JAŁOWIEC skuteczne zioło na problemy z pęcherzem i wątrobą
Jałowiec (zawsze zielony krzew) ma wyjątkowo aromatyczne owoce, które dodają smaku potrawom i łagodzą różne dolegliwości. Rośnie powoli, ale jest krzewem długowiecznym, często ma ponad 100 lat. Lubi słabe, piaszczyste gleby, jałowe – i stąd jego nazwa.
Spis treści
- Jałowiec: roślina pełna zdrowych niespodzianek
- Jałowiec: jak go zbierać?
- Jałowiec pomoże w przeziębieniu
- Jałowiec przeciwdziała cellulitowi
- Jałowiec ułatwia trawienie, poprawia apetyt
- Jałowiec wspomaga pracę wątroby
- Jałowiec łagodzi nerwobóle
- Jałowiec zwalcza łupież
- Jałowiec ochrania drogi moczowe
Jałowiec jest cenioną przyprawą, ale szczególne znaczenie miał w kuchni staropolskiej – tłustej i raczej ciężko strawnej. Jego aromatyczne gałęzie wykorzystywano podczas wędzenia mięs i wędlin, a owoce do przyprawiania dziczyzny, dań z grochu i fasoli.
Jałowiec: roślina pełna zdrowych niespodzianek
Do celów zielarskich wykorzystuje się owoce jałowca, tzw. szyszkojagody. Mają wyjątkowo duże ilości olejku lotnego (do 2 proc.), który zawiera liczne terpeny, m.in. pinen, kamfen, limonen i najcenniejszy – terpineol.
Szyszkojagody jałowca dojrzewają 2 lata. W pierwszym roku są jeszcze zielone, w końcu jasnoniebieskie lub nieco fiołkowe; w drugim roku, dojrzewając, zabarwiają się na granatowo. Na krzewie znajdują się jednocześnie owoce dojrzałe dwuletnie i zielone jednoroczne.
Ponadto są w nich garbniki, związki żywiczne, gorycze, cenne glikozydy flawonowe, cukry, sole mineralne. Przetwory z jagód jałowca stosowane wewnętrznie wykazują działanie moczopędne, bakteriobójcze i odkażające, pobudzają wydzielanie żółci i ułatwiają trawienie. Pomagają przy niewydolności wątroby, zaburzeniach trawiennych, w stanach zapalnych dróg moczowych, nadmiernej fermentacji jelitowej. Natomiast zewnętrznie – w postaci naparów i mazideł – stosuje się je w nerwobólach, gośćcu, zapaleniu korzonków nerwowych.
Jałowiec: jak go zbierać?
W pełni dojrzałe owoce mają barwę ciemnofioletową, prawie czarną, i pokryte są niebieskawym nalotem. Zbiera się je późną jesienią, najlepiej dopiero po pierwszych przymrozkach, i bardzo powoli suszy w temperaturze nie wyższej niż 40°C. Trzeba przy tym uważać, by ich nie przesuszyć – po uciśnięciu jagody w palcach powinna być wyczuwalna elastyczna warstwa wokół nasion. Ususzone owoce mają silny, balsamiczny zapach, a smak słodki, lekko żywiczny. Najlepiej przechowywać je w papierowej torebce lub lekko uchylonym pojemniku, żeby nie zapleśniały.
Jałowiec pomoże w przeziębieniu
W walce z infekcją przeziębieniową warto wykorzystać zarówno odkażające właściwości naparu z owoców jałowca (pić raz lub 2 razy dziennie po szklance), jak i rozgrzewające działanie masażu olejkiem (najlepiej na noc wymasować klatkę piersiową). Dodatkowo warto jeszcze robić inhalacje z olejkiem, które działają odkażająco, pomagają zwalczać wirusy i odetkać zakatarzony nos.
Jałowiec przeciwdziała cellulitowi
Moczopędne działanie owoców jałowca w połączeniu z ich właściwościami żółciotwórczymi i pobudzającym wpływem na wątrobę okazuje się pomocne w walce z cellulitem, ułatwia bowiem oczyszczenie z organizmu z toksyn. Antycellulitową kuracje warto uzupełnić jeszcze masażami z olejkiem jałowcowym, który silnie rozgrzewając skórę, poprawia w niej mikrokrążenie i przyśpiesza usuwanie złogów zalegających w komórkach.
Jałowiec ułatwia trawienie, poprawia apetyt
Dzięki dużej ilości garbników i terpenów owoce jałowca korzystne oddziałują na układ pokarmowy. Stymulują produkcję żółci, co pomaga uporać się z tłustymi, ciężko strawnymi potrawami. Pobudzają przemianę materii i regulują pracę jelit, w ten sposób zapobiegając zaparciom i wzdęciom. Jagody jałowca są więc cenną przyprawą do dań mięsnych, m.in. z dziczyzny, do potraw z kapusty, do sosów, marynat.
Nie przesadź z ilością
Owoce jałowca mogą działać drażniąco na żołądek i nerki, dlatego należy je stosować w niewielkich ilościach. Żuć można nie więcej niż 3-4 owoce w ciągu dnia, olejku w ogóle nie wolno zażywać – stosuje się go wyłącznie zewnętrznie. Napary i wyciągi z owoców jałowca są przeciwwskazane w ostrych stanach zapalnych przewodu pokarmowego, ciężkich chorobach nerek i wątroby, a także dla kobiet w ciąży.
Jałowiec wspomaga pracę wątroby
Napar z owoców jałowca zwiększa wydzielanie żółci, dlatego zaleca się go w niewydolności wątroby i zaburzeniach w przepływie żółci. Zamiast pić napar, można żuć jagody jałowca, a wtedy – dzięki właściwościom przeciwzapalnym i dużej ilości aromatycznego olejku – dodatkowo pomogą zwalczyć nieprzyjemny „żołądkowy” zapach z ust.
Jałowiec łagodzi nerwobóle
Wyciąg z jałowca działa drażniąco na skórę, powodując jej przekrwienie i silne rozgrzanie. Tę właściwość wykorzystać można w leczeniu bólów reumatycznych czy zapalenia korzonków nerwowych. Najczęściej stosuje się maści z jałowcem, ale w domowych warunkach można również masować bolące miejsca olejkiem jałowcowym zmieszanym z jadalnym (w proporcji 1:3) albo wziąć kąpiel z dodatkiem wywaru z igliwia.
Przepis na napar jałowcowy
Łyżkę rozdrobnionych owoców jałowca (najlepiej jest trochę je utłuc w moździerzu) zalej szklanką wrzątku i odstaw pod przykryciem na 15 minut. Przecedź. Pij po 1–2 łyżki w ciągu dnia jako środek moczopędny i żółciopędny. Napar można też dodawać do kąpieli o działaniu przeciwgośćcowym.
Przepis na nalewkę jałowcową
2 łyżki owoców jałowca lekko rozgnieć, zalej 200 ml spirytusu i odstaw na 14 dni. Potem przecedź. Przy dolegliwościach dróg żółciowych i artretyzmie zażywaj 3 razy dziennie po 5 kropli nalewki na łyżeczce cukru lub rozcieńczonych wodą. Nalewkę możesz także stosować do nacierania w bólach reumatycznych i gośćcowych, nerwobólach i zapaleniu korzonków nerwowych.
Przepis na wino jałowcowe
Rozgnieć w moździerzu 2 garści świeżych jagód jałowca, przełóż do garnka i zalej wodą tak, by pokryła jagody. Gotuj na małym ogniu 30 minut. Przecedź i odciśnij owoce, do wywaru dodaj 2 łyżki cukru i podgrzewaj na małym ogniu, aż płyn zgęstnieje. Wlej litr czerwonego wina, wymieszaj, odstaw na 3 dni w ciepłe miejsce, potem zlej do butelek. W razie problemów z pęcherzem moczowym pij rano po kieliszku.
Jałowiec zwalcza łupież
Wyciąg z owoców jałowca charakteryzuje się silnymi właściwościami odkażającymi – zdaniem wielu naukowców, olejek jałowcowy ma działanie bakteriobójcze porównywalne z antybiotykami. Dlatego napar z jałowca może skutecznie zwalczać drożdżaki będące przyczyną łupieżu – najlepiej wetrzeć go w skórę głowy i po 20 minutach płukać letnią wodą.
Jałowiec ochrania drogi moczowe
Terpeny i flawonoidy, w które obfitują jagody jałowca, mają m.in. silne działanie bakteriobójcze, a terpeny dodatkowo moczopędne. Dlatego jałowiec doskonale sprawdza się w leczeniu infekcji dróg moczowych. Najlepiej wspomagać nim kurację zaleconą przez lekarza – wystarczy pić po łyżeczce naparu z jagód 3 razy dziennie.
Jałowiec z aptecznej półki
Wyciągi lub owoce wchodzą w skład wielu mieszanek zielarskich, głównie stosowanych w schorzeniach dróg moczowych – infekcjach pęcherza, kamicy moczowej (np. Diuroflos). Są też składnikiem mieszanek zalecanych przy zaburzeniach w wydzielaniu żółci, niedomaganiach wątroby (np. Hepatina, Cholagoga). Olejek jałowcowy jest jednym ze składników mazideł rozgrzewających i przeciwzapalnych zalecanych przy przeziębieniach (np. Pulmonil). A stosowany do aromaterapii, kąpieli lub nacierania łagodzi bóle reumatyczne i infekcje górnych dróg oddechowych.
miesięcznik "Zdrowie"