Magnez? Tak, ale jaki?
Zewsząd można usłyszeć o cudownych właściwościach magnezu i konieczności jego suplementowania. Czy to prawda? Czym kierować się przy wyborze preparatu najodpowiedniejszego dla siebie?
Spis treści
Reklamuje się magnez jako remedium na skurcze, stres, brak koncentracji, zmęczenie, nadciśnienie, bolesne miesiączki. Ile w tym prawdy? Rzeczywiście, to jeden z najważniejszych pierwiastków. Udowodniono, że aktywuje blisko 300 enzymów. Bierze udział w biosyntezie białka, przewodnictwie nerwowym, kurczliwości mięśni, procesach termoregulacji, mineralizacji kości. W wielu przypadkach trzeba go suplementować. Jak wybrać preparat, który zaspokoi nasze potrzeby?
Magnez: suplement czy lek?
W aptekach dostępne są dwie kategorie preparatów magnezu: suplementy diety lub produkty lecznicze. Magnez jako lek (inaczej produkt leczniczy) przeznaczony jest dla osób cierpiących na dolegliwości wynikające z niedoboru tego pierwiastka, np. często łapią je skurcze. Lek to produkt, który został dokładnie przebadany pod kątem skuteczności w leczeniu dolegliwości (spowodowanych niedoborem magnezu) i zażywanie go według instrukcji zawartych w ulotce gwarantuje wyleczenie schorzenia.
Jak odróżnić suplementy od leków? Każdy tego typu preparat musi mieć na opakowaniu w okolicy nazwy wyraźną informację o tym, iż jest suplementem diety.
A suplementy diety – zgodnie z polskim ustawodawstwem – są produktami spożywczymi. Ich celem jest uzupełnienie prawidłowej diety o określone niezbędne składniki (witaminy, minerały, surowce ziołowe). Powinny je stosować przede wszystkim osoby, w których diecie może brakować magnezu, lub takie, które wykazują zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek. Dawki magnezu zawarte w suplementach diety pokrywają jego dzienne zapotrzebowanie. Nie są to jednak dawki terapeutyczne.
Chelaty, organiczna i nieorganiczna sól magnezu
Magnez krąży w ludzkim organizmie w postaci jonów, jednak dostarczony do niego z zewnątrz musi być związkiem chemicznym jonu magnezu i reszty kwasowej, czyli mieć formę soli. Jakie znaczenie ma rodzaj soli magnezu? Otóż decyduje on o przyswajalności (bioretencji) tego pierwiastka. Im większa przyswajalność soli magnezu, tym więcej jonów tego pierwiastka znajdzie się w organizmie, dlatego naturalnym wydaje się wybieranie produktów, dla których ten parametr będzie najkorzystniejszy.
Preparaty magnezu dostępne w Polsce można podzielić na dwie grupy pod względem rodzaju wykorzystanej w nich soli: organiczne i nieorganiczne. Do organicznych należą: cytrynian, hydroaspartam, mleczan, asparginian i glukonian. Do nieorganicznych związków magnezu zaliczamy zaś: węglan, tlenek i chlorek. Na rynku dostępne są również preparaty zawierające chelaty magnezu.
Badania udowodniły, że zdecydowanie lepszą przyswajalność wykazują organiczne niż nieorganiczne sole magnezu. W przypadku cytrynianu lub mleczanu wynosi ona nawet 90%, podczas gdy węglan przyswaja się jedynie w 30%, a tlenek tylko 4%. Brak jest wiarygodnych badań określających przyswajalność magnezu z chelatów, mimo że ich producenci przypisują im największą wartość tego parametru.
Magnez z dodatkami
Magnez bardzo rzadko jest jedynym składnikiem preparatów, które mają uzupełniać jego niedobory. Na ogół łączony jest z dodatkowymi minerałami, witaminami lub nawet składnikami ziołowymi, które mają wzmacniać jego działanie.
Rodzaj dodatków stanowi jedno z istotniejszych kryteriów wyboru preparatu magnezu, odpowiedniego do zaspokojenia określonych potrzeb i oczekiwań.
Najczęstsze jest jego połączenie z witaminą B6. Wynika to z faktu, że podnosi ona skuteczność działania magnezu przez zwiększanie jego wchłaniania nawet do 40% oraz ułatwia transport tego pierwiastka do komórek i zmniejsza wydalanie go z moczem, co pomaga zwiększyć jego wewnątrzkomórkowe zapasy.
Bardzo często do preparatów magnezu dodawany jest potas. Jest on równie ważnym pierwiastkiem – aktywatorem wielu enzymów, który reguluje gospodarkę wodną ustroju i jest niezbędny do utrzymania prawidłowego ciśnienia krwi.
Odpowiada też za właściwą pracę serca. Jego niedobór może prowadzić do zaparć, utraty apetytu, nieregularnego bicia serca, dolegliwości mięśniowych, zaburzeń koncentracji, problemów ze snem i skurczów. I to właśnie w preparatach mających zwalczać tę ostatnią dolegliwość najczęściej można spotkać zarówno magnez, potas, jak i witaminę B6.
Oczywiście witamin, minerałów i składników ziołowych dodawanych do magnezu jest znacznie więcej. Ta różnorodność i bogactwo składu dotyczy szczególnie suplementów diety, które bywają przeznaczone dla konkretnych grupom odbiorców: młodzieży, osobom starszym, zestresowanym, pijącym kawę, zmęczonym, aktywnym…
Dla kogo suplementacja magnezu?
Największe ilości magnezu występują w orzechach, nasionach, mąkach z pełnego przemiału, w soi, nieoczyszczonym ryżu, kaszach, suszonych owocach, dużo magnezu jest też w świeżych warzywach, a śladowe ilości w mięsie i mleku.
We współczesnym świecie trudno jednak o tak bogatą i prawidłową dietę, dlatego suplementacja magnezu jest niekiedy niezbędna. Najbardziej zagrożeni niedoborem magnezu są uczniowie, studenci oraz osoby intensywnie pracujące umysłowo.
Również osoby żyjące w ciągłym stresie i ciężko pracujące fizycznie. Poza tym magnez powinny uzupełniać kobiety ciężarne oraz w okresie menopauzy, a także osoby stosujące restrykcyjne diety odchudzające.