Kwas azelainowy - jak działa? Dowiedz się dlaczego warto go stosować

Kwas azelainowy ma działanie przede wszystkim przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Ze względu na efekty działania, kwas azelainowy znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce i dermatologii. Kwas azelainowy można stosować samodzielnie, kupując leki, w których występuje.  Można również wykonać peeling z kwasem azelainowym u kosmetyczki. Zabieg ten ma dobre opinie wśród osób walczących z trądzikiem. Sprawdź jak stosować kwas azaleinowy w walce z trądzikiem oraz jakie jest jego działanie.

Spis treści

1. Kwas azelainowy - efekty i działanie
2. Kwas azelainowy - przeciwwskazania
3. Kwas azelainowy - skutki uboczne
4. Sposoby leczenia trądziku

Kwas azaleinowy występuje naturalnie nie tylko w produktach pełnoziarnistych¹, lecz także w drożdżakach występujących na skórze i włosach. Dzięki temu, że ma działanie antysepatyczne przynosi dobre efekty w zwalczaniu trądziku. Z tego powodu znalazł zastosowanie w dermatologii. Jego historia rozpoczęła się w 1982r., gdy dr Marcella Nazzaro-Porro wraz z zespołem Instytutu Dermatologii San Gallicano (Rzym) przeprowadziła badania nad wpływem kwasu azelainowego na rozjaśnianie skóry, co przyniosło pożądane efekty.  Przy okazji odkryto  jego skuteczność w zwalczaniu trądziku².

Kwas azelainowy - efekty i działanie

Terapia kwasem azelainowym polega na normalizacji procesów, które są zaburzone u osób cierpiących na trądzik, takich jak nadmierne rogowacenie się naskórka czy produkcja łoju. Jego wielokierunkowe działanie wpływa na przyczyny powstawania trądziku. Są to:

• działanie przeciwzaskórnikowe - hamuje nadmierne rogowacenie naskórka, przyczyniające się do powstawania zaskórników.
• działanie przeciwzapalne - pomaga leczyć zmiany trądzikowe ze współtowarzyszącym stanem zapalnym.
• działanie przeciwbakteryjne - zwalcza bakterie odpowiedzialne za powstawanie trądziku, nie powodując u nich oporności.
• działanie przeciwłojotokowe - zmniejsza frakcję wolnych kwasów tłuszczowych na skórze, które mogą powodować jej błyszczenie.
• działanie na przebarwienia - zmniejsza przebarwienia związane z nadmierną aktywnością melanocytów, nie tylko przebarwienia potrądzikowe³.

Randomizowane badania kliniczne wskazują, że kwas azelainowy posiada porównywalną skuteczność jak nadtlenek benzoilu i klindamycyna, jednak jest dużo lepiej tolerowany niż te substancje. Dodatkowo powoduje mniejsze podrażnienia skóry i jej wysuszanie⁴. Na początku kuracji AZA może pojawić się podrażnienie skóry: pieczenie lub świąd⁵ i jest to normalna reakcja skóry na kwas azelainowy, która zwykle ustępuje w trakcie leczenia⁶.

Czytaj też: Zabiegi z kwasem glikolowym na trądzik i zmarszczki

Kwas azelainowy - przeciwwskazania

Ze względu na silne działanie wybielające kwasu, osoby o ciemnej karnacji powinny szczególnie obserwować aplikowane miejsca. Osoby nadwrażliwe na składniki kwasu azelainowego nie powinny go stosować. Należy unikać kontaktu kwasu z oczami, gdyż może działać drażniąco. W przypadku dostania się preparatu do oczu lub błon śluzowych, należy przemyć je obficie wodą.

Kwas azelainowy można stosować razem z kosmetykami, zarówno do pielęgnacji, jak i makijażu. Należy jednak pamiętać, żeby wybierać kosmetyki oznaczone jako „niekomedogenne” (czyli niepowodujące zatykania porów), by zminimalizować ryzyko pojawienia się zmian skórnych⁷. Stosowanie silnie działających kosmetyków, takich jak toniki oparte na alkoholu i mydła, może zwiększyć ryzyko podrażnień wynikających ze stosowania produktów zawierających kwas azaleinowy. Ponadto leki, których substancją czynną jest AZA, mogą być również stosowane w trakcie ekspozycji na słońce, gdyż nie wywołuje on nadwrażliwości na promieniowanie UV, dzięki czemu można go stosować przez cały rok⁸.

Kwas azelainowy - skutki uboczne

Kwas azelainowy może powodować skutki uboczne takie jak swędzenie, podrażnienie, zaczerwienienie oraz suchość w miejscu stosowania. Rzadziej pojawiają się działania niepożądane w postaci nasilenia trądziku, nasilenia objawów astmy, łojotokowego zapalenia skóry, obrzęków czy też owrzodzenia. Są to objawy miejscowe, które powinny ustąpić podczas dalszego stosowania kwasu azelainowego

Sposoby leczenia trądziku

Leczenie trądziku zależy od stopnia jego zaawansowania.  Możemy wykorzystywać leczenie tylko miejscowe,  możemy także stosować doustne środki farmakologiczne. Dobre efekty przynosi w tym wypadku leczenia preparatami z witaminą A. Lecząc trądzik możemy się wspierać również peelingami, a także zabiegami z wykorzystaniem lasera. Co robić, by skutecznie leczyć trądzik podpowiada dermatolog Agnieszka Bliżanowska z Centrum WelldDerm.

Referencje:

1. PubChem. Azelaic Acid. Available at: PubChem Azelaic Acid. Accessed 28/07/15.  p1, 2nd par , Dermnet NZ. Azelaic acid. Available at: Dermnet NZ. Azelaic acid. Accessed 28/07/15.  p1, 1st par2. The story of azelaic acid: a tribute to Marcella Nazzarro-Porro. Rend. Fis. Acc. Lincei. 1995; 6 Suppl 9:313-320. P 317, 2nd par3. Reszke R., Szepietowski J., Kwas azaleinowy w lecznictwie dermatologicznym w świetle aktualnego stanu wiedzy, Przegląd Dermatologiczny 2016, 103, 337-343. 4. Gollnick HPM, Graupe K, Zaumseil RP. Azelaic acid 15% gel in the treatment of acne vulgaris. Combined results of two double-blind clinical comparative studies. J Dtsch Dermatol Ges 2004; 2(10): 841-847.5. CHPL Skinoren.6. Dreno B, Layton A, Zouboulis CC, Lopez-Estebaranz JL, Zalewska-Janowska A, Bagatin E, Zampeli VA, Yutskovskaya Y, Harper  C. Adult female acne: a new paradigm. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2013;27:1063–1070.P 1064, RH col, final par7. Goodman G. Acne. Natural history, facts and myths. Aus Fam Physician. 2006;35:613-616 P615, LH col, 2nd par. 8. Gollnick HP et al. J Dtsch Dermatol Ges. 2004; 2:841-847P7, middle col, 1st par

W artykule wykorzystano materiały firmy Bayer.

Weronika Rumińska