Jasnota biała: właściwości zdrowotne i zastosowanie

Jasnota biała jest doskonałym przykładem na to, że to, co większość z nas uznałaby za chwast, czasem okazuje się cenną rośliną leczniczą. Świetnie wiedzą to zielarze. Jasnota biała, z powodu podobieństwa mylona z popularną pokrzywą, to bylina o wielu pożytecznych, zdrowotnych właściwościach.

Spis treści

1. Jasnota biała: właściwości lecznicze
2. Jasnota biała dla urody i smaku
3. Jasnota w kuchni

Jasnota biała (Lamium album L.) to gatunek rośliny wieloletniej z rodziny jasnowatych. Występuje w całej Europie, także na znacznych obszarach Azji. W Polsce jest bardzo popularna, zwłaszcza na terenach nizinnych.

Ta miododajna bylina wyglądem przypomina pokrzywę, co zresztą odzwierciedla jej druga, potoczna nazwa - głucha pokrzywa lub pokrzywa biała.

Zielarze zbierają ją od maja aż do jesieni. Można ją spotkać na skrajach dróg, ugorach czy na łąkach.

Nietrudno ją rozpoznać. Kształt jej liści jest bardzo zbliżony do pokrzywy, natomiast nie parzy i posiada bardzo charakterystyczne, białe kwiaty.

Jasnota biała to roślina synantropijna. Oznacza to, że zasiedla miejsca w pobliżu osiedli mieszkalnych, domów, generalnie towarzyszy człowiekowi (stąd nazwa – z gr. syn – razem, anthropos – człowiek). Rośnie przy drogach, w zaroślach, rowach, najczęściej w sporych zbiorowiskach. Jest więc łatwo osiągalna (dużo łatwiej ją po prostu zbierać niż próbować uprawy).

Jasnota biała wykazuje szereg pozytywnych działań na ludzki organizm, od dawna wykorzystywana była w medycynie ludowej, obecnie hodowana jest na skalę przemysłową.

Gotowe produkty dostępne są w aptekach i sklepach zielarskich.

Jasnota biała: właściwości lecznicze

Najbardziej wartościową częścią jasnoty jest kwiat, ale także liście i pozostałe części zielone mają swoje zastosowanie, w medycynie, kosmetyce, a nawet gastronomii.

Kwiaty jasnoty zbiera się podczas suchej i słonecznej aury, w momencie, gdy jest już w pełni rozwinięty. Po zbiorze poddaje się go suszeniu w temperaturze około 40 stopni.

Na susz kwiatowy nadają się tylko korony kwiatów, natomiast ziele jasnoty pozyskuje się z liści, łodyg i pędów.

Z kwiatów jasnoty robi się napary, które można zalewać wodą lub mlekiem z dodatkiem miodu lub soku - zwłaszcza gdy podajemy go dzieciom.

Napary z ziela jasnoty mają bardzo dużo zastosowań. W medycynie ludowej stosowano je głównie jako antidotum na dolegliwości kobiece, zwłaszcza bolesne i obfite miesiączki (mieszano ją wówczas z krwawnikiem lub koniczyną).

Współczesne badania zdecydowanie rozszerzyły listę zastosowań. Medycyna naturalna wykorzystuje jasnotę do:

• likwidowania lub ograniczania upławów
• wspomagania pracy nerek i pęcherza
• przeciwdziałania wzdęciom
• wspomagania układu pokarmowego
• łagodzenia biegunek
• oczyszczania organizmu przez działanie moczopędne
• przy żylakach i hemoroidach
• leczenia infekcji układu oddechowego, chorób gardła i oskrzeli
• gojenia się ran, łagodzenia poparzeń, zasklepiania uszkodzonej skóry
• walki z infekcjami skórnymi i trądzikiem młodzieńczym

Jasnota biała dla urody i smaku

Jasnota biała znalazła również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym.

Z wyciągu z jej kwiatów produkuje się przede wszystkim szampony przeznaczone do włosów delikatnych i osłabionych oraz maseczki na wysuszone podrażnione dłonie.

W sklepach dostępne są również kwiaty jasnoty białej jako zioło do kąpieli.

Jasnota w kuchni

Warto też dodać, że jest to roślina jadalna. W internecie znajdziemy przepisy na sałatki, zupy oraz herbatki ziołowe, tworzone na bazie liści jasnoty białej, zaś w sklepach zielarskich gotowe mieszanki, sprzedawane jako suplementy diety czy herbatki ziołowe.

Przeczytaj też o innych roślinach leczniczych:

• Pokrzywa
• Szałwia
• Bluszczyk kurdybanek

O autorze

Małgorzata Wójcik

Redaktor prowadząca serwisu. Dziennikarka z 25–letnim stażem. Od początku związana z tematyką dziecięcą i zdrowotną - pracowała m. in. w magazynie "M jak mama". W mjakmama.pl specjalizuje się w tematyce ciążowej i porodowej. Prywatnie – mama trójki dorastających dzieci. Chętnie czyta i spaceruje po lesie z psem.

Czytaj więcej artykułów tego autora