Pachnotka zwyczajna: właściwości lecznicze

Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens), wygląda niezbyt okazale, bo ma dość grube, zielone lub fioletowe liście i drobne, dzwonkowate kwiaty. Tymczasem jej właściwości lecznicze są nie do przecenienia – to jedna z najbardziej znanych roślin o właściwościach przeciwalergicznych. Łagodzi dolegliwości związane m.in. z sezonowym katarem, uczuleniem na sierść, czy roztocza, uczuciem zatkanego nosa.

Spis treści

1. Cenne składniki pachnotki zwyczajnej
2. Pachnotka: właściwości lecznicze
3. Olej z pachnotki dla skóry i na włosy

Pachnotka zwyczajna (Perilla frutescens) w naturalnym środowisku występuje przede wszystkim w Azji (Chiny, Japonia, Wietnam), gdzie od dawna jest wykorzystywana w medycynie ludowej. Dzięki jednak dość łatwej uprawie hoduje się ją również w innych zakątkach świata, także w Polsce. Pachnotkę zwyczajną wykorzystuje się na kilka sposobów: lecznicze właściwości ma zarówno ekstrakt z liści, jak i olej z jej nasion, które w swoim składzie zawierają wiele cennych substancji, działających przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, antybakteryjnie oraz przeciwalergicznie.

Cenne składniki pachnotki zwyczajnej

Te najbardziej prozdrowotne składniki to flawonoidy, które działają przeciwzapalnie, są też znanymi antyoksydantami, które neutralizują wolne rodniki, odpowiedzialne m.in. za szybsze starzenie się organizmu. W wyciągach z pachnotki można znaleźć też antocyjany, które wpływają pozytywnie na układ krążenia, kwas tłuszczowy alfa-linolenowy, wykazujący działanie antybakteryjne i przeciwutleniające, luteolinę - ma właściwości przeciwzapalne, oddziałuje korzystnie na układ nerwowy oraz katechiny, spowalniające procesy starzenia i wzmacniające odporność.

Jednak dwa najważniejsze składniki pachnotki zwyczajnej to kwercetyna i kwas rozmarynowy. Kwercetyna, zaliczana jest do flawonoidów i poza działaniem antyoksydacyjnym, ma też właściwości przeciwzapalne i przeciwhistaminowe. Z kolei kwas rozmarynowy znany jest z tego, że zmniejsza objawy alergiczne i wspiera organizm w walce z toczącym ją stanem chorobowym. Obecnie na rynku dostępnych jest kilka gotowych preparatów, które powstały na bazie ekstraktu z pachnotki zwyczajnej. Wszystkie działają podobnie, czyli regulują działanie mediatorów zapalnych, głównie histaminy oraz wspomagają układ immunologiczny. Dzięki temu okazują się tak skuteczne w przypadku przewlekłego siennego kataru, alergii na pyłki, alergii na kurz, sierść zwierząt, detergenty oraz składniki zawarte w kosmetykach. Sprawdzają się też w przypadku uczucia zatkanego nosa czy łzawienia, spowodowanego alergią.

Pachnotka: właściwości lecznicze

W tradycyjnej medycynie chińskiej pachnotki zwyczajnej nie wykorzystuje się tylko i wyłącznie jako środka przeciwalergicznego. Wyciąg z liści, które zawierają m.in. żelazo, potas, wapń i witaminy, stosuje się też w czasie dolegliwości ze strony układu oddechowego. Pomaga w przypadku chorób wirusowych, przede wszystkim przeziębienia, któremu towarzyszy kaszel czy katar. Czasem wykorzystuje się ją także jako środek rozkurczowy, bo sprawdza się w przypadku nudności i wymiotów. Z kolei w Japonii pachnotka zwyczajna, znana bardziej pod nazwą shiso, znalazła zastosowanie w kuchni. Tradycyjnie dodawało się ją do potraw z rybami. Słynęła bowiem ze swoich właściwości odtruwających, bo niwelowała skutki zatrucia toksynami z ryb. Obecnie w kuchni azjatyckiej pachnotkę zwyczajną wykorzystuje się ze względu na walory smakowe i intensywne nuty zapachowe. Dodaje się ją do bulionów, potraw mięsnych, ale też np. pieczonych warzyw.

Olej z pachnotki dla skóry i na włosy

Z pachnotki zwyczajnej wytwarza się też olej, który znalazł zastosowanie w kosmetyce. Można go używać do każdego rodzaju skóry, zarówno suchej, tłustej, ale też problematycznej, np. trądzikowej, bo działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i odkażająco, a tym samym łagodzi wszelkie podrażnienia, drobne uszkodzenia naskórka, zapobiega zapychaniu się ujść gruczołów łojowych. Okazuje się też, że dzięki swoim składnikom i właściwościom wpływa też na zwiększenie produkcji kolagenu i elastyny. W ten sposób spowalnia proces starzenia się skóry, co więcej staje się ona bardziej jędrna i gładka. Systematycznie stosowany olej rozjaśnia też przebarwienia. Kilka jego kropel można dodawać też do kąpieli, by zwiększyć elastyczność skóry i nawilżyć ją.

Pachnotka świetnie sprawdza się także w przypadku kłopotów z włosami, a na rezultaty nie trzeba długo czekać. Olej z pachnotki zwyczajnej nakłada na włosy, już po kilku tego typu zabiegach powinny stać się mocniejsze, gładsze, bez tendencji do łamliwości czy rozdwajania się końcówek. Można też wcierać olej w skórę włosów, w ten sposób wzmacnia się ich cebulki, a zarazem taki zabieg zapobiega pojawieniu się łupieżu.