Mięta – właściwości zdrowotne, zastosowanie i działanie mięty pieprzowej

Mięta znajduje zastosowanie w kuchni i ludowej medycynie od wieków. Mięta pieprzowa polecana jest przede wszystkim w dolegliwościach układu pokarmowego, zwłaszcza bólu brzucha, wzdęciach i braku łaknienia. W starożytności napar z mięty był polecany na łagodzenie objawów migreny. Poza tym można ją stosować na zmiany skórne, powstałe w przebiegu ospy czy opryszczki. Sprawdź, jakie jeszcze właściwości i działanie ma mięta, jak stosować miętę i czy można ją przedawkować.

Spis treści

1. Właściwości prozdrowotne mięty
2. Mięta na dolegliwości żołądkowe
3. Mięta na schorzenia wątroby i dróg żółciowych
4. Olejek z mięty na kaszel i nie tylko
5. Olejek z mięty na ból głowy
6. Mięta na opryszczkę
7. Olejek z mięty - przeciwwskazania i skutki przedawkowania
8. Mięta - zastosowanie w kuchni
9. Mięta - zastosowanie w kosmetyce

Mięta to zioło, którego właściwości i działanie doceniano już w starożytności. W Polsce najbardziej popularna jest mięta pieprzowa (łac. Mentha piperita L.), zwana także miętą lekarską.

W lecznictwie znalazło zastosowanie ziele mięty pieprzowej ( Herba Menthae piperitae), liście mięty pieprzowej (Folium Menthae piperitae), olejek (Oleum Menthae piperitae) i mentol (Mentholum), który uzyskiwany jest z olejku z mięty pieprzowej przez wymrażanie.

Właściwości prozdrowotne mięty

Mięta to jeden z bardziej cenionych środków leczniczych w medycynie ludowej.

Mięta w formie naparu lub olejku:

• ma właściwości przeciwskurczowe
• ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów
• łagodzi nieżyt górnych dróg oddechowych
• łagodzi stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej
• łagodzi objawy zapalenia zatok, przeziębienia i grypy
• łagodzi migrenowe bóle głowy
• ma działanie przeciwświądowe, miejscowo znieczulające i przeciwzapalne
• ma działanie antywirusowe i antybakteryjne
• pomaga pozbyć się łupieżu.

Mięta na dolegliwości żołądkowe

W medycynie ludowej liście mięty pieprzowej oraz olejek miętowy stosowało się w bólach żołądka, zaburzeniach trawienia, jak nudności, niestrawność, a także w kolkach jelitowych. Obecnie liście mięty pieprzowej w postaci herbaty, nalewki, olejku i wyciągu są stosowane w dolegliwościach, takich jak skurcze górnego odcinka przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, gdyż wykazują działanie rozkurczowe i obniżają napięcie mięśni gładkich.

Polecamy: 5 ziół, które możesz trzymać w domu i na balkonie

Za działanie przeciwskurczowe odpowiedzialne są flawonoidy oraz związki zawarte w olejku miętowym, a przede wszystkim sam mentol.

Miętę pieprzową można także stosować w niestrawności z zaburzeniami wydzielania soków trawiennych. Mięta pieprzowa zwiększa bowiem ilość soku żołądkowego, dzięki czemu ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów.

Ponadto można ją stosować w nieżycie żołądka oraz w syndromie drażliwego jelita.

Poza tym mięta pieprzowa przywraca prawidłowe ruchy perystaltyczne jelit, umożliwia odpowiednie przemieszczanie treści jelitowej oraz odejście gazów, a tym samym zapobiega wzdęciom.

Mięta pieprzowa – zastosowanie i działanie mięty pieprzowej  

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Mięta na schorzenia wątroby i dróg żółciowych

Przetwory z mięty pieprzowej mogą być stosowane w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych, zapaleniu pęcherzyka żółciowego, a także w lekkiej niewydolności wątroby i zmniejszonym wytwarzaniu żółci.

Współczesna fitoterapia poleca jej stosowanie pomocniczo w kamicy żółciowej i żółtaczce oraz w okresie rekonwalescencji po przebytym zapaleniu wątroby.

Olejek z mięty na kaszel i nie tylko

W medycynie naturalnej olejek z mięty pieprzowej jest stosowany w nieżytach górnych dróg oddechowych i stanach zapalnych błony śluzowej jamy ustnej. Olejek miętowy można zastosować do inhalacji w łagodzeniu objawów zapalenia zatok, przeziębienia i grypy. Wystarczy wlać 3-4 krople do gorącej wody.

W nieżytach górnych dróg oddechowych olejek z mięty można stosować także zewnętrznie - w obszarze piersi i nosa. Jednak z tej praktyki należy zrezygnować u niemowląt i małych dzieci, ze względu na możliwość wystąpienia skurczu krtani i skurczu oskrzeli.

Olejek z mięty na ból głowy

Pliniusz Starszy zalecał napar z tego zioła jako środek łagodzący dolegliwości towarzyszące migrenie oraz otwierający umysł (jego uczniowie nosili wianki z mięty). Co więcej, liście mięty pieprzowej wcierało się w skórę. Zawarty w nim olejek łagodził migrenowe bóle głowy.

SPRAWDŹ >> Domowe sposoby na ból głowy: aromaterapia pomaga przy bólu głowy

Ponadto olejek miętowy można stosować miejscowo w postaci maści lub balsamu w nerwobólach i bólach mięśniowych. 

Olejek miętowy działa podobnie jak liść mięty, niektóre jednak jego własności, np. odkażające, wyrażone są silniej, a inne znacznie słabiej. Najskuteczniej działa rozpylony w postaci aerozolu.

Mięta na opryszczkę

Liście mięty, w postaci nacierań oraz mazideł, wykazują działanie przeciwświądowe, miejscowo znieczulające i przeciwzapalne. Ponadto wywołują uczucie chłodu. W związku z tym w medycynie naturalnej zaleca się ich stosowanie m.in. w przebiegu ospy wietrznej.

Poza tym mięta pieprzowa może być stosowana, by przyśpieszyć proces gojenia nieestetycznych pęcherzy, będących objawem opryszczki. Udowodniono naukowo, że wodne wyciągi z liści mięty hamują aktywność wirusa opryszczki pospolitej.

Ekstrakty z liści Menthae piperitae wykazują w badaniach in vitro nie tylko działanie przeciwwirusowe, lecz także przeciwbakteryjne. Liście mięty w stężeniu 0,1-2,0% (w/v) hamują wzrost bakterii, takich jak Salmonella typhimurium (czerwona), gronkowiec złocisty i Vibrio parahaemolyticus.

Działanie przeciwbakteryjne liści mięty jest przypisywane garbnikom i niektórym składnikom olejku eterycznego, zwłaszcza mentolowi i mentonowi.

Według niektórych wykazuje aktywność również wobec grzybów drożdżopodobnych z rodzaju Candida oraz dermatofitów i grzybów pleśniowych.

CZYTAJ TEŻ: Gatunki i odmiany mięty do uprawy w ogrodzie i na balkonie. ZDJĘCIA

Mięta - zastosowanie w kuchni

W przemyśle spożywczym mięta pieprzowa używana jest do wyrobu cukierków miętowych oraz niektórych likierów, a także gum do żucia.

W kuchni te chłodzące i orzeźwiające listki można dodać do lemoniady lub innych napojów mających gasić pragnienie podczas upałów. Świeże, zielone listki mięty można dodać także do twarożków i sałatek. Poza tym dobrze smakują z ziemniakami i jagnięciną.

Liście mięty należy przechowywać w przewiewnym i ocienionym miejscu, a po wysuszeniu w szczelnych pojemnikach, aby surowiec nie stracił olejku eterycznego.

Mięta - zastosowanie w kosmetyce

Mięta pieprzowa znalazła zastosowanie także w kosmetyce. Ze względu na sporą zwartość mentolu wchodzi w skład past do czyszczenia zębów oraz płynów do płukania jamy ustnej.

Olejek i mentol stosowane zewnętrznie mogą wywołać u osób nadwrażliwych pokrzywkę, świąd i przekrwienie skóry

Miętę pieprzową można stosować także w celu pielęgnacji włosów. Wystarczy dodać kilka kropli olejku z tej rośliny do butelki szamponu do włosów, by pozbyć się uporczywego łupieżu. Natomiast olejek wmasowany bezpośrednio w skórę głowy przyspiesza wzrost włosów.

Olejek z mięty pieprzowej to także sprawdzony sposób na spierzchnięte wargi. Olejek zmiękczy i wygładzi skórę suchych ust, a także lekko ją schłodzi.

Poza tym olejek z mięty pieprzowej, ze względu na orzeźwiającą woń, stosuje się do produkcji perfum, wód kolońskich i świec zapachowych.

Czytaj też:

• Kolendra - właściwości i zastosowanie. Przepisy na dania z kolendrą
• Bazylia na wzdęcia i niestrawność. Właściwości lecznicze bazylii
• Szałwia lekarska: zastosowanie, działanie i właściwości

Monika Majewska