Jemioła. Właściwości lecznicze i działanie jemioły pospolitej

Jemioła to zielony kulisty krzew, który rośnie na drzewach. Tradycyjnie kojarzy się z wieszaną pod sufitem ozdobą świąteczną, pod którą trzeba się pocałować. Ale warto też poznać i wykorzystać lecznicze właściwości jemioły pospolitej. Preparaty z jemioły stosuje się głównie w leczeniu nadciśnienia i miażdżycy, a także przy dolegliwościach wywołanych menopauzą.

Spis treści

1. Właściwości lecznicze jemioły
2. Jak zbierać i przechowywać jemiołę?
3. Jemioła jako symbol świąteczny

Jemioła od najdawniejszych czasów uważana była za roślinę wyjątkową, oddawano jej boską cześć oraz składano ofiary. Jemiołę, jej właściwości lecznicze i występowanie jako pierwszy opisał Teofrast, uczeń Arystotelesa. W Europie przez bardzo długi czas uważano ją za najskuteczniejszy lek przeciw epilepsji – zwłaszcza jemiołę rosnącą na dębach.

W Japonii natomiast przyrządzano z niej lek przeciw niepłodności kobiet. Współcześnie jemioła ma nieco inne zastosowanie.

Właściwości lecznicze jemioły

Jemioła działa moczopędnie i uspokajająco. Zwiększa częstotliwość skurczów serca, rozszerza naczynia krwionośne i obniża ciśnienie krwi. Znajdujące się w zielu lektyny i wiskotoksyny wykazują działanie cytoksyczne (niszczą komórki nowotworowe) i pobudzające układ odpornościowy. Preparaty z jemioły są stosowane głównie w leczeniu nadciśnienia, w zaburzeniach rytmu serca oraz miażdżycy, a także zaburzeniach miesiączkowych.

Składniki jemioły zależą od drzewa, na którym pasożytuje. Lektyny, polisacharydy, alkohole cukrowe, aminokwasy, awonoidy, fitosterole, peptydy to najcenniejsze składniki jemioły. Ich ilość zależy od tego, na jakim drzewie roślina pasożytuje. Ale ten bogaty zestaw cennych substancji sprawia, że jemioła ma różnorodne właściwości.

Jemioła jest składnikiem wielu mieszanek przeciwmiażdżycowych. Wchodzi także w skład preparatów łagodzących różne dolegliwości występujące w okresie menopauzy. Substancje czynne (glikoproteiny) pozyskiwane z jemioły wykorzystywane są w preparatach stosowanych w leczeniu guzów i nowotworów (działają stymulująco na układ immunologiczny), przewlekłych chorób stawów.

Jak zbierać i przechowywać jemiołę?

W Polsce występują 3 gatunki jemioły, z których najpopularniejsza jest zwyczajna, rosnąca głównie na drzewach liściastych. Szczególnie cenione są rośliny zbierane z dębów i jabłoni, bo mają więcej lektyn od innych.

Zbiory odbywają się od grudnia do marca. Surowcem są liście oraz cienkie łodygi bez owoców (białych lepkich kulek), które oddziela się zaraz po zerwaniu rośliny. Suszyć je należy w temperaturze nie wyższej niż 25ºC – wtedy roślina zachowuje wszystkie cenne substancje. Prawidłowo wysuszone ziele powinno mieć barwę zieloną lub żółtozieloną. Należy je wówczas zapakować w papierową torbę i przechowywać w przewiewnym miejscu.

Jemioła jako symbol świąteczny

Celtowie uważali, że jemioła jest święta - ktoś, kto podjął się jej ścięcia, musiał to zrobić złotym sierpem i wejść na drzewo ubrany na biało. W czasach przedchrześcijańskich uważano też, że obecna w domu jemioła chroni dom przed nieszczęściami i przyniesie domownikom bogactwo - to przekonanie przetrwało do dzisiaj. Jemioła jest również symbolem wieczności.

W XVII wieku rozpoczęto w Anglii kultywowanie zwyczaju całowania się pod jemiołą. Ten, kto odmówi drugiej osobie pocałunku, zostanie, według zabobonu, sam na zawsze.

Co więcej, jemioła musi wisieć, nie może stać w wazonie. Są trzy miejsca, w których można ją umieścić: nad stołem, w kuchni lub nad drzwiami. 

miesięcznik "Zdrowie"