecka.

Zespół HELLP: przyczyny

Przyczyny zespołu HELLP nie są jeszcze znane, jednak lekarze podejrzewają, że istotny wpływ na  pojawienie się choroby mają czynniki genetyczne i immunologiczne.

Zespół HELLP: objawy

Objawy zespołu HELLP zwykle są pierwszym ostrzeżeniem przed stanem przedrzucawkowym:

• ból głowy
• zaburzenia widzenia
• bóle brzucha w górnej częśc,   po prawej stronie, czyli tam, gdzie znajduje się wątroba
• ból górnej części ciała (ramion i szyi)
• zmęczenie
• nudności i wymioty
• wzrost ciśnienia krwi
• zatrzymanie płynów i nadmiar masy ciała

Bardzo rzadko zdarzają się ataki padaczki lub drgawki czy krwawienia z nosa.

Niekiedy objawy zespołu HELLP pojawiają się mimo braku stanu przedrzucawkowego.

SPRAWDŹ>> RZUCAWKA CIĄŻOWA – następstwo stanu przedrzucawkowego u kobiet w ciąży

Zespół HELLP: diagnostykaObjawy zespołu HEELP często są błędnie diagnozowane jako grypa lub inne choroby wirusowe, żółtaczka, zapalenie pęcherzyka żółciowego, samoistna plamica małopłytkowa lub zakrzepowa plamica małopłytkowa (znana też jako choroba Moschowitza) lub zapalenie wątroby. W związku z tym konieczna jest dokładna diagnostyka choroby.

Pierwszym etapem diagnozy jest badanie fizykalne, podczas którego lekarz może stwierdzić tkliwość brzucha, zwłaszcza w prawej górnej części, powiększenie wątroby, wysokie ciśnienie krwi i obrzęk nóg. Jest to wskazanie do wykonania badań laboratoryjnych, takich ja:

badania moczu - powodem do niepokoju jest wysoki poziom białka w moczubadania czynności wątroby (enzymy wątrobowe) - jeśli ich ilość jest podwyższona, może to świadczyć o chorobiebadania krwi - ostatecznie chorobę diagnozuje się, jeśli wartości erytrocytów oraz trombocytów jest obniżona (ilość płytek krwi poniżej 100 000/mm3)Konieczne są także nieinwazyjne badania prenatalne

Zespół HELLP: leczenieSposób leczenia zespołu HELLP zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania ciąży. Jeżeli kobieta jest po 34. tygodniu ciąży i dojdzie do pogorszenia jej stanu zdrowia, zaleca się wywołanie porodu lub przeprowadza się cesarskie cięcie. Najskuteczniejszą metodą uniknięcia powikłań związanych z zespołem HELLP jest bowiem rozwiązanie ciąży. Wówczas większość symptomów zespołu HELLP ustępuje w ciągu 2-3 dni od porodu.U ciężarnych pomiędzy 27 a 34 tygodniem ciąży można zastosować:

transfuzję krwi (jeśli liczba płytek krwi jest zbyt niska)leczenie kortykosteroidami - lekami, które przyśpieszają rozwój płuc dzieckasiarczan magnezu - aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się napadów drgawkowychleki, które obniżą wysokie ciśnienie krwi

Zepsół HELLP: rokowaniaŚmiertelność wśród dzieci urodzonych przez matki z zespołem HELLP zależy od masy urodzeniowej i rozwoju narządów dziecka, zwłaszcza płuc. Jak wynika z doświadczeń lekarzy, wiele dzieci rodzi się przedwcześnie (przed 37 tygodniem ciąży).

Bez leczenie u 1 na 4 kobiety dochodzi do powikłań. Niewielka liczba z nich umiera (ryzyko to wynosi 1,1%). Z kolei prawdopodobieństwo śmierci dziecka wynosi 10-60% (zależy od etapu ciąży, stopnia zaawansowania choroby oraz momentu podjęcia leczenia).

Zepsół HELLP: powikłaniaNieleczony zespół HELLP może przyczynić się do zagrażających życiu matki i dziecka powikłań, takich jak:

przedwczesne oddzielenie się łożyskaobrzęk i/lub niewydolność płucwykrzepianie wewnątrznaczynioweostra niewydolność nerek (u dziecka)

Monika Majewska