Miedź: właściwości i rola w organizmie

Miedź to pierwiastek chemiczny, który chroni organizm człowieka przed osteoporozą, zwiększa odporność, wpływa na dobrą pracę mózgu, a nawet hamuje rozwój bakterii. O niedoborze miedzi mogą świadczyć problemy z koncentracją i zapamiętywaniem oraz częste przeziębienia. Jaką rolę pełni miedź w organizmie? Jakie są najlepsze źródła miedzi?

Spis treści:

1. Miedź - rola w organizmie
2. Miedź - źródła. Produkty, w których występuje miedź
3. Miedź - objawy niedoboru
4. Miedź - objawy nadmiaru
5. Miedź - dawkowanie

Miedź w organizmie występuje tylko w śladowej ilości (75–150 mg), znajduje się jednak we wszystkich tkankach. Najwięcej miedzi jest w wątrobie, mózgu, sercu i nerkach, mniej w gruczołach, kościach i mięśniach.

Miedź - rola w organizmie

Bierze udział w syntezie hemoglobiny i razem z żelazem uczestniczy w transportowaniu tlenu do każdej komórki, zwłaszcza do wrażliwej na niedotlenienie tkanki nerwowej. Od ilości miedzi zależy praca mózgu – zdolność myślenia, zapamiętywania, kreatywność. Miedź wpływa na przesyłanie impulsów nerwowych i poziom neuroprzekaźników. Ułatwia też transportowanie i wchłanianie żelaza.

Zwiększa odporność organizmu i chroni przed wolnymi rodnikami. To bardzo ważna funkcja. W miarę jak się starzejemy, ilość wolnych rodników w organizmie wzrasta i z coraz większą siłą atakują one wszystkie komórki, w tym komórki nerwowe mózgu. A to prowadzi do ich uszkodzenia, a nawet obumarcia.

Miedź zapobiega chorobom serca i układu krążenia. Ma też działanie bakteriostatyczne – hamuje wzrost bakterii i niszczy je. Jest niezbędna do tworzenia melaniny, pigmentu decydującego o kolorze skóry i włosów. Uczestniczy w syntezie ponad 15 białek, w tym kolagenu i elastyny, które opóźniają starzenie się skóry.

Miedź - źródła. Produkty, w których występuje miedź

Produktami bogatymi w miedź są: wątroba, zarodki i otręby pszenne, płatki owsiane, orzechy, kakao, nasiona słonecznika. Zawartość miedzi w wodzie pitnej zależy od jej kwasowości i materiału, z jakiego są zrobione rury. Woda miękka ma więcej miedzi.

Warto wiedzieć, że miedź jest lepiej przyswajana z diety bogatej w białko zwierzęce niż z diety zawierającej głównie białka roślinne. Ponadto przyswajanie jej poprawiają węglowodany (glukoza i skrobia, w mniejszym stopniu fruktoza) i witamina C.

Z kolei żelazo, cynk, cyna, wapń i fosfor mają negatywny wpływ na jej przyswajanie. Przyswajanie miedzi zmniejszają także fityniany, błonnik pokarmowy i związki siarki.

Może to cię zainteresuje:

• Potas - objawy niedoboru i najlepsze źródła w żywności
• Selen: właściwości i źródła w żywności
• Mangan a zdrowie. Jakie funkcje w organizmie pełni mangan?

Miedź - objawy niedoboru

Niedobór miedzi może dawać takie objawy, jak m.in:

• problemy z koncentracją i pamięcią
• nadpobudliwość
• kruche, łamliwe kości
• częste infekcje

Przewlekły brak tego pierwiastka prowadzi do anemii.

Niedobór miedzi grozi osobom cierpiącym na przewlekłe biegunki, z zaburzonym wchłanianiem, odchudzającym się, a także zażywającym dużo suplementów cynku, kadmu, fluoru i kwasu fitynowego, które pogarszają wchłanianie tego pierwiastka. Trzeba wtedy również przyjmować miedź.

Miedź - objawy nadmiaru

Przedawkowanie zdarza się rzadko. Może powodować:

• bóle mięśni
• bóle żołądka
• mdłości
• zaburzenia pracy wątroby
• zaburzenia pracy serca
• zaburzenia pracy układu oddechowego

Warto wiedzieć, że nadmierne ilości miedzi gromadzone są w wątrobie, mózgu i rogówce oka, czego skutkiem jest uszkodzenie tych narządów.

Preparaty z miedzią przyjmuje się w porozumieniu z lekarzem, o stałych porach, podczas posiłku, by nie podrażniać przewodu pokarmowego.

Miedź - dawkowanie

• niemowlęta - 0,2 mg
• dzieci - od 5. miesiąca życia do 3. roku życia - 0,3 mg
• dzieci: od 4. do 6. roku życia - 0,3 mg; do 7. do 9. roku życia - 0,7 mg;
• chłopcy: od 10. do 12. roku życia - 0,7 mg; od 13. do 18. roku życia - 0,9 mg;
• dziewczęta: od 10. do 12. roku życia - 0,7 mg; od 13. do 18. roku życia - 0,9 mg;
• mężczyźni: 0,9 mg;
• kobiety: 0,9 mg;
• kobiety w ciąży: 1 mg;
• laktacja: 1,3 mg;

Źródło: Instytut Żywności i Żywienia (Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja)

miesięcznik "Zdrowie"

Monika Majewska

Magdalena Moraszczyk