Preparaty żelaza - które są najlepiej przyswajalne? Jak je dawkować?

Preparaty żelaza pomagają uzupełnić niedobory tego pierwiastka w organizmie. Po preparaty żelaza można sięgnąć wtedy, gdy - mimo stosowania odpowiedniej diety - poziom tego pierwiastka jest obniżony. Sprawdź, które preparaty żelaza najlepiej przyswajalne i jakie skutki uboczne mogą powodować tabletki z żelazem.

Spis treści

1. Preparaty żelaza - które są najlepiej przyswajalne?
2. Preparaty żelaza a anemia
3. Preparaty żelaza - jak je przyjmować?
4. Preparaty żelaza - skutki uboczne

Preparaty żelaza pomagają uzupełnić niedobory tego pierwiastka w organizmie. Niewystarczająca ilość żelaza w diecie lub jego brak może prowadzić do niedokrwistości, co objawia się m.in. znużeniem, problemami z koncentracją, przyspieszonym biciem serca.

Dlatego ważne jest, aby dbać o prawidłowy poziom żelaza w organizmie. Dotyczy to zwłaszcza osób cierpiących na anemię, kobiet mających obfite miesiączki, kobiet w ciąży, matek karmiących, wegetarian lub osób będących na restrykcyjnej diecie odchudzającej.

Stosowanie preparatów żelaza warto rozważyć, jeśli uzupełnienie żelaza z diety nie jest z jakiegoś powodu możliwe lub nie daje przynosi efektu. W aptekach dostępne jest żelazo bez recepty, jednak przed jego zakupem warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, ponieważ nieprawidłowa suplementacja może doprowadzić do nadmiaru żelaza w organizmie.

Konkretną dawkę powinien ustalić specjalista, biorąc pod uwagę ogólny stan zdrowia pacjenta i jego aktualne zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Preparaty żelaza - które są najlepiej przyswajalne?

Najlepiej przyswajaną formą tego pierwiastka jest chelat żelaza, który pozwala na wchłonięcie aż 5 razy więcej tego pierwiastka niż inne związki żelaza.

Wchłanianie żelaza można zwiększyć, jeśli będzie ono przyjmowane na czczo lub między posiłkami. Preparat warto popijać sokiem cytrusowym, ponieważ witamina C wspomaga wchłanianie tego pierwiastka. Korzystne jest również połączenie żelaza z witaminą B6, witaminą B12 i kwasem foliowym.

Wchłanianie żelaza poprawia również jedzenie zielonych warzyw liściastych i buraków, czerwonego mięsa i owoców. Wskazane jest natomiast ograniczenie spożywania produktów mącznych, mleka i jego przetworów oraz kasz.

Preparaty żelaza a anemia

Jedne badania wykazały, że forma chelatu jest zdecydowanie bardziej skuteczna w leczeniu anemii niż inne formy żelaza. Z kolei z innych badań wynika, że jeśli chodzi o efekty leczenia anemii, to nie ma znaczącej różnicy między formą chelatu, a innymi formami tego pierwiastka (np. siarczanem żelaza).

Dlatego w leczeniu anemii warto regularnie sprawdzać poziom żelaza we krwi, aby ocenić efekt leczniczy przyjmowanych preparatów. W przypadku braku efektów, należy zwiększyć dawkę lub zmienić preparat.

Wśród preparatów wielowitaminowych warto zwrócić uwagę na płyny z żelazem i witaminami. Te preparaty zawierają w swoim składzie żelazo, witaminę C i witaminy z grupy B. Wzbogacone są też o ekstrakty roślinne z owoców i warzyw, które mają wspomagać trawienie i zapobiegać zaparciom towarzyszącym suplementacji żelaza.

Jednak miejmy na uwadze fakt, że są to tylko suplementy diety i nie powinny być stosowane w leczeniu znacznej niedokrwistości i stwierdzonego niedoboru żelaza.

Preparaty żelaza - jak je przyjmować?

• żelazo najlepiej się wchłania, gdy zostanie przyjęte pusty żołądek (na czczo lub na godzinę lub dwie po posiłku) ze szklanką wody lub soku. Witamina C zawarta w soku owocowym może nieznacznie ułatwić wchłonięcie żelaza, ale nie jest ona konieczna
• nie należy popijać preparatów żelaza z herbatą, kawą, mlekiem, kakao, colą lub winem, ponieważ napoje te zmniejszają ilość wchłanianego przez organizm żelaza
• nie należy przyjmować w tym samym czasie żelaza oraz niektórych leków - wapna, środków zobojętniających kwas, niektórych leków przeciw osteoporozie, chorobom tarczycy lub chorobie Parkinsona oraz niektórych antybiotyków
• tabletki trzeba połykać w całości
• nie można samodzielnie modyfikować dawki zalecanej przez lekarza

Preparaty żelaza - skutki uboczne

Jakie skutki uboczne ma żelazo w tabletkach czy w płynie? Podobnie jak wszystkie leki i suplementy diety, tak i po preparatach żelaza mogą pojawić się pewne skutki uboczne. Jednak ich wystąpienie oraz intensywność u każdego może być inna. Wszystko zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta, współistniejących chorób i przyjmowanych w tym samym czasie innych leków. Często się zdarza, że z czasem skutki uboczne ustępują w miarę, jak organizm się do nich przyzwyczaja.

Do skutków ubocznych mogących wystąpić po zażyciu preparatów żelaza należą:

• Zaparcia - jak im zapobiec? Można zwiększyć ilość płynów i błonnika w diecie lub zwrócić się do lekarza po środek przeczyszczający.
• Rozstrój żołądkowy, mdłości, wymioty lub bóle brzucha. Jak im zapobiec? Przyjmując preparaty żelaza wieczorem lub podczas posiłku. 
• Często pojawia się czarny stolec, który jest normalnym objawem.

Niektórzy pacjenci nie tolerują i nie mogą przyjmować żelaza w postaci tabletek, a nawet w postaci płynnej. W takiej sytuacji żelazo można podawać w zastrzykach (dożylnie).

CZYTAJ TEŻ:

• Magnez? Tak, ale jaki?
• Suplementy diety – czym są suplementy diety i czy warto je przyjmować?
• Pierwiastki dobre dla serca: potas, wapń, magnez i sód

Karolina Nowak