Jak poradzić sobie z nagłą chorobą W CIĄŻY?
Zgaga, niedokrwistość, zaparcia to typowe ciążowe dolegliwości. Czasem jednak może się przytrafić poważniejsza choroba. Zagrożenie może dotyczyć nie tylko kobiety, ale i dziecka. Dlatego tak ważne jest wczesne wykrycie schorzenia lub natychmiastowa reakcja w przypadku urazu.
Spis treści
- Zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży
- Złamanie ręki w ciąży
- RTG i inne badania w ciąży
- Zakrzepica żylna w ciąży
- Skok ciśnienia tętniczego
- Upadek w ciąży
Zapalenie wyrostka robaczkowego, złamanie ręki, zakrzepica żylna, bolący ząb - jak radzić sobie z nagłymi dolegliwościami, które mogą przytrafić w ciąży.
Zapalenie wyrostka robaczkowego w ciąży
Wyrostek robaczkowy to ślepa wypustka jelita, umiejscowiona w prawym podbrzuszu. Ze względu na zmianę położenia jelit (a więc i wyrostka), spowodowaną powiększającą się macicą, zapalenie wyrostka może sprawiać trudności diagnostyczne. Choroba daje znać o sobie bólem brzucha, który nie ustępuje, choć może mieć różne nasilenie. Towarzyszą mu często nudności i wymioty. Przebieg choroby jest zwykle dość dynamiczny, dlatego niezbędna jest pilna diagnostyka, a także współpraca lekarza ginekologa z chirurgiem. W rozpoznaniu choroby pomocne jest badanie USG, które wykazuje prawidłowy stan ciąży. Z badań laboratoryjnych niepokój powinien wzbudzić wzrost stężenia CRP, czyli białka ostrej fazy oraz poziomu leukocytów we krwi (choć w ciąży ich nadmiar to norma).
» Leczenie. Początkowo, do chwili postawienia rozpoznania, można zastosować leki rozkurczowe i łagodzące ból. Jeśli lekarz potwierdzi ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, niezbędna będzie operacja. Obecnie jest to możliwe w trakcie trwania ciąży. Zlekceważenie dolegliwości lub brak zgody na operację może mieć fatalne skutki i spowodować perforację wyrostka.
Złamanie ręki w ciąży
W ciąży rośnie brzuszek i zmienia się położenie środka ciężkości. Dlatego chodzenie po oblodzonym chodniku może się skończyć upadkiem i złamaniem, np. ręki. Objawia się to silnym bólem, obrzękiem kontuzjowanej kończyny, a nawet nienaturalnym zniekształceniem. Niezbędna jest wizyta na ostrym dyżurze ortopedycznym.
» Leczenie. Gdy ból jest silny, najpierw można zażyć środek znieczulający, np. paracetamol. W razie konieczności po zbadaniu ręki ortopeda zaleci prześwietlenie rentgenowskie. Jeśli badanie potwierdzi złamanie, niezbędny będzie opatrunek gipsowy.
RTG i inne badania w ciąży
W ciąży nie zaleca się wykonywania zdjęć rentgenowskich. Trzeba ich unikać, zwłaszcza w pierwszych dwóch trymestrach i gdy to tylko możliwe, zastąpić innymi badaniami, np. USG. Może się jednak zdarzyć, że wykonanie prześwietlenia jest konieczne. Wówczas lekarz, rozważając wszystkie za i przeciw, może je zlecić. Aby złagodzić wpływ promieniowania na płód, osłania się brzuch ciężarnej ołowianym fartuchem.
Ciąża jest także przeciwwskazaniem do wykonywania tomografii komputerowej i badań scyntygraficznych. Dopuszczalne jest natomiast wykonanie rezonansu magnetycznego, ale bez kontrastu.
Zakrzepica żylna w ciąży
Ból nogi, obrzęk, ucieplenie, a także ból przy nacisku lub podczas zginania stopy ku górze mogą świadczyć o wytworzeniu w żyłach zakrzepu (nie wszystkie objawy występują jednocześnie). Jeśli niektóre z tych dolegliwości się utrzymują, niezbędna jest wizyta u lekarza lub w szpitalnej izbie przyjęć. Trzeba wykonać badanie USG naczyń z Dopplerem, a także D-dimery (białko, które może pomóc w rozpoznaniu zakrzepicy). Warto jednak pamiętać, że poziom D-dimerów jest w ciąży fizjologicznie podwyższony, dlatego sam wynik przekraczający normę, bez badania lekarskiego, zwłaszcza USG naczyń, nie pozwala rozpoznać zakrzepicy.
» Leczenie. Jeśli choroba zostanie potwierdzona, lekarz zdecyduje, czy leczenie może odbywać się w domu czy w szpitalu. Niezbędne jest uniesienie chorej nogi, stosowanie terapii uciskowej, a także leków przeciwzakrzepowych (w postaci niebolesnych zastrzyków). Leczenie jest konieczne i trzeba je stosować tak długo, jak zalecił lekarz, często jeszcze kilka tygodni po porodzie.
Skok ciśnienia tętniczego
W II trymestrze ciśnienie tętnicze zwykle się nieco obniża, aby pod koniec ciąży powrócić do wartości wyjściowych. Prawidłowe nie powinno być wyższe niż 140/90 mmHg. Przekroczenie choćby jednej z tych wartości jest niepokojącym objawem i wymaga wizyty u lekarza. Objawem podwyższonego ciśnienia może być ból głowy, łatwe męczenie się, kłopoty ze snem, złe samopoczucie, niepokój, czasem nudności lub zaburzenia widzenia. Przed udaniem się do poradni warto najpierw chwilę odpocząć i zmierzyć ciśnienie ponownie po kilku minutach.
» Leczenie. Jeśli ciśnienie skurczowe osiąga lub przekracza wartość 160–170 lub rozkurczowe 100–110 mmHg, należy jak najszybciej jechać do szpitala. Taki stan wymaga pilnej interwencji lekarskiej i podawania leków, które spowodują szybki, ale bezpieczny spadek wartości ciśnienia. Nadciśnienie tętnicze ze współistniejącym białkomoczem jest objawem stanu przedrzucawkowego, groźnego dla mamy i dziecka. Dlatego nie wolno bagatelizować wzrostu wartości ciśnienia w ciąży.
Zdarza się, że z powodu choroby niezbędny jest pobyt w szpitalu. Nie załamuj się tym, nie wpadaj w panikę. Najpierw upewnij się, że to konieczne (możesz zasięgnąć rady innego lekarza). Jeśli okaże się, że nie masz innego wyjścia, postaraj się tak zorganizować świat wokół siebie, aby pobyt w szpitalu był jak najmniej dokuczliwy. Proś bliskich, aby odwiedzali cię na zmianę. Dzięki temu nie będziesz się czuła osamotniona. Niech bliscy przynoszą ci ulubione posiłki. Możesz je przechowywać, podpisane, w szpitalnej lodówce. Poproś o małą salę, a jeśli nie możesz wstawać, także o parawan, którym w razie potrzeby zasłonisz łóżko przed spojrzeniami współlokatorki lub jej gości. Jeśli nie lubisz być niedoinformowana, pytaj lekarzy o wszelkie wątpliwości. W razie potrzeby możesz poprosić o spotkanie z ordynatorem.
Upadek w ciąży
Drobny upadek bez silnego stłuczenia, któremu nie towarzyszy ból, skurcze macicy ani krwawienie, zwykle nie stanowi problemu. Jeśli jednak doszło do urazu brzucha, konieczna jest wizyta w szpitalu. Skutkiem może być bowiem odklejenie się łożyska. Do pilnej wizyty powinno skłonić krwawienie z dróg rodnych, bóle brzucha, skurcze macicy, utrata przytomności (nawet chwilowa), wymioty, a także brak ruchów dziecka.
» Leczenie. Jest uzależnione od skutków urazu. Zwykle wszystko kończy się na strachu i środkach łagodzących ból. Czasem niezbędna bywa kilkudniowa obserwacja w szpitalu. Ostateczna decyzja o dalszym postępowaniu zależy od lekarza. Dla dobra mamy i dziecka warto się zdać na fachową pomoc.
miesięcznik "M jak mama"